در چهارشنبه‌ای که گذشت، جامعه‌شناسان و فعالان محیط‌زیست به دومین و آخرین روز همایش ملی «جامعه، منابع طبیعی، آب و محیط‌زیست؛ چالش‌ها و راهکارها» آمدند تا از نگرانی همیشگی‌شان برای محیط‌زیست ایران بگویند و از راه‌هایی برای بهتر کردن وضع محیط‌زیست ایران.
در این نشست که جامعه‌شناسان و اساتید ارتباطات مانند «هادی خانیکی» و «محمدامین قانعی راد» و مسئولانی مانند «محمد فاضلی»، معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری جزو سخنرانان آن بودند از لزوم ایجاد گفتمان آب در ایران سخن گفته شد و از اهمیت محیط‌زیست ایران به اندازه پرونده هسته‌ای.
«محمد فاضلی»، در این همایش گفت که محیط‌زیست در ایران به اندازه پرونده هسته‌ای مهم است و امید است روزی برسد که مسأله محیط‌زیست در دستور کار قرار بگیرد: «مسأله محیط‌زیست ایران به اندازه پرونده هسته‌ای مهم و چندین برابر پیچیده است. در ماجرای محیط‌زیست و آب طرف مذاکره مشخص نیست اما در مذاکرات هسته‌ای طرف مذاکره کاملا مشخص است. برای مثال در محیط‌زیست مردم، کشاورزان، انجمن‌ها، حیوانات، حیات‌وحش و بسیاری از موارد دیگر طرف مذاکره هستند که متاسفانه هنوز چارچوب مذاکره با آنها مشخص نیست و هیچ‌کسی مسأله محیط‌زیست را به صورت جدی مورد توجه قرار نداده است.» معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت: «درباره پرونده هسته‌ای اجماع کلانی از سطح رهبری تا پایین‌ترین رده وجود داشت که بعضی مخالف و عده‌ای موافق بودند و آنهایی که مخالف بودند نمی‌گفتند که مسأله هسته‌ای را به رسمیت نمی‌شناسیم بلکه تنها بر سر راه‌حل‌ها بحث داشتند اما در محیط‌زیست و آب هیچ‌کس این مسأله را به رسمیت نمی‌شناسد؛ درواقع حول مسأله محیط‌زیست و آب اجماع سیاسی شکل نگرفته، خط قرمزی برای آن تعیین نشده است و عزم جدی برای یادگیری و مذاکره درباره آن وجود ندارد.»
او ادامه داد: « ما باید پرونده آب و محیط‌زیست و منابع طبیعی را از موضوع فنی مهندسی به موضوع سیاسی و سیاستی تبدیل کنیم زیرا محیط‌زیست سیاسی‌ترین مسأله کشور است اما متاسفانه به یک امر غیرسیاسی تبدیل شده است.» این عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره راهکار این مسأله گفت: «راهکاری که برای مقابله با این موضوع می‌توان مطرح کرد آن است که موضوع آب و محیط‌زیست را دوباره به دستور کار بازگردانیم. موضوع آب و محیط‌زیست و منابع طبیعی باید موضوع محوری و مورد بحث عمومی کشور باشد.» فاضلی ادامه داد: «کشور باید آماده گرفتن تصمیمات سخت باشد که ما بدون پرداختن هزینه‌ها نمی‌توانیم در این مسیر موفق باشیم و ناکارآمدی‌های چند دهه گذشته ادامه می‌یابد و هیچ‌وقت نمی‌توانیم از این بحران عبور کنیم.» معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت: «کشوری که تصمیم گرفته تصمیم نگیرد وضع بدی خواهد داشت و بحران‌ها رو به پیشرفت خواهد گذاشت. در کشور ما هم عده‌ای تصمیم گرفتند که تصمیم نگیرند زیرا هزینه تصمیم گرفتن بالاست. نمی‌شود وضع آب و محیط‌زیست همین‌گونه ادامه داشته باشد بدون این‌که بپذیریم در گذشته اشتباهی کرده‌ایم نمی‌توانیم راه به جایی ببریم. اگر هر مسئولی اشتباهات خود را بپذیرد راه برای آینده باز خواهد شد. امید است روزی برسد که محیط‌زیست به اندازه پرونده هسته‌ای قابل توجه و در دستور کار باشد و کشور آمادگی پرداخت هرگونه هزینه‌ای را در این خصوص داشته باشد.»
«هادی خانیکی»، استاد ارتباطات یکی دیگر از سخنرانان دومین روز همایش ملی «جامعه، منابع طبیعی، آب و محیط‌زیست؛ چالش‌ها و راهکارها» بود. او در این نشست گفت که گفتمان آب در ایران شکل نگرفته است و شاید گفت‌وگو دراین‌باره بتواند مقدمه شکل‌گیری یک راهکار مناسب باشد.خانیکی ادامه داد: «به‌دلایل مختلف می‌توانم بگویم مسأله آب در ایران جدی‌تر و مهم‌تر از مسأله هسته‌ای است. به لحاظ ارتباطی، ادعای من یا حوزه ارتباطات این است که وقتی بحران آب می‌تواند جدی تلقی شود که محور گفت‌وگو در جامعه باشد که متاسفانه گفتمان آب در کشور شکل نگرفته است. ما در کشور هنوز به گفتمان آب نرسیده‌ایم و وقتی می‌توان گفت که گفتمان وقتی می‌تواند شکل بگیرد که دغدغه‌ای وجود داشته باشد.» او ادامه داد: «پرتاب مسئولیت از بخشی به بخش دیگر مسأله را حل نمی‌کند. رسانه‌ها باید به جامعه نشان دهند که خطر نزدیک است و متخصصان و نخبگانی را که تنها بیننده هستند فعال کنند و به گونه‌ای آنها را وارد مشارکت و گفت‌وگو کنند که اگر مسأله به درستی درک شود به راه مناسبی دست خواهیم یافت.» این استاد دانشگاه تهران گفت: «بخش‌های مهمی از جامعه نظاره‌گر و منفعل هستند و در نشست‌های گذشته مسأله آب کسانی نظر دادند که صدای آنها در جاهای دیگر شنیده نمی‌شد.»
«محمد امین قانعی راد»، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران هم در این نشست گفت که تاسیس رشته جامعه‌شناسی محیط‌زیست در دانشگاه‌ها ضروری است. او بر لزوم تاسیس رشته جامعه‌شناسی محیط در دانشکده‌ها ازجمله دانشکده علوم اجتماعی تاکید کرد: «اگر بتوانیم با نگاه جامعه‌شناسی در تمامی دروس وارد شویم می‌توانیم به اهداف خود دست پیدا کنیم.»
منبع: شهروند
