مطهره واعظی‌پور | عقیم‌سازی زنان معتاد راه‌حلی بود که اولین‌بار فاطمه دانشور، عضو شورای شهر تهران مطرح کرد؛ موضوعی که موافقان و مخالفان زیادی داشت. برخی بر این باورند که عقیم‌سازی زنان معتاد انگیزه ترک را برای همیشه از آنها می‌گیرد و برخی دیگر معتقدند عقیم‌سازی موقت زنان معتاد بهترین راه‌حل برای جلوگیری از به دنیا آمدن کودکان معتاد است؛ کودکان معتادی که اگر از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد پیدا نشوند، با همین اعتیاد بزرگ می‌شوند یا جان‌شان را از دست میدهند. وضعیت نوزادان مبتلا به اعتیاد، بهانه‌ای شده که جمعیت امام علی(ع) در نشستی به بررسی آن بپردازد؛ نشستی که پرویز افشار، معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر، علی‌‌اصغر محکی، دبیر ستاد و مسئول دبیرخانه کارگروه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد و روزبه کردونی، مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، قرار بود در آن حضور داشته باشند اما از غایبان آن بودند.
پیشگیری بلندمدت از بارداری به جای عقیم‌سازی
مریم کیانی، مسئول «خانه علم فرحزاد جمعیت امام‌علی» در این نشست گفت: «به جای اینکه به دنبال عقیم‌کردن زنان معتاد باشیم بهتر است خلأ‌های دیگر را برطرف کنیم، گاهی مادر شدن تنها انگیزه آنها برای ترک است و با عقیم کردن‌شان، آنها به سرنوشتی اجباری محکوم می‌شوند، درحالی که آن زن ممکن است مدتی بعد ترک کند و بتواند کودک سالمی را به دنیا آورد.» او با بیان اینکه به شخصه با عقیم‌سازی زنان معتاد مخالفم، افزود: «به دلیل اینکه این زنان فاقد آگاهی لازم هستند با پیشگیری از بارداری بلندمدت این زنان موافق هستم اما با عقیم‌سازی آنها مخالفم، زیرا ما اجازه نداریم حق مادر‌شدن را از آنها بگیریم.» کیانی معتقد است: «اگر ابزار پیشگیری از بارداری بلندمدت در اختیار زنان کارتن‌خواب قرار بگیرد و گروهی از وزارت بهداشت، بهزیستی یا هر سازمان دیگری هزینه تامین این ابزارها را برعهده بگیرند، وضعیت بسیار بهتری ایجاد خواهد شد. هزینه تامین ابزار پیشگیری از بارداری به زنان معتاد به مراتب کمتر از هزینه تولد نوزادان مبتلا به اعتیاد در کشور است و این حمایت حداقلی، در زنان معتاد ایجاد انگیزه کرده تا نسبت به ترک خود اقدام کنند.» مسئول خانه علم فرحزاد جمعیت امام‌علی(ع) با بیان اینکه مسئولان شورای شهر و وزارت بهداشت در یک‌سال‌ونیم گذشته وعده‌های زیادی در مورد در اختیار گذاشتن لوازم پیشگیری از بارداری به زنان معتاد دادند؛ اما متاسفانه به آن عمل نکرده‌اند، افزود: «همین خلف‌وعده‌ها باعث شد ما شاهد به دنیا آمدن کودکی مانند رویا باشیم که به دلیل اعتیاد و سوء‌تغذیه فوت کرد اما هیچ کاری برای پیشگیری از بارداری زنان کارتن‌خواب انجام نشد.» او گفت: «هر زن معتاد در طول دوره اعتیادش می‌تواند 12 فرد دیگر و هر مرد معتاد 6 فرد دیگر را به چرخه اعتیاد وارد کند که متاسفانه این زنان می‌توانند هر سال فرزند معتادی را به دنیا بیاورند، در مشاهدات خود شاهد آن بودیم که این نوزادان اکثرا دچار اختلالات یادگیری، بیش‌فعالی و عدم‌تمرکز بوده و درنهایت ترک تحصیل کرده یا از مدرسه اخراج شده‌اند.» کیانی با اشاره به اینکه خاتمه بارداری و عقیم‌سازی زنان معتاد طی شرایط خاصی صورت می‌گیرد، گفت: «خاتمه بارداری در زنان معتاد متجاهر با نظر پزشکی‌قانونی امکان‌پذیر است اما اجازه همسر برای انجام آن ضروری است؛ این درحالی است که این زنان در بسیاری از مواقع فاقد کارت شناسایی یا سایر اوراق هویتی هستند و همسر ندارند، به همین دلیل استفاده کردن از این امتیازات برای آنها غیرممکن است.» هشدار تولد 300هزار کودک معتاد در آینده‌ای نزدیک
زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) نیز با بیان اینکه درحال حاضر تعداد زیادی از کودکان معتاد در کشور متولد می‌شوند، درحالی که هیچ دسترسی‌ای به آنها وجود ندارد، گفت: «مادران معتاد حاضر نیستند در حالت عادی فرزندان معتاد خود را به مراکز درمانی بیاورند، مگر آنکه احساس مادری آنها بر احساس نشئگی‌شان غلبه کند و اگر چنین اتفاقی رخ ندهد ما هیچ دسترسی به نوزادهایی که در خرابه‌ها و پاتوق‌ها به دنیا می‌آیند، نداریم.» به گفته رحیمی، اگر زنان معتاد را حدود 200هزار نفر در نظر بگیریم و درصورتی که کمتر از یک‌چهارم آنها به کارتن‌خوابی و روابط پرخطر متعدد کشیده شوند و هرکدام سه کودک به دنیا بیاورند، درآینده حدود 300هزار کودک معتاد به دنیا می‌آیند، کودکانی که نه‌تنها زیرساخت‌های لازم برای احیای‌شان وجود ندارد، عزمی هم برای شناسایی‌شان در کشور دیده نمی‌شود. او تاکید کرد: «درمان کودکان معتاد با معتادان بزرگسال متفاوت است. کودکان حتما باید در مراقبت‌های ویژه بستری شوند، اما متاسفانه بیمارستان‌ها به دلیل مسائل مالی از پذیرش این کودکان خودداری می‌کنند و همواره اولویت را به افرادی میدهند که پول دارند؛ این درحالی است که اغلب این خانواده‌ها تمکن مالی کافی ندارند. همین موضوع باعث می‌شود این کودکان از حق درمان در روزهای اول زندگی‌شان محروم شوند.» رحیمی گفت: «پروتکلی در مورد ترک اعتیاد نوجوانان در کشور وجود ندارد و متاسفانه به همین دلیل برای درمان اعتیاد نوجوانان هیچ راهکاری در کشور ارائه نشده است.»
منبع: فرهیختگان