اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان فرآیندی است که طی آن افراد جوان به بررسی موضوعات جدی اجتماعی می‌پردازند، در روند تحقیق مشارکت می‌کنند تا علت‌های ریشه‌ای مشکلاتی را که بر زندگی آن‌ها اثر مستقیم دارند دریابند و سپس وارد عمل شوند تا با انتشار یافته‌هایشان و انتقال آن‌ها به سیاست‌گذاران و ذینفعان، سیاست‌های موجود را تغییر دهند. برنامه اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان مانند برنامه‌های دیگری که برای نوجوانان و جوانان تنظیم می‌شوند، بر مشارکت آن‌ها در باهمستان‌ها وجوامع محلی و تقویت مهارت‌های رهبری درمیان جوانان تاکید دارد. از دیگر اهداف این برنامه رشد آگاهی و پرورش مهارت‌ها و توانایی‌های نوجوانان و جوانان است به حدی که آن‌ها در زمینه مسائل بااهمیت برای خودشان به آگاهی کارشناسانه برسند و بتوانند با همکاری همسالان خود و بزرگسالانی که حامی آن‌ها هستند، تغییر فراگیر را سرعت دهند.
در پروژه‌های اقدام‌پژوهی مشارکتی، جوانان کمک می‌کنند تا مسائل مهم برای آن‌ها و جامعه‌شان مشخص شود. بزرگسالان کمک می‌کنند تا دیدگاه‌های کم‌نظیر و مهارت‌های جوانان در فهم و پرداختن به مشکلات آشکار شوند. این روش آمیزه‌ای از پژوهش و کنش است و برای کار با جوانانی مناسب است که به موضوعات کلی علاقه‌مند هستند و می‌خواهند راه‌های خاص پرداختن به عمل را بشناسند. این شیوه برای مواردی که اهداف کاملا از پیش مشخص است کارآیی کمتری دارد.
شرکت‌کنندگان جوان به مدد تحقیق می‌آموزند که چگونه موضوعی را مطرح کنند و درباره شرایط اجتماعی موجود، دانشی نو به‌وجود آورند. آن‌ها یافته‌های خود را به کار می‌گیرند تا به گزینه‌های جدیدی بپردازند و «روزنه‌هایی» را بیابند که شاید به تغییر وضع موجود بینجامند.
اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان از طریق کنش‌های گوناگون، از کمک‌های تحصیلی گرفته تا لابی‌گری سیاسی، به دگرگونی اجتماعی منجر می‌شود. این فرآیند ممکن است با کمپین‌های خلاقانه‌ای سروکار داشته باشند که در آن‌ها از تجربه‌های بی‌نظیر جوانان و مهارت‌های آن‌ها در استفاده از رسانه‌های دیجیتال بهره‌برداری می‌شود.
فواید اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط جوانان برای اقدامات مربوط به سازماندهی نوجوانان و جوانان
اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان به بهبود کیفیت مشارکت آن‌ها در مسائل باهمستان کمک می‌کند:
- ● نوجوانان و جوانان به تبیین موضوعات کمک می‌کنند و از طریق یک فرآیند پژوهش مشارکتی با همراهی بزرگسالان، جوانان و نوجوانان دیگر در مورد نیازهای باهمستان به شناخت و آگاهی می‌رسند.
- ● تحقیق کردن با استفاده از روش‌های کیفی و کمی جمع‌آوری داده‌ها و نیز تحلیل انتقادی به جوانان کمک می‌کند تا در قبال مسائل دیدگاه و عقیده خود را شکل دهند.
- ● با آستین بالا زدن و اقدام عملی بر اساس آگاهی، جوانان مهارت‌های مهم خواندن و نوشتن، ارتباط برقرار کردن و تفکر راهبردی را یاد می‌گیرند.
- ● با راهنمایی بزرگسالان، نوجوانان و جوانانِ پژوهش‌گر مهارت‌هایی عینی کسب می‌کنند و به شبکه‌هایی راه می‌یابند که می‌توان از آن‌ها برای رسیدن به قدرت، اشتغال و توسعه رهبری استفاده کرد.
اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان در افزایش تنوع مشارکت آن‌ها نیز موثر است. به‌عنوان مثال، این فرآیند:
- ● باعث مشارکت گروه بزرگتری از جوانان و نوجوانان می‌شود به این دلیل که موجب می‌شود جوانان عقاید همسالان خود را جویا شوند.
- ● جوانان را برای آستین بالا زدن و اقدام عملی بسیج می‌کند به این دلیل که آن‌ها می‌بینند همسالان‌شان در موضوعاتی که برای آن‌ها مهم است نقش رهبری را به عهده گرفته‌اند.
- ● کارآیی مدنی جوانان را بهبود می‌بخشد زیرا پژوهش‌گران جوان با پیشینه‌های متفاوت از یکدیگر را به شهروندانی آگاه، اثرگذار و فعال در یک جامعه مردم‌سالار تبدیل می‌کند.
- ● باعث تسریع مشارکت طیف گسترده‌تری از جوانان می‌شود چون آن‌ها می‌بینند که سیاست‌گذاران برای کمک و کار جوان‌ها ارزش قائلند.
نوآوری در اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان
سازمان‌ها و آموزشگران باید تدبیری بیاندیشند تا با توجه به رشد جسمی، اجتماعی و فکری جوان‌ها مشارکت آن‌ها را حفظ کنند و تداوم بخشند. از آن‌جا که در پروژه‌های اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان به تجربه‌های خود این افراد بها داده می‌شود و از آن‌ها خواسته می‌شود که با نگاهی منتقدانه به مسائل بنگرند، به کار گرفتن گروه‌های ناهمسان از افراد جوان و حفظ مشارکت آن‌ها در پروژه از ضروریات طرح یک پروژه تاثیرگذار است.
دانش‌آموزان را به کار بگیرید و آن‌ها را مشغول نگه دارید. برای این منظور برنامه‌هایی را در مکان‌ها و اوقاتی برگزار کنید که برای جوان‌ها مناسب باشد. سازمان‌ها باید نظرات موافقان و مخالفان برنامه‌هایی که برای گروه‌های گوناگون دانش‌آموزان بعد از زمان مدرسه، در مدرسه و هنگام تعطیلات تهیه می‌شوند را در نظر بگیرند و به این نکات توجه کنند که آیا فراهم کردن وسایل رفت و آمد، پرداخت مقرری (برای جبران درآمدی که ممکن بود از مشاغل دیگر به‌دست آورند) و انعطاف‌پذیری در حضور و غیاب ضروری است یا نه.
رواداری و تنوع را اشاعه دهید. با خلق فضاهایی برای این که نوجوان و جوانان بتوانند در آن‌ها با تفاوت‌ها آشنا شوند و برای این تفاوت‌ها ارزش قائل باشند رواداری را اشاعه دهید. برنامه‌ها باید به روشنی به جاافتادن هنجارهایی کمک کنند که تفاوت‌ها را ارزشمند می‌شمارند و احترام و درک متقابل را رواج می‌دهند. برنامه‌های درسی که از نظر فرهنگی پذیرا و ضد عصبیت‌های قومی و نژادی باشند و بر عدالت اجتماعی تاکید داشته باشند منابع خوبی برای تحقق بخشیدن به این آرمان است.
کاری کنید که دانش هر کس به حساب آید. بزرگسالان در آموزش مهارت‌ها و راهبردها به جوانان و نیز در کمک به آن‌ها برای ایجاد ارتباط با کارشناسان نقشی موثر به عهده دارند. آن‌ها همچنین می‌توانند به علائق و آگاهی جوانان پی ببرند و در فعالیت‌های روشنفکرانه جدی به آن‌ها کمک کنند.
بگذارید جوان‌ها به مسائلی که برایشان مهم است بپردازند. نوجوانان و جوانان ممکن است مسائلی را مطرح کنند که معمولا در گفت‌وگوهای عمومی عنوان نمی‌شوند مسائلی چون جنسیت، ابراز وجود و خشونت. در صورتی که به جوان‌ها اجازه داده شود موضوعات حساس را بشکافند و کمک شود که آن‌ها با مسائل فراگیر ارتباط برقرار کنند فرآیند تحقیق و بررسی غنی‌تر و خردمندانه‌تر خواهد شد.
تغییرپذیری در ارتباطات کنجکاوی جوان‌ها را تحریک می‌کند و آن‌ها را در استفاده از رسانه‌های دیجیتالی خبره می‌کند. مشارکت نوجوانان و جوانان ممکن است باعث شود که سازمان‌ها و آموزشگران به استقبال شکل‌های گوناگون ارتباطی بروند. برای مثال، جوان‌ها ممکن است چیزهایی را که از طریق اخبار دیجیتالی آموخته‌اند یا پیشنهادهای مربوط به پروژه‌های هنری یا توصیه‌هایی برای وب‌سایت‌ها و گسترش رسانه‌های اجتماعی را هم‌رسانی کنند.
حوزه‌های چندگانه برای عمل. نوجوانان و جوانان مشارکت‌کننده شاید برای انتقال آن‌چه آموخته‌اند و برای اقدام مبتنی بر یافته‌هایشان به چنین چیزی نیاز داشته باشند. هنگامی که مخاطبان، حوزه‌های کار و میزان تبلیغات برای نتایج را مشخص می‌کنیم باید رفاه و علائق نوجوانان و جوانان را نیز در نظر بگیریم.
استفاده بهینه از نوآوری‌های عمل مشارکتی نوجوانان و جوانان
برای بروز بعضی تنش‌ها آماده باشید. از آن‌جا که فعالیت‌های برنامه اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان ممکن است هنجارها و رسوم سازمانی و از جمله روابط معمول میان بزرگسالان و نوجوانان را به چالش بگیرد، احتمال دارد تنش‌ها و تنگناهایی پدید آیند. این امر در مورد بسیاری از نوآوری‌های مربوط به رهبری جوانان محتمل است، به ویژه آن‌هایی که از سازماندهی نوجوانان و جوانان به‌عنوان وسیله‌ای برای رشد و پرورش آن‌ها استفاده کرده‌اند. در اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان احتمال بروز تنش بیشتر وجود دارد چون نوجوانان و جوانان در ضمنی که از راه فعالیت‌های سازماندهی خود خواهان تغییر اجتماعی هستند، قدرت بنیادی قالب‌های سنتی پژوهش را به چالش می‌گیرند. وقتی که نوجوانان و جوانان در پروژه‌های تحقیقاتی معتبر و سالم مشارکت داده شوند با این حقیقت عموما پذیرفته شده روبه‌رو می‌شوند که سرچشمه اطلاعات و دانش منحصر است به نهادهای آموزش عالی و کارشناسان بزرگسال، و نه تجربیاتی که آن‌ها خود به دست آورده‌اند.
رهبران سازمانی باید ببینند که چگونه می‌خواهند به آن دسته از خواسته‌های نوجوانان و جوانان که سیاست‌ها و رویه‌های موجود را به چالش می‌گیرند پاسخ دهند. بسیاری از موسساتی که به جوانان خدمات ارائه می‌دهند با شعار خوشامدگویی به «دانش‌آموز» و «صدای جوانان» از آن‌ها استقبال می‌کنند بدون آن‌که به صراحت توضیح دهند منظورشان از این عبارات چیست. برنامه‌های اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان این امکان را برای سازمان‌ها و بزرگسالان فراهم می‌کند که فرصت‌های واقعی رهبری برای افراد جوان را بازبینی کنند. در اغلب برنامه‌ها خدماتی به نوجوانان و جوانان ارائه می‌شود که به نظر بزرگسالان بیش از همه به سود و صلاح نوجوانان و جوانان است. در اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان، افراد جوان این امکان را دارند که با بزرگترها و آموزشگران درباره موضوعاتی که غیرخوشایند تلقی می‌شوند گفت‌وگو کنند و تصورات و پندارهای آن‌ها را درباره موضوعاتی که پیش از این مطرح و بررسی نشده‌اند به چالش بکشند.
منابع کافی برای برنامه‌ها از جمله دسترسی به تسهیلات جهت برگزاری جلسات، در اختیار داشتن ابزار ارتباطی و پژوهشی، اینترنت و فن‌آوری دیجیتالی برای پشتیبانی از روند تحقیق و انتشار یافته‌های نوجوانان و جوانان. شراکت با دانشگاه‌های محلی، مدارس و سازمان‌ها هم ممکن است بر دامنه نفوذ منابع باهمستان بیفزاید. سازمان‌دهندگان باید از آغاز، اهداف رهبری نوجوانان و جوانان و حق مالکیت محصول نهایی را مشخص کنند.
تجدیدنظر در برنامه ارزشیابی. شاید در مورد پروژه‌های اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان چنین تجدیدنظری ضروری باشد چون این پروژه هم یک فرآیند پژوهشی است و هم ابزاری برای سازماندهی اجتماعی. سازمان‌ها می‌توانند عواملی چون ناهمسانی نوجوانان و جوانان در طول زمان، مهارت آن‌ها در استفاده از انواع وسایل ارتباطی، تنوع و ناهمسانی مخاطبان، کاربرد رسانه‌های دیجیتالی و گسترش روابط میان بزرگسالان و نوجوانان و جوانان را به عنوان شاخص‌های موفقیت در نظر بگیرند.
جوانان، بزرگسالان و جنبش‌های اجتماعی از آن نوع سازماندهی نوجوانان و جوانان بهره می‌برند که به مسائل اجتماعی مهم بپردازد، توسعه اجتماعی را در میان جوان‌ها تقویت کند و کیفیت و تنوع مشارکت نوجوانان و جوانان را بهبود بخشد. اگر اقدام‌پژوهی مشارکتی توسط نوجوانان و جوانان به‌صورت بخشی از این سازماندهی درآید، نوجوانان و جوانان این فرصت را خواهند داشت که چشم‌اندازهای مسلط بر دانش ما و نحوه اکتساب آن را به چالش بگیرند و بر اساس پژوهشی که هم قابل اعتماد و هم معتبر است، به دانشی که آفریده نوجوانان و جوانان است نوعی «مشروعیت» ببخشند.
منبع: یاریکده