مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد، مناطقی از جمله محدوده جاده فرودگاه، کشتارگاه و حسن‌آباد و بخش‌هایی از بافت تاریخی شهر را در زمره مناطق ویژه اجتماعی استان برشمرد و از نقش پررنگ سازمان‌های مردم نهاد(سمن‌ها) و گروه‌های اجتماعی برای ارتقای سطح اجتماعی این مناطق خبر داد.
مجید جوادیان‌زاده، مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد، عمده مناطق ویژه اجتماعی حال حاضر شهر یزد را شامل مناطق محدوده جاده فرودگاه، کشتارگاه و حسن‌آباد ذکر کرد.
وی با بیان اینکه بسیاری از این مناطق که قبلاً جزو مناطق حاشیه‌ی شهر یزد بودند، به تازگی در داخل محدوده‌ی شهر قرار گرفته و از خدمات شهری بهره‌مند هستند، یادآور شد: البته این مناطق همچنان به لحاظ ساختاری و ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی، جزو مناطق حاشیه‌ای و دارای تفاوت فاحش با سایر مناطق شهر محسوب می‌شوند.
جوادیان‌زاده اظهار کرد: به دلیل وجود بافت سنتی و تاریخی گسترده استان به ویژه در شهر یزد، ناخودآگاه بخشی از این بافت به مرور زمان فرسوده شده و به خاطر متروکه شدن به مکانی برای استقرار برخی مهاجران یا طبقات تهیدست جامعه تبدیل شده است. این بخش از شهر نیز جزو مناطق ویژه اجتماعی شهر یزد است و این مناطق نیز خود به خود به مناطقی مستعد برای تولید آسیب‌های اجتماعی تبدیل شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: مناطق ویژه اجتماعی شهر یزد حتی آنهایی که اخیراً در محدوده شهر قرار گرفته‌اند، در موضوعات مختلفی اعم از عمرانی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی با کمبودهای قابل ملاحظه‌ای مواجه هستند لذا سعی داریم تا سطح اجتماعی این مناطق شهری را ارتقاء بدهیم و در همین راستا نیز کارگروهی تحت عنوان "کارگروه ساماندهی اجتماعی، فرهنگی و امنیتی مناطق ویژه" در استان شکل گرفته است.
این مسئول با بیان اینکه این کارگروه متشکل از دستگاه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی و عمرانی مرتبط با مناطق ویژه هستند، عنوان کرد: براساس نظرات کارشناسی دستگاه‌های مختلف، مباحث عمرانی و رعایت نشدن قوانین و ضوابط ساخت و ساز اصولی در مناطق ویژه باعث شده که این مناطق مستعد ایجاد برخی بحران‌ها به ویژه زلزله، سیل و موارد مشابه باشند.
وی ادامه داد: دومین موضوع با اهمیت در این مناطق، مسئله مهاجران و ضرورت ساماندهی آنهاست و آسیب شایع دیگر این مناطق نیز مسئله مواد مخدر است.
جوادیان زاده با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته در راستای بهره‌گیری از ظرفیت‌های سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های اجتماعی فعال در این مناطق برای رفع مشکلات مطروحه، تصریح کرد: در همین راستا هر یک از جلسات کارگروه استان به یکی از مناطق ویژه اجتماعی اختصاص یافته و با محوریت گروه‌های داوطلب اجتماعی تلاش شده تا بین مردم، سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های فعال اجتماعی و دستگاه‌های دولتی ارتباط برقرار شود تا بخشی از خدمات اجتماعی و فرهنگی مورد نیاز این جوامع تامین شود. با توجه به امکان استقرار کمتر برخی از دستگاه‌های دولتی در این مناطق و در راستای رویکرد محله‌محوری تلاش شده است تا ساماندهی و مدیریت این مناطق نیز به خود مردم سپرده شود.
مدیر کل امور اجتماعی استانداری همچنین برگزاری نشست‌های ویژه بررسی وضعیت مهاجران به ویژه اتباع خارجی ساکن در این مناطق، بازدید اعضای کارگروه و نمایندگان دستگاه‌های مرتبط از این مناطق، حضور مسئولان در برنامه‌های مختلف فرهنگی و جتماعی این مناطق با هدف دخیل کردن دستگاه‌های اجرایی در این برنامه‌ها و آشنایی بیشتر با مسائل و مشکلات ساکنان این مناطق را از دیگر اقدامات صورت گرفته بیان کرد.
جوادیان‌زاده در مورد علل شکل‌گیری این مناطق ویژه را پیشرفت‌های صنعتی و اقتصادی و جلب نیروی کار مهاجر برای بهره‌گرفتن از فرصت‌های شغلی بهتر ذکر کرد و گفت: از آنجایی که جامعه توان جذب همه مهاجران را در درون خود ندارد، برخی به حاشیه شهرها رانده می‌شوند و پدیده حاشیه‌نشینی شکل می‌گیرد.
مدیر کل امور اجتماعی استانداری یزد تاکید کرد: استان یزد به دلیل برخورداری از شرایط صنعتی و اقتصادی به شدت نیازمند داشتن یک استراتژی مشخص در این خصوص است تا از ایجاد و گسترش مناطق ویژه اجتماعی، جلوگیری و وضعیت موجود نیز به درستی مدیریت شود.
به گزارش ایسنا، مناطق ویژه اجتماعی، به اصطلاح آن دسته از مناطقی هستند که به لحاظ نبود برخورداری از خدمات اجتماعی و فرهنگی و کالبدی در آنها، بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند.
اصولاً این قبیل مناطق به چند بخش تقسیم می‌شوند که یکی از مهمترین این بخش‌ها، مناطق حاشیه‌ای است. عمدتاً مهاجران روستایی یا گروه‌های تهیدست شهری به علت ارزانی زمین و امکان استقرار آسان‌تر در این مناطق، به این مکان‌ها هجوم می‌آورند. این مناطق عمدتاً خارج از برنامه‌ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری، در درون یا خارج از محدوده‌های قانونی شهر بوجود می‌آیند و معمولاً خدمات شهرداری شامل حال آنها نمی‌شود.
یکی دیگر از مناطق ویژه اجتماعی، بافت‌های فرسوده محسوب می‌شوند که دارای ساخت‌های غیراصولی یا فاقد استانداردهای لازم هستند و بخش زیادی از آنها در برابر بحران‌هایی مانند زلزله از استحکام و مقاومت لازم برخوردار نیستند. مناطق بی‌دفاع یا آلوده شهری نیز از دیگر مناطق اجتماعی ویژه به شمار می‌آیند به نحوی که این مناطق نسبت به سایر فضاهای شهری قابلیت بیشتری برای بروز جرم دارند و پناهگاه‌های خوبی برای پوشش جرائم و افراد مجرم هستند.
منبع: ایسنا
