سازمان‌های مردم‌نهاد با مشکلات و موانع بسیاری روبرو هستند که هر کدام از زوایه‌ای به این مسائل می‌پردازند. عدم حمایت‌های ارگان‌های دولتی از سمن‌ها به عنوان بازوهای کمکی همراه دولت از مهم‌ترین موارد است. از سویی توانمند نبودن تشکل‌های مردمی در تامین هزینه‌ها، رایزنی با سازمان‌ها، طرح‌نویسی و مهارت‌های دیگری در این راستا مسائل دیگری است که در موفق نبودن سمن‌ها در پیشبرد اهداف و برنامههایشان اثر گذاشته است.
شاخه‌های طوبی این بار با سمیه گرمابی مدیر کانون حضور اندیشه در شهر قزوین گفتگویی داشته که بیشتر به موانع فعالیت‌های مردمی از ابعاد مختلف پرداخته شده است.
از چه سالی شروع به فعالیت کردید؟
به صورت رسمی از سال ۱۳۸۸ فعالیت‌مان را آغاز کردیم.
در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کنید؟
فعالیت‌های ما در حوزه‌های فرهنگی است، در این زمینه برنامه‌های مختلفی را برگزار کردیم. از جمله کارهای کانون، برگزاری نشست‌های تخصصی و سلسه همایش‌هایی حول عناوین مختلف مانند دشمن‌شناسی است. همچنین اجرای اردوهای سیاحتی و زیارتی، برگزاری نمایشگاه و کارگاه عفاف و حجاب با نام حجاب برتر که در حاشیه این نمایشگاه غرفه‌های متعددی وجود داشت. یکی دیگر از برنامه‌های ما، سیر مطالعاتی مذهبی و سیاسی است که سیر مطالعاتی مذهبی، حدود سه سال و نیم طول کشید و سیر مطالعاتی سیاسی، که وصیت‌نامه سیاسی-الهی امام خمینی بود در حدود یک سال و نیم به طول انجامید. ما به واسطه ارتباطات و مشارکتی که با دانشجویان و افراد مختلف داشتیم برنامه‌هایی را نیز در شهرهای دیگر مانند دامغان، استان البرز و… نیز برگزار کردیم.
بجز مواردی که اشاره کردید فعالیت دیگری ندارید؟
یکی از فعالیت‌های ما چاپ کتاب بوده است. کتابی در حوزه مذهبی با موضوع عاشورا که عنوان آن «سر بقا» است و ترجمه اثری از آقای شعاع فاخر است. این کتاب برای واعظین نوشته شده است.
برای برگزاری برنامه‌های کانون نیازسنجی هم انجام می‌دهید؟
ما با توجه به ارتباطاتی که با مردم داریم نیازهایی را دریافت می‌کنیم، همچنین بروز و ظهور برخی مسائل در بین زنان مانند فرقه‌گرایی این مسئله را ایجاب کرد که در این حوزه‌ها احساس نیاز و همایش‌ها و نشست‌هایی را برگزار کردیم.
چه مشکلاتی در مسیر فعالیت‌های مردم‌نهاد وجود دارد؟
یکی از مشکلات مهم بستن قرارداد و اجرای طرح برای یک سازمان است که با تغییر مدیران، مسئولین جدید تعهدات افراد قبل را نمی‌پذیرفتند و هزینه‌های طرح به دست ما نمی‌رسید. متاسفانه سمن‌ها توانمندی لازم برای تامین بودجه و هزینه‌های خود را ندارد. کلاس‌ها و کارگاه‌هایی هم که در این زمینه برای سمن‌ها برگزار شد فقط در چند ساعت به مسائل تئوری پرداختند و اصلا مفید نبودند. از طرفی یکی از موانع مهم برای سازمان‌های مردم‌نهاد در قزوین عدم حمایت و پشتیبانی ارگان‌های دولتی است و سنگ‌اندازی هم مزید بر علت است که با تمام تلاش موانع را برطرف می‌کنیم اما در آخر تنها وقت و انرژی ما هدر رفته و کار رد می‌شود. نبود نظارت صحیح بر فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد و همکاری برخی از نهادها با تعدادی از سمن‌ها نیز مسیر رشد را برای دیگر سمن‌ها فراهم نمی‌کند. این مسائل باعث شده انگیزه برای فعالیت تشکل‌های مردمی کاهش پیدا کند و تعداد زیادی از سمن‌ها که نوع برنامههایشان با دیگر گروه‌ها متفاوت است غیرفعال شده‌اند.
منظور شما از تفاوت نوع برنامه‌های سمن‌ها با دیگر گروه‌ها چیست؟
متاسفانه سازمان‌های مردم‌نهاد بسیاری غیرفعال شده‌اند. در حال حاضر اکثر برنامه‌ها توسط بسیج، کانون‌های فرهنگی مساجد و هیئت‌های مذهبی انجام می‌شود که نوع این نوع فعالیت‌ها و مخاطب آنها با فعالیت‌های سمن‌ها کاملا متفاوت است. مخاطب سمن‌ها گسترده‌تر از این گروه‌های مذهبی است و اثرگذاری بیشتری هم می‌توانند بر روی اقشار مختلف جامعه داشته باشند. عدم حمایت سمن‌ها پیامدهای زیادی دارد و این موارد بخشی از آنهاست. شاید بیان این نکته لازم باشد که زنان در این فعالیت‌های مردمی نیاز به حمایت‌های بیشتری نیز دارند.
چه حمایت‌هایی باید از زنان و سمن‌های زنانه صورت گیرد؟
زنان دارای شرایط ویژه‌ای مانند ازدواج، بارداری و… هستند که با وجود این مسائل اگر قرار باشد فعالیت‌های خودجوش و مردمی داشته باشند نیاز به حمایت‌های بیشتری نیز دارند. به عبارتی حمایت‌هایی که آرامش زنان را تامین و دغدغه‌های مشکل‌آفرین را کاهش دهد که بتوانند در کنار توجه به امور خانواده و زندگی این قبیل فعالیت‌های مردمی را هم ادامه دهند. نبود حمایت‌های لازم باعث شده زنان ما که داوطلبانه مشغول فعالیت‌های فرهنگی بودند دغدغه و انگیزه‌های‌شان را از دست بدهند.
به نظر شما مهم‌ترین معضل حوزه زنان و خانواده در قزوین چیست؟
معضلات حوزه زنان و خانواده در هم طنیده هستند، در مورد این مسائل در قزوین می‌توانم به زن‌سالاری ویژه‌ای که اینجا حاکم است اشاره کنم. پیرو این زن‌سالاری موضوع تجمل‌گرایی مطرح است که آسیب‌های این مسئله بر روی سن ازدواج دختران و پسران، روابط خانوادگی، لوازم زندگی و… اثرات مخربی گذاشته و پیامدهایی منفی به وجود آورده است. به عبارتی تجمل‌گرایی به نوعی ارزش در قزوین محسوب می‌شود که در مورد آن هیچ برنامه‌ریزی و توجهی صورت نمی‌گیرد و کاملا عرفی شده است. متاسفانه ما با نوعی استحاله در شهرستان روبرو هستیم، مردم مناسک و رفتار مذهبی را در ظاهر دارند اما در باطن پایبندی به امور دینی بسیار کم است. البته ماهواره نیز عامل مهمی است که به این مسائل دامن می‌زند و باعث پررنگ‌تر شدن آنها در جامعه می‌شود.