ذینفعان حوزه سلامت و توسعه به طور فزاینده‌ای به نقش نهادهای مدنی در کمک به تقویت تاب‌آوری جوامع در برابر بحران‌های بهداشتی عمومی پی برده‌اند. نهادهای مدنی در ارائه خدمات و آگاهی‌رسانی در جوامع، حمایت از اجرای کمپین‌ها و پیوند فعالیت‌های عمومی و خصوصی نقش مرکزی ایفا می‌کنند. این نهادها به نوآوری اجتماعی کمک می‌کنند و در صورتی که توانمند شوند، می‌توانند به ضرب‌کننده‌های دانش تبدیل شوند.

محمد عطاردیان - رئیس هیات مدیره و مدیرعامل حامیان جامعه مدنی (حجم)

در مسیر دستیابی به دموکراسی پایدار در ایران، برگزاری گفت‌وگوهای اجتماعی گسترده و فراگیر، ضرورتی انکارناپذیر است. این گفت‌وگوها می‌توانند پلی برای عبور از بحران‌های فعلی جامعه – از جمله چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی – باشند و راه را برای ساختن جامعه‌ای آزاد، دموکراتیک و مبتنی بر حقوق بشر هموار کنند. در این فرآیند، نهادهای مدنی مانند سازمان‌های مردم‌نهاد، انجمن‌های علمی، سندیکاها و دیگر ساختارهای اجتماعی، نقش کلیدی ایفا می‌کنند. این نهادها، به عنوان پیشگامان گفتمان اجتماعی، با ارتباط مستقیم با مردم، می‌توانند نیازها، حساسیت‌ها و دیدگاه‌های متنوع جامعه را به خوبی درک و نمایندگی کنند.

در جهان امروز، با پیچیده‌تر شدن بحران‌های ملی همچون بلایای طبیعی، پاندمی‌ها، خشکسالی، آلودگی محیط‌زیست، و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی، نقش بازیگران غیردولتی بیش از گذشته برجسته شده است. در این میان، سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) به عنوان نهادهایی برخواسته از دل جامعه، توانسته‌اند به بازوانی توانمند در پیشگیری و کنترل بحران‌های ملی تبدیل شوند. این نوشته نگاهی دارد به جایگاه سمن‌ها در مدیریت بحران، اهمیت آن‌ها، نمونه‌های موفق و محدودیت‌هایی که با آن مواجه‌اند.