مطهره واعظی‌پور| نمایندگان مجلس سرانجام موفق شدند آسیب‌های اجتماعی را در برنامه ششم توسعه جای دهند و حالا قرار است برنامه ششم با جدول الحاقی 28 ردیفی که در مورد آسیب‌های اجتماعی، بیکاری و ایثارگران است، مورد بررسی قرار گیرد.

سعیده علیپور| هفته پیش، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان خبر داده بود که براساس تصمیم شورای اجتماعی کشور، این معاونت متولی اصلی آسیب‌های اجتماعی دختران خواهد بود. اما این گفته پس از مدت کوتاهی از سوی معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده رد و عنوان شد تصمیم این شورا در این‌باره هنوز نهایی نشده است.

نویسنده: محمد امین قانعی راد*

میزان آسیب‌ها و مسائل اجتماعی در جامعه ایران به دلایل گوناگون در حال رشد است و هر روزه در رسانه‌ها اخباری در باره آسیب های اجتماعی منتشر می‌شود. سؤال این است که سیاستمداران ما به طور عام و کاندیداهای انتخابات پیش رو، به طور خاص، تا چه میزان به آسیب‌های اجتماعی توجه دارند. در این میان یکی از الگو‌های رایج رفتار کاندیدا‌ها، اشاره ابزاری بعضی از آنان به برخی از آسیب‌ها برای جلب نظر و رأی مردم و به فراموشی سپردن موضوع بعد از انتخابات است.در هر صورت به نظرمی رسد اهمیت موضوع آسیب‌های اجتماعی برای نمایندگان مجلس هنوز روشن نشده باشد؛ یکی دیگر از موضوعاتی که در این رابطه باید مورد توجه قرار گیرد ناکارآیی سیاست‌ها و برنامه‌های موجود برای کاهش آسیب‌ها است که مستلزم یک چرخش بینش از رویکردهای یکسویه امنیتی و روانشناختی است. هر چند آسیب‌های اجتماعی ابعاد امنیتی و دلایل فردی نیز دارند ولی مهمترین دلایل گسترش و مؤثر ترین راهبردها و راهکارهای مهارشان را باید در جامعه جست‌وجو کرد.

٢ میلیون کودک در ایران کارگری می‌کنند ٣٠ درصد کودکان کار به مدرسه نمی روند.

نمایندگان در ادامه رسیدگی به پیشنهادهای الحاقی وکلای ملت به لایحه بودجه سال 95 کل کشور، پیشنهاد ظهر طبیب‌زاده، نماینده مردم تهران را به تصویب رساندند.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، شیوع و تبلیغ مواد مخدر صنعتی و شیمیایی و داروهای روانگردان را بدتر از تهاجم فرهنگی در کشور دانست و گفت: روحانیون به عنوان مبلغان دینی باید در مساجد، منبرهای سخنرانی شهرها و روستاها مردم را نسبت به عوارض مخرب مصرف مواد مخدر آگاه کنند.

«بیش از ۱۵درصد از دانش‌آموزان قبل از دوره متوسطه رابطه جنسی را تجربه می‌کنند»؛ این جمله‌ای است که می‌تواند تا حد بسیاری در هر جامعه‌ای به‌خصوص جامعه ما با فرهنگ مختص به خود، حساسیت‌برانگیز و نیز جالب توجه باشد.
شاید در نگاه عمیق‌تر به آماری که توسط عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی، مطرح می‌شود، موضوع مهمی که مورد نظر قرار می‌گیرد، نه صرف رابطه‌ای خارج از چارچوب و قاعده، که علت ایجاد و رشد آن در جامعه باشد. همه آن‌ها که در مدارس کشور تحصیل یا کار کرده یا به نحوی از انحاء با محیط ‌های این‌چنین در ارتباط بوده‌اند، به خوبی به شرایط و مراقبت‌هایی که از نوع خاص، صورت می‌گیرد، آشنا هستند. کنترل و نظارت٬ گاهی و در برخی برهه‌های زمانی، تا حدی پیش می‌رود که حتی دررنگ جوراب افراد هم نقش اساسی بازی می‌کند. 

نرگس جودکی |  روزنامه‌نگار

٢٤ساله بود، از خدمت سربازی که برگشت با کودکی ٩ساله از اهالی روستا نامزد شد. ٦سال بعد به خانه بخت رفتند. جوان سیاه‌سوخته‌ای است لاغر که همه حواسش را داده به پیچ جاده‌ که در هر خمش انبوه درختان سبز و باغ‌های پربار نمایان است.  آرام می‌راند. حالا ٣١ ساله است و پدر ٢ فرزند ٥ و یک‌ساله. عروس ١٥‌ساله زود مادر شد و مرد جوان به یاد می‌آورد که چقدر از شکم‌درد به خود می‌پیچید. «دل‌دردش عصبی بود بیشتر. دکتر گفت رگ‌هاش ملتهب می‌شن و بچه تو شکمش اذیتش می‌کنه.»
راننده می‌گوید همه‌ دختران روستا که در کودکی عروس می‌شوند، این دردها را تجربه می‌کنند. در پسک‌سفلی کمتر دختری کلاس پنجم ابتدایی را تمام می‌کند و پا به مقطع راهنمایی و دبیرستان می‌گذارد. دهیار می‌گوید: «دختری که تا پنجم ابتدایی درس‌ خوانده، انگار لیسانس گرفته.»
در آخرین پیچ جاده باغداران در کامیون‌ها آلبالو و گیلاس‌های گوشواره‌ای بار می‌زنند. کمی جلوتر میدان روستای پسک‌سفلی از توابع شهرستان خوی در استان آذربایجان‌غربی پیدا می‌شود. مسیر ١١ روستا از این‌جا می‌گذرد. پسک مرکز دهستان است  با ٢‌هزار و ٣٥٠ نفر   (٧٥٠ خانوار) جمعیت.  به‌ گفته مرادلو، دهیار «روستا دارای مدرسه ابتدایی و راهنمایی است. مدرسه راهنمایی مختص پسران است، دختران به دلیل نبود مدرسه راهنمایی دخترانه در سن پایین به ازدواج ناخواسته تن می‌دهند و مدرسه را ترک می‌کنند. این باعث می‌شود خانواده‌ها درگیری و طلاق داشته باشند و به تبع آن فرزندان‌شان آواره شوند و  اختلاف خانوادگی و تنش اجتماعی بیشتر شود.»
آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش در سال ١٣٩٥ نشان می‌دهد که از ٢١٦دانش‌آموز پسک‌سفلی، ٩٦ دختر و ١٢٠پسر در مدرسه ابتدایی درس خوانده‌اند. در مدرسه‌ راهنمایی هم فقط ٤٥دانش‌آموز پسر درس خواندند. دانش‌آموز دختر راهنمایی و متوسطه  هم ندارد.

ارسلان احمدی*/ قباد دیناری**
بسیاری از خانواده‌ها با هزاران آرزو، فرزندان خود را طی دوران تحصیلی دبستان، راهنمایی و متوسطه تشویق و ترغیب به درس خواندن می‌کنند تا بتوانند به غایت آرزوی‌شان که راهیابی به دانشگاه است برسند و به قولی در این مقطع از تحصیل از موقعیت اجتماعی مطلوب برخوردار شوند و در آینده شغلی برای خود انتخاب نمایند و به عنوان یک انسان از حقوق اولیه زندگی کردن برخوردار شوند. اما این در حالی است که متأسفانه در چند سال اخیر با معضل بزرگی به اسم بیکاری قشر تحصیلکرده مواجه‌ایم. یادداشتی که پیش‌روی شماست برحسب وظیفه و آسیب‌شناسی این معضل عرضه می‌شود تا با بررسی بعضی از دلایل که منجر به چنین ایستایش رشدی در کسب و کار جوانان تحصیلکرده شده و باعث بر باد رفتن آمال و آرزو های آنها و خانواده‌هایشان شده به نتیجه‌ای قابل درک و رابطه معناداری دست یافت.

فریبا نباتی: تعداد دقیقی در میان آمار رسمی ندارند اما آمار غیررسمی می گوید در ده سال گذشته 4 برابر شده اند. پدیده ای که یک روز مردانه بود حالا آنقدر در میان زنان شایع شده که آمارش شانه به شانه آمار مردان می زند. هر چند آمار زنان معتاد در طول یک دهه چندین برابر شده است اما نگاه به این پدیده همانند گذشته است. همان نگاه جنسیتی که بر روی همه مسائل سایه انداخته اینجا نیز رخ نشان می دهد. مدت ها وجود زنان معتاد کتمان میشد بعد از آن که تعدادشان افزایش یافت و جایی برای پنهان کاری نماند از نگاه برنامه‌ریزان حوزه اعتیاد پنهان ماندند. معضل اعتیاد تنها به مردان خلاصه و تمامی برنامه ریزی ها در این راستا طرح و اجرا شد تا روز به روز هم بر تعداد زنان معتاد افزوده شود و هم آسیب های ناشی از آن.

صبا حسینی: از قدیم نام دروازه غار با نام کودک فروشی در تهران گره خورده بود، زیرا بر اساس آمارها تا قبل از سال ۹۰ افرادی در این محله کودکان خود را برای فروش و اجاره دادن برای کار عرضه می‌کردند. با وجوداین، فروش نوزاد تازه متولد شده معضلی است که سال گذشته برای اولین بار فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر، در مورد آن به صراحت صحبت کرد. او در گفت و گو با روزنامه آرمان از دغدغه هایی صحبت می کند که او را به طرح نوزاد فروشی در جلسه علنی شورای شهر وادار کرد. دانشور می گوید: «اگر نوزادی که از مادر معتاد متولد می شود شیر خشک مصرف کرده و شیر مادرش را نخورد می توان اعتیاد او را درمان کرد، اما اگر این اتفاق نیفتد به سرنوشت رویا (نوزاد معتادی که با وجود سم زدایی فوت کرد) دچار می شود.»

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می‌گوید: «طی شش ماه گذشته شاهد افزایش آمار خرید و فروش نوزادان در سراسر کشور بوده‌ایم.» فروش نوزاد، پدیده ای زشت و آسیبی اجتماعی است که در جامعه ما، روز به روز گسترش می‌یابد. گزارش‌ها حاکی از آن است بیشتر نوزادانی که خرید و فروش می‌شوند، مادرانی کارتن خواب و خیابانی دارند که در ازای ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار تومان، آنها را می‌فروشند. خبر‌هایی نیز مبنی بر پیش فروش نوزادان قبل از تولد آنها به گوش می‌رسد. موضوعی که سبب شده تا سند واگذاری نوزادان معتاد به بهزیستی ابلاغ شود.

 آساره کیانی: پدر آتنا اصلانی در نزدیکی این مغازه دستفروشی می‌کرد و «آتنا» گاهی برای آب خوردن به آنجا می‌رفت. اما این مغازه جایی نبود که جنازه آتنا در آن‌جا کشف شد؛ 20 روز پس از گم‌شدن آتنا، جنازه‌اش در یک بشکه رنگرزی در پارکینگ خانه فرد مظنون(همان مغازه‌دار) پیدا شد. پلیس با توجه به پاک‌شدن دوربین مداربسته این مغازه، به صاحب آن شک کرده بود؛ خبرگزاری صدا و سیما هم گفته متهم سابقه کیفری داشته است. ناصر عتباتی، دادستان اردبیل، به خبرگزاری میزان گفته است که «تیم پزشکی آثار آزار و اذیت جنسی را تایید کرد».

تفاهم نامه همکاری اداره کل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و سازمان های مردم نهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر منعقد شد.

اولین جشنواره پژوهشی سازمانهای مردم نهاد کشور برای یافته های پژوهشی با موضوع محیط زیست، بهداشت و سلامت،آسیب های اجتماعی، میراث فرهنگی و... فراخوان داد .

دبیر اولین جشنواره سازمانهای مردم نهاد کشور روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این همایش به همت موسسه مردم نهاد فکر برتر کارآفرینان و با حمایت ستاد توان افزایی و حمایت از سازمانهای مردم نهاد شهر تهران ، معاونت سازمان های مردم نهاد وزارت کشور ، معاونت علمی و پژوهشی وزارت علوم و دستگاه های مرتبط با سازمان های مردم نهاد برگزار می شود.

قیمت فروش نوزادان در تهران؛ از ٥٠٠‌هزار تا یک‌میلیون تومان از ١٥٠ کودک مبتلا به اعتیاد ٦٠ کودک تحویل بهزیستی شده‌اند.