چگونه یک کنشگر مدنی (NGO) باشید؟
کنشگر مدنی بیش از آنکه در سیطره تاریخی گرایی و تاریخیت زدگی فرو برود، کنشگر مدنی باید به سمتی برود که به جغرافیا و به جهان فضای شهری؛ چیزی که امروز دارد شکل می گیرد و در حال رخ دادن است باید بپردازد به عبارت دیگر "هم-عصرشدن" با این چیزی که الان دارد رخ می دهد...
اولین نشست آموزشی فعالیت مدنی و مشارکت اجتماعی جوانان، امید و توسعه در شهرستان بوشهر برگزار شد.
این نشست از سری نشست های آموزشی موضوعی جوانان امید و توسعه با موضوع « در تکاپوی جامعه ای بهتر» در سالن اجتماعات جمعیت هلال احمر برگزار شد.
به گزارش نسیم جنوب، برانگیختن و افزایش توجه جوانان و عموم جامعه نسبت به موضوع نشست، افزایش انگیزه و پویایی در نسل نو و نشان دادن نقش آنان برای رشد و توانمند سازی خود و اجتماع، بهبود دانش و مهارت جوانان در موضوع نشست با سوق دادن آنها برای پیگیری جدی تر و مستمرتر موضوع، آشنایی با فعالیت سازمان‌های مردم نهاد موجود در موضوع نشست و افزایش شناخت مدیران و کارمندان مربوطه نسبت به موضوع نشست و نقش ایشان در آن برای ارتقا سطح نگرش و بهبود عملکرد در حوزه کاری را از اهداف این برنامه می توان نام برد.
برگزار کنندگان این برنامه جمعیت هلال احمر استان بوشهر، بخشداری مرکزی بوشهر ، دهیاران بخش مرکزی بوشهر، کانون بهین شهر من، فرمانداری شهرستان بوشهر، صدا و سیما واحد مرکز بوشهر، اداره کل ورزش و جوانان استان بوشهر و سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری بوشهر بودند.
در این همایش اسماعیل حسام مقدم سخنرانی نمود که در زیر آنرا می خوانید:
چگونه یک کنشگر مدنی (NGO) باشید؟
اسماعیل حسام مقدم
عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی ایران
و عضو هیئت موسس انجمن هامون ایران (NGO)
دو مقدمه برای ورود به کارگاه:
مقدمه اول. رابطه جامعه مدنی و دولت / تفاوت جامعه مدنی و جامعه توده ای
چکیده: جامعه مدنی چه می تواند باشد؟ جامعه مدنی؛ شبکه ای متشکل از نهادها و کنشگران مدنی و ارتباط بین اینها است؛ پس به عبارت دیگر NGO به معنای نهادی غیردولتی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی بین جامعه مدنی و دولت رابطه ای که بخواهد تنظیم بشود بسیار پیچیده است برای همین است که هر دولتی که می آید و شکل می گیرد باید بسیارحساس باشد، متوجه و متذکر باشد که می خواهد چه کاری را انجام بدهد و نهادهای مدنی در سیاست هایش چه جایگاهی دارند. به این سادگی ها نیست و بسیار پیچیده است و ازهمین رو با مساله ای استراتژیک روبه رو هستیم.
منابع:. مقاله «سیر تکوینی مفهوم جامعه مدنی» اثر رامین جهانبگلو در فصلنامه گفتگو شماره یک // کتاب «جامعه مدنی و دولت» اثر نیرا چاندوک ترجمه فریدون فاطمی از نشر مرکز // کتاب «جامعه شناسی سیاسی» اثر حسین بشیریه از نشر نی // وب سایت «شمس» nnps.ir یا شبکه مطالعات سیاستگذاری عمومی
مقدمه دوم. سه پیش نیاز کنشگر مدنی شدن
1.کنشگر مدنی همان کنشگر عقلانی هست.
چکیده: اولین چیزی که باید در درون وجود کنشگر مدنی وجود داشته باشد این است که کنشگر مدنی یک کنشگر عقلانی باشد؛ یعنی انتخابهایش عقلانی باشد و کنشگر مدنی که عقلانی رفتار می کند عملاً باعث مولد بودن یا تولید کننده سرمایه اجتماعی و فرهنگی خواهد شد.
2.کنشگر مدنی همان کنشگر اخلاقی هست.
چکیده: کنشگر مدنی باید یک کنشگر اخلاقی باشد؛ یعنی باید به اخلاق اجتماعی، اخلاقی که در سطح جامعه فراگستر شده باشد پایبند باشد و آن را بداند.
3.کنشگر مدنی همان کنشگر ارتباطی هست.
چکیده: جامعه، یک جامعه ربطی هست. جامعه ای نیست که یک فرد یک جا بماند و خودش در خودش باشد، کنشگر مدنی باید که یک کنشگر ارتباطی باشد یعنی بتواند ارتباط برقرار کند و با نهادهای مختلف و جریانات مختلف.
منابع: مقاله «حکمرانی خوب: شبکه ای از کنشگران جامعه مدنی» اثر مهدی الوانی در مجله مدیریت توسعه // کتاب «از دولت اقتدار تا دولت عقل» اثر کمال پولادی از نشر مرکز // مقاله «فرهنگ مدنی، سرمایه اجتماعی و نقش سمن ها در تولید آن» در مجله فرهنگ عمومی // وبسایت «هامون ایران» www.hamooniran.com تارنمای جامعه مدنی جنوب ایران
طرح بحث:
چگونگی کنشگر مدنی (NGO) بودن:
1.معاصر بودن
چکیده: کنشگر مدنی بیش از آنکه در سیطره تاریخی گرایی و تاریخیت زدگی فرو برود، کنشگر مدنی باید به سمتی برود که به جغرافیا و به جهان فضای شهری؛ چیزی که امروز دارد شکل می گیرد و در حال رخ دادن است باید بپردازد به عبارت دیگر "هم-عصرشدن" با این چیزی که الان دارد رخ می دهد.
2.چندساحتی بودن
چکیده: اول. باید یک شخصیت چند-رسانه ای داشته باشد // دوم. باید یک شخصیت چند-کارکردی داشته باشد. // سوم. اینکه کنشگر چند-زبانی باشد؛ یعنی حداقل به یک زبان بین المللی مسلط باشد .
منابع: وبسایت «انسانشناسی و فرهنگ» anthropology.ir که تارنمای بینارشته ای در حوزه علوم انسانی هست // کتاب «دو-جهانی شدن» اثر سعیدرضا عاملی از انتشارات سمت // کتاب مجموعه مقالات «جامعه شناسی انتقادی» ترجمه حسن چاووشیان از انتشارات اختران
3.استراتژی داشتن
چکیده: کنشگر مدنی باید پالیسی و سیاستگذاری های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت داشته باشد. این تیپ از کنشگر مدنی دارای تیپی استراتژیک هست.
منابع: کتاب «راهبری راهبردی برای سمن ها» اثر هومن اهرامی ازوزارت ورزش و جوانان // کتاب «مبانی سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی» اثر سیدرضا صالحی امیری از انتشارات وزارت علوم // کتاب «بازاندیشی در سیاست فرهنگی» اثر نعمت اله فاضلی از انتشارات آراسته
4.مسئله محور بودن
چکیده: یعنی این که باید مسائل خودمان را تعریف کرده باشیم یعنی یک کنشگر مدنی باید بگوید که چه مساله اجتماعی و فرهنگی دارد که دست به فعالیت می زند. مسئله خودش را بشناسد تا مادامی هم که این مسئله شناخته نشود امکان فعالیت وجود ندارد.
منابع: وبسایت «پروبلماتیکا» problematica.ir // مقاله «حل مساله» اثر یوسفعلی اباذری // کتاب «زندگی سراسر حل مساله است» اثر کارل ریموند پوپر از نشر مرکز
5.هویت چهل تکه داشتن
چکیده: پنجمین مولفه ای که باید این به خصوص در ایران در تمدن هایی که چند-ساحتی هستند بسیار موثر هستند و آن این است که کنشگر مدنی باید ذاتی گفتگو-محور و دیالوگ-محور داشته باشد و باید شخصیتی چهل تکه داشته باشد.
منابع: کتاب «افسون زدگی جدید و...» اثر داریوش شایگان از نشر فرزان روز // کتاب «گفتگوی تمدنها» اثر سیدمحمدخاتمی از انتشارات طرح نو // کتاب«تمرین مدارا» اثر محمدمختاری از نشر ویستار
6.قانون دان بودن
چکیده: کنشگر مدنی باید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان بستری که می خواهد در آن فعالیت بکند را به تمام معنا درک کرده باشد. منشور حقوق بشر، چیزی که در سازمان ملل وجود دارد و نوشته شده، منشور حقوق شهروندی، چیزی که جناب دکتر روحانی در دو سال پیش ارائه دادند و یا اعلامیه جهانی مدارا، سازمان یونسکو این را ارائه داده است.
منابع: قوانین اساسی و مدنی جمهوری اسلامی ایران // اعلامیه جهانی حقوق بشر // منشور حقوق شهروندی دولت تدبیر و امید
7.دارای بینش اجتماعی بودن یعنی تخیل اجتماعی داشتن
چکیده: کنشگر مدنی درک این را داشته باشد که قدرتهای مختلف را در سطح جامعه بتواند درک کند؛ مکانیزم های قدرت را درک کرده باشد و همچنین مکانیزم دیگر "مکانیزم مقاومت" نیز بشناسد این شناخت از مکانیزم های قدرت و مقاومت جز با بینش اجتماعی داشتن فراهم نمی شود.