الهام کاظمی| مدتی است زمزمه مشارکت دادن مردم در کاهش وقوع جرم از سوی برخی مسئولان و البته قوه قضائیه به گوش میرسد؛ موضوعی که باعث شده این بار پای شورایاران به میان بیاید و محمدباقر الفت، معاون پیشگیری از وقوع جرم قوهقضائیه در نشست مشترکی با شورایاران تهران از استفاده از ظرفیت شورایاران برای مردمی کردن پیشگیری وقوع جرم سخن بگوید و در این میان حتی کار به امضای تفاهمنامه همکاری بین معاونت پیشگیری و شورایاریهای تهران بکشد.
قوه قضائیه میگوید با اینکه فعالیت و تحقیقات گستردهای در زمینه عوامل و زمینههای وقوع جرم انجام داده و توانسته علل وقوع جرم را مشخص کند اما این نهاد به مردم دسترسی نداشته و ارتباط نزدیکی با گروههای مختلف مردم ندارد و حالا شورایاران میتوانند به منزله پلی برای اتصال مردم و قوه قضائیه عمل کنند. حال قرار است شورایاران بهعنوان معتمدان محلات تهران در کنار قوه قضائیه قرار گرفته و با استفاده از ظرفیتهای محلات از جمله مساجد، سرای محله و مراکز فرهنگی، اجتماعی و ورزشی زمینه مشارکت مردم در پیشگیری از وقوع جرم را مهیا و اجرایی کند که به نظر میرسد قدم نخست آموزش مردم از طرف کارشناسان قوه قضائیه در محلات تهران است.
قدم اول، مسئولیتپذیر کردن مردم
مرتضی طلایی، نایبرئیس شورای شهر تهران و دبیر هماهنگی شورایاران تهران که در این نشست حضور داشت، بر ضرورت مسئولیتپذیر کردن مردم تاکید کرده است. به اعتقاد طلایی بخش مهمی از مشکلات شهر در پیشگیری از وقوع جرم «آشنا نبودن مردم به وظایف و قوانین» است و اگر مردم از طریق آموزش با وظایف خود آشنا شوند، بار سنگینی از دوش قوه قضائیه برداشته میشود و این یعنی افزایش امنیت و کاهش آسیب اجتماعی. میکائیل سعید، دبیر شورایاران منطقه 12 درباره این همکاری میگوید: «این طرح 10 سال پیش از سوی قوه قضائیه مطرح شده بود اما تاکنون به هر دلیلی اجرایی نشده بود.» سعید میگوید شورایاران ظرفیتهای بالایی برای همکاری با دستگاهها دارند و این مساله تنها میتواند بخشی از تواناییها و ظرفیتهای آنان را متبلور کند. او وجود مساجد، مدارس، کانونهای فرهنگی و حلقه صالحین را بستر مناسبی برای ورود مردم به عرصه مشارکتهای مدنی میداند که حتی میتواند از ظرفیتهای سازمانهای مردمنهاد و بهویژه هیات امنای بازار در منطقه 12 استفاده کند. به گفته او، قرار است شورایاران فضایی را برای کارشناسان قوه قضائیه فراهم کنند که آنها با ورود به بطن جامعه در قدم اول آموزشهای لازم را به مردم بدهند. احمد حکیمیپور، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران شورایاران را منتخبان معتمد مردم میداند که اهمیتشان در کاهش آسیبهای اجتماعی قابل توجه است. حکیمیپور در گفتوگو میگوید: «این افراد هر روز با مردم در ارتباطند و بیش از هر دستگاه و نهادی در جریان مشکلات و خطراتی هستند که مردم را تهدید میکند، بنابراین باید قبول کرد به توجه ویژهای نیاز دارند.»
مقصر، شورای عالی استانهاست
اما شهباز حسنپوربیگلری، سخنگوی کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی میگوید: «شورایاران هنوز نتوانستهاند به جایگاه ویژهای که در قانون اساسی برای آنها پیشبینی شده است، برسند. در این میان مقصر اصلی شورایعالی استانهاست که هنوز نتوانسته قدمی برای تثبیت جایگاه قانونی شورایاران بردارد.» البته به اعتقاد حسنپور، شورایعالی استانها هنوز به خودباوری لازم نرسیده و نمیداند از چه جایگاهی برخوردار است. او در انتقادی به شورایعالی استانها میگوید آنها هم مثل شوراها بیشتر به شهرداریها توجه میکنند تا خودشان.
به گفته حسنپور، یکی از بحثهای اجتماعی که باید به صورت جدی به آن پرداخته شود، مشارکت مردم در پیشبرد اهداف توسعه شهری بهویژه کلانشهرها در زمینههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که خوشبختانه قانون اساسی با توجه ویژه به مساله شوراها راه را در این باره باز گذاشته است.
او شورایاران را یکی از بهترین مجموعههایی که میتواند تاثیر مثبتی در جهت رسیدن دستگاه به اهدافش داشته باشد، معرفی میکند، بهطوری که درباره موضوع نقش شورایاران در پیشگیری از وقوع جرم میگوید: «شورایاران میتوانند همکاری خوبی با پلیس داشته باشند. البته باید توجه داشت که منظور از این همکاری، همکاری سختافزاری نیست؛ بلکه تعامل بیشتر برای کاهش هزینههاست.»
منبع: فرهیختگان