این افزایش چشمگیر حضور زنان در مجلس در حالی است که سهم زنان از اسفند سال 1358 که نخستیندوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شد، همواره محدود بود؛ بهطوری که در 9 دوره گذشته فراکسیون زنان حتی نتوانسته است به صورت مستقل طرحی را که حداقل نیازمند امضای 15 نماینده است در مجلس مطرح کند.
رایزنیها برای افزایش سهم زنان در مجلس
در ماههای اخیر و در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی بارها درباره افزایش سهم زنان در مجلس صحبتهایی مطرح شد و حتی چندی پیش جمعی از فعالان حوزه زنان از طرح خود برای «تغییر چهره مردانه مجلس» سخن گفتند و فراخوانی دادند تا شاید با افزایش حضور زنان در مجلس خواست زنان در تصویب قوانین بیشتر دیده شود. این درخواست از سوی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با مضمون افزایش سهم زنان به دستکم 30 درصد از تعداد نمایندگان مجلس به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارائه شد که رای نیاورد؛ با این حال تلاشها برای حضور بیشتر زنان در مجلس ادامه پیدا کرد و این بار میشد رد پای این تلاش را در ائتلاف احزاب در شهرهای مختلف دید. حتی لیستهای حامی اصولگرایان نیز از تعداد قابل توجهی از زنان برای ورود به مجلس استفاده کرده بودند. بهطوری که از 12 هزار و 123 نفر داوطلب، هزار و 234 نفر را زنان تشکیل میدادند که به نسبت دورههای گذشته انتخابات تعداد داوطلبان زنی که خواهان راهیابی به مجلس بودند، سه برابر شده بود.
اما شاید این سوال مطرح شود که حضور زنان در مجلس چقدر برای پررنگ کردن خواست آنها موثر خواهد بود و به تصویب قوانین برای حمایت بیشتر از حضور و مشارکت اجتماعی زنان میانجامد. اتفاقی که در ادوار گذشته چندان نیفتاد و زنان مجلس ساکتترین اعضای آن بودند. گرچه در دوره نهم مجلس شورای اسلامی حضور 9 زن در مجلس چندان بی سر و صدا نبود، این حضور نهتنها به طرح خواستههای زنان در مجلس کمکی نکرد بلکه گاهی به تصویب قوانینی با حمایت مشخص برخی زنان حاضر در مجلس انجامید که کاملا علیه زنان بود.
از طرحهایی مثل دورکاری زنان گرفته که برخی معتقد بودند به خانهنشینی زنان میانجامد تا برخی دیگر از طرحها چون تفکیک جنسیتی در دانشگاهها، منع زنان برای حضور در ورزشگاهها، حمایت از برخی مواد طرحهای حمایت از تعدد زوجات و ازدواج موقت. طرحهایی که تصویب آنها نشان داد عمده نمایندگان زن مجلس نهم نهتنها در زمینه حقوق زنان کار درخوری نکردهاند که گاهی با واکنشهایی نامناسب، حتی حضور خود به عنوان یک زن را در مجلس نیز زیر سوال بردند. شاید شاخصترین این اظهارنظرها درباره اظهارات فاطمه آلیا، نماینده زن مجلس نهم و عضو فراکسیون زنان مجلس بود که درباره اعتراضها درمورد منع حضور زنان در ورزشگاهها گفت: «کار زن شوهرداری است نه والیبال دیدن.»
تا این لحظه زهره سالاری از حوزه انتخابیه کرمان، سیدهحمیده زرآبادی از حوزه انتخابیه قزوین، هاجر چنارانی از حوزه انتخابیه نیشابور، سکینه الماسی از حوزه انتخابیه کنگان و زهرا سعیدی از حوزه انتخابیه مبارکه و همچنین سهیلا جلودارزاده، فریده اولادقباد، سیدهفاطمه حسینی، پروانه سلحشوری، فاطمه سعیدی، پروانه مافی ، فاطمه ذوالقدر و طیبه سیاووشیشاهعنایتی از حوزه انتخابیه تهران به مجلس راه یافتند.
حضور زنان موثر است
گرچه به اعتقاد برخی، نمایندگان زن در مجلس کمتر به دنبال مطالبات زنان بودهاند و عملا در خدمت اهداف مردانه عمل کردهاند، برخی دیگر معتقدند افزایش تعداد زنان در مجلس تا حد زیادی میتواند در افزایش مشارکت سیاسی زنان در عرصههای مختلف موثر باشد.
برخی فعالان حوزه زنان نیز معتقدند که پررنگتر شدن حضور زنان در انتخابات و در پارلمان نتیجه تغییر نگرش جامعه است. زهره ارزنی، حقوقدان و فعال امور زنان به «فرهیختگان» میگوید: «گرچه افزایش کمی تعداد نمایندگان زن در افزایش مشارکت سیاسی زنان بی تاثیر نیست، باید توجه کرد آنچه درواقع جایگاه زنان را ارتقا میدهد، حضور کیفی خانمها در مجلس است که تنها ابزاری برای پیشبرد اهداف مردانه نباشند.» به اعتقاد او وقتی مطالبات زنان در جامعه پررنگ شود، آنگاه تنها زنان مجلس در پی احقاق حق زنان جامعه نخواهند بود، بلکه مردان مجلس هم این مطالبات را پیگیری میکنند.
منبع: فرهیختگان