اين روزها تشكيل سمن تبديل به يك مد شده است و هر از چندگاهي چند نفري دور هم جمع مي‌شوند و يك سمن باز مي‌كنند. اين سمن‌ها عرصه‌هاي مختلف را هم دربرگرفته‌اند و هر روز در يك حوزه جديد دامنه فعاليتشان را بسط مي‌دهند.
هنوز يك سال از زماني كه رشد قارچ‌گونه سايت‌هاي بدون مجوز همسريابي، وزارت ورزش و جوانان را مجبور كرد دست به تأسيس يك سايت مجاز در اين زمينه بزند، نگذشته است كه مشكل تازه‌اي در اين زمينه سر برآورده است و آن هم ورود سمن‌ها به موضوع همسريابي است. سايت‌هاي همسريابي و همسرگزيني ديروز دامنه كاري خود را گسترش داده‌اند و ادعا مي‌كنند در قالب سمن به فعاليت مشغولند. سمن‌هايي كه ظاهرا در ناكجاآباد به ثبت رسيده‌اند، زيرا هيچ نهادي مسئوليت ثبت اين سمن‌ها را برعهده نگرفت.
به گزارش آرمان، در كشور ما با وجودي كه صحبت از 11 ميليون جوان مجرد كه در آستانه ازدواج هستند مي‌شود، اما با اين وجود هر ساله رقمي كمتر از 750 هزار ازدواج ثبت می‌شود، هر سال از آمار ازدواج‌ها كاسته مي‌شود و با يادآوري اين نكته كه هر ساله بر تعداد كساني كه به سن ازدواج مي‌رسند افزوده مي‌شود، مي‌توان گفت با اين آمار پايين ازدواج به نظر مي‌رسد جامعه به اين زودي‌ها از پس مشكل 11 ميليون مجرد بر نخواهد آمد و حتي اگر شرايط به همين صورت ادامه پيدا كند اوضاع از اين هم بدتر خواهد شد. همين باعث شده كه عده‌اي با نيات گوناگون در زمينه ازدواج براي جوانان آستين بالا بزنند. احتمالا شما هم فعالان در عرصه ازدواج محله و فاميل را مي‌شناسيد كه جوانان را به هم معرفي مي‌كنند و با تسلط كاملي كه به شرايط و موقعيت افراد دارند در كسري از ثانيه مي‌توانند چندين مورد خوب معرفي كنند. شايد از دامنه فعاليت فعالان عرصه ازدواج در محله و فاميل كمتر شده باشد، اما فعاليت آنها در قالب جديدي در دنياي مدرن ادامه دارد. متناسب با تغييرات جامعه اين روزها نوع جديدي از فعالان در عرصه ازدواج سر برآورده‌اند كه آنها را با عنوان سايت‌هاي همسرگزيني مي‌شناسيم.
حدود سه ماه قبل سعيد منتظرالمهدي، سخنگوي نيروي انتظامي گفت: «هيچ سايت همسريابي مجازي وجود ندارد به جز يك سايت همسرگزيني كه مبتني بر آموزه‌ها فعاليت مي‌كند، به طوري كه مي‌توان گفت 700 سايت همسريابي غيرمجاز كه فعاليت مي‌كردند مسدود شدند.» هر چند كه پيگيري‌های «آرمان» نشان داد كه بسياري از اين سايت‌ها هنوز فعال هستند ولي وجود 700 سايت غيرمجاز در زمينه همسريابي و صحبت‌هايي كه از درآمد روزانه 12 ميليوني آنها مي‌شد باعث شد كه مسئولان وزارت ورزش و جوانان دست به كار شوند و سايت مجاز همسريابي تبيان را در خرداد ماه افتتاح كنند. سايت‌هاي همسريابي كه تب‌شان كمرنگ‌تر شد اين‌بار سمن‌هاي همسريابي سر برآوردند. سمن‌هايي كه به نظر مي‌رسد كارشان چندان هم شفاف نيست. اين روزها تشكيل سمن تبديل به يك مد شده است و هر از چندگاهي چند نفري دور هم جمع مي‌شوند و يك سمن باز مي‌كنند. اين سمن‌ها عرصه‌هاي مختلف را هم دربرگرفته‌اند و هر روز در يك حوزه جديد دامنه فعاليتشان را بسط مي‌دهند، به نحوي كه پاي سمن‌ها به عرصه همسريابي هم باز شده است. از آنجايي هم که عرصه سمن‌ها در عمل بي‌متولي است به نظر مي‌رسد گرفتن مجوز براي آنها كار سختي نباشد.
سمن‌هاي فعال در زمينه همسريابي
حوالي ميدان ونك خانم كارت‌پخش‌كن در حال دادن برگه كاغذي دست مردم بود و تقريبا بسياري از كساني كه از آنجا رد مي‌شدند برگه را از او مي‌گرفتند. «نخستين سمن فعال در زمينه همسريابي كه در كشور فعال است با سابقه كاري طولاني»، این جمله توجه‌ام را جلب كرد، برگه كاغذي سفيد را گرفتم. چند جمله بيشتر روي آن درج نشده بود اما مي‌توانست توجه هر عابري را جلب كند. در ابتداي برگه با فونت درشت نوشته شده بود: «نخستين سمن همسريابي- همسرگزيني ايران»، در ادامه هم به «همكاري و حضور مشاوران متخصص خانواده و ازدواج» اشاره شده بود. شاه‌بيت تبليغ هم كه در كادري مخصوص قرار داده شده بود اين بود كه «اگر مي‌خواهيد ازدواج موفقي داشته باشيد عضو اين موسسه شويد.» آدرس و شماره تلفن هم كه پل‌هاي ارتباطي با موسسه بودند. با شماره‌اي كه در آگهي قيد شده بود تماس گرفيتم. زن جواني گوشي را برداشت و با نخستين سوال اطلاع‌رساني را شروع كرد. از او درباره فعاليت موسسه سوال كرديم و گفت: «موسسه ما در زمينه ازدواج دائم، فعال است و افرادي را متناسب با سن، تحصيلات، طبقه اجتماعي، شخصيت و ساير شرايط‌تان به شما معرفي مي‌كند. شما هم انتخاب مي‌كنيد و هم انتخاب مي‌شويد.» به گفته او با حدود دو ماه عضويت در موسسه كه 130 هزار تومان آب مي‌خورد مي‌توان مورد مناسب براي ازدواج را پيدا كرد. از او درباره مجوز و سابقه كاري سوال مي‌كنم و مي‌گويد: «ما 15 سال سابقه فعاليت داريم و مجوزمان هم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است!» در طي تماسي كه همكار ما با اين موسسه داشت مدعي شدند كه از وزارت كشور مجوز دارند. اين سمن سايتي هم دارد كه با همان عنوان مشغول فعاليت است. سري هم به سايتش مي‌زنيم و در آنجا مي‌توانيم دانستني‌هاي مختلفي را درباره مسائل مختلف از ازدواج، زنان و خانواده گرفته تا طلاق و مسائل حقوقي بيابيم. نكته جالب در كار اين موسسه اين است كه راه‌هاي بسياري براي ارتباط با مخاطبانش دارد، زيرا علاوه بر سايت، تماس تلفني و مراجعه حضوري براي آشنايي با فعاليت اين موسسه مي‌توان به گروه تلگرامي يا فيس‌بوك آن هم مراجعه كرد. اينكه اين موسسه كه مدعي است سمن هم است مجوزش را از كجا گرفته است كنجكاوي ما را برانگيخت و به سوي وزارتخانه‌ها راهنمايي‌مان كرد.
كدام وزارتخانه مجوز داد؟
وزارت ورزش و جوانان: نخستين مقصد ما وزارت ورزش و جوانان بود. اين وزارتخانه از وجود چنين سمن، سايت و موسسه‌اي ابراز بي‌اطلاعي كرد و گفت: حتي سايت تبيان هم كه زيرنظر وزارت ورزش و جوانان در زمينه همسريابي فعال است، مجوزش را از سازمان تبليغات گرفته است. معمولا هم مجوزي كه داده مي‌شود به سايت و موسسه است نه به سمن. مسئوليت دادن مجوز به سمن‌ها به عهده وزارت ورزش و جوانان و وزارت كشور است و وزارت ارشاد نمي‌تواند در اين زمينه مجوزي بدهد، تنها مي‌تواند مجوز سايت يا موسسه را بدهد. در ادامه به نبود متولي واحد در زمينه سمن‌ها اشاره شد و گفته شد: با وجودي كه در ظاهر دولت، وزارت ورزش و جوانان را متولي امر سمن‌ها كرده است ولي با اين وجود در عمل چنين نيست.
وزارت كشور: مقصد دوم وزارت كشور بود. اين وزارتخانه هم دادن مجوز به اين سمن را رد كرد و نبود متولي واحد در زمينه سمن‌ها را مهم‌ترين مشكل آنها دانست و گفت: دستگاه‌هاي مختلف مانند استانداري، نيروي انتظامي، فرمانداري و... به سمن‌ها مجوز مي‌دهند و اين امكان هم وجود دارد كه وزارت ارشاد به اين سمن مجوز داده باشد. بنابراين با وجود ادعاي دوم اين موسسه كه از وزارت كشور مجوز دارد وزارت كشور اين حرف را تكذيب كرد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: مقصد پاياني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درباره اين سمن گفت: «ما به سمن‌ها مجوز نمي‌دهيم و اگر مجوزي هم داده شده به موسسه فرهنگي بوده است، هر چند كه پيگيري‌هاي اين وزارتخانه هم نشان داد كه چنين موسسه‌اي به ثبت نرسيده است ولي با اين وجود اين احتمال هم مطرح شد كه ممكن است وزارت ارشاد استان تهران مجوز موسسه را داده باشد.» در طي تماسي كه با وزارت ارشاد استان تهران داشتيم هر چند كه عدم دسترسي به داده‌هاي اطلاعاتي باعث شد كه معلوم نشود اين سازمان مجوز را داده است يا نه، ولي مسئولان اين سازمان هم تأييد كردند كه حتي اگر مجوز سايت داده باشند مجوز سمن نداده‌اند.
سمن‌ها متولي واحد ندارند
رديابي ماجراي اين موسسه، ما را به نكات جالبي هدايت كرد كه يكي از آنها نبود متولي واحد در زمينه سمن‌ها بود. به نظر مي‌رسد هر سازماني اجازه دادن مجوز به سمن‌ها را دارد و اين مساله وقتي دردسرآفرين مي‌شود كه كسي بخواهد بفهمد يك سمن واقعا مجوز دارد يا نه، در عين حال اين نبود متولي و متولي بودن همه، نظارت بر كار سمن‌ها را سخت مي‌كند. اما نكته مبرهن درباره فعاليت اين موسسه اين بود كه اين موسسه با مجوزي كه براي موسسه فرهنگي دارد خود را سمن معرفي مي‌كند و با توجه به نكات مطرح شده از سوي وزارتخانه‌ها سمن نمي‌تواند با مجوز گرفته شده براي موسسه كار كند، و اگر چنين كاري كند غيرقانوني است. با در نظر گرفتن اين نكات، هنوز مشكل سايت‌هاي همسريابي حل نشده، كلاهبرداري با شيوه‌اي جديد در زمينه همسريابي سر برآورده است. سمن‌هايي هم كه معلوم نيست مجوزشان را از كجا مي‌گيرند در زمينه ازدواج فعال شده‌اند و در آينده‌اي نه چندان دور اين قسم از همسريابي هم مشكل‌آفرين خواهد شد.
