رئیس سازمان محیط زیست کشور و معاون رئیس جمهور گفت: سمن ها و انجمن های مردم نهاد در توسعه فضای زیست محیطی کشور بسیار اثرگذار هستند.

معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: رویکرد کلان دولت یازدهم و وزارت کشور، تسهیل روند فعالیت و ثبت سمن ها در کشور است.

بدنبال افزایش آلودگی هوای تهران طی 20 روز گذشته و پس از دعوت رئیس جمهوری برای کاهش3 تا 4 درجه‌ای دمای وسایل گرمایشی منازل و سازمان‌های دولتی، معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در صفحه تلگرام خود با راه‌اندازی چالشی با عنوان «دمای 18 درجه» در ابتدا از معاونان ریاست جمهوری، وزرا و  استانداران و سپس از مردم خواست تا  برای مقابله با آلودگی هوا و در راستای فراخوان جهانی «کاهش گازهای گلخانه ای» به این فراخوان ملی بپیوندند. او حتی در این زمینه  از نامه هایی که برای مسئولان کشور فرستاده هم در صفحه تلگرامی خود رونمایی کرده است.

محمد درویش*

رفتارها و اقدامات نمادین در حوزه محیط‌زیست افکار‌عمومی را نسبت به آن حساس و اذهان مردم را نسبت به مشکلات محیط‌زیستی روشن می‌کند. اگر افراد معمولی و عادی در حوزه محیط‌زیست اقدامات نمادین انجام می‌دهند در این صورت مردم معمولا اعتماد بیشتری به آنها دارند و به اهمیت مسائل زیست‌محیطی بیشتر توجه می‌کنند، زیرا فردی از جنس خود مردم از کار و زندگی خود دست شسته و مشکلات زیست‌محیطی را آسیب‌شناسی می‌کند و افکار عمومی را به موضوع حساس می‌سازد. در واقع هر چه افراد یک جامعه به تعداد بیشتری از وقت و سرمایه خود در راستای ارتقای دانش محیط‌زیستی مردم بهره گیرند نشان‌دهنده بالندگی، درایت و تکامل بیشتر آن جامعه است، چنین جوامعی می‌توانند در بزنگاه‌هایی که در مقابل بحران‌های محیط‌زیستی قرار می‌گیرند واکنش بهتری از خود نشان ‌دهند، اما اقدامات نمادین صرفا محدود به مردم عادی می‌شود. به‌عنوان مثال انجام اقدامات نمادین به‌تنهایی برای شخصی مانند شهردار صدق نمی‌کند، اینکه تصور کنیم وظیفه یک شهردار آن است که صبح از خواب برخیزد و زباله‌هایی که در جوی آب گیر کرده را همراه با رفتگران از جوی آب خارج کند و سپس با رفتگران صبحانه بخورد، سوار مترو شود و بر سر کار برود، باید گفت که این اقدامات نمادین به‌تنهایی کفایت نمی‌کنند و شهردار تهران یا اصفهان باید بستری را فراهم کند تا شهروند بیشتری از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و دوچرخه استفاده کنند و با ایمنی از پیاده راه‌ها عبور کنند. بنابراین از مسئولانی که قدرت اجرایی بالایی دارند نمی‌توان پذیرفت که تنها به کار نمادین بسنده کنند. متاسفانه اکنون اقدامات نمادین آفت مسئولان اجرایی شده و از معاون رئیس‌جمهور و مدیران کل به برخی از اقدامات نمادین محیط‌زیستی نظیر جمع آوری زباله، درخت کاری یا تردد هراز گاهی از طریق مترو بسنده می‌کنند، اما در واقعیت تمام کارمندان سازمان محیط‌زیست با خودروی شخصی به محل کار رفت‌و‌آمد می‌کنند و مسئولان محیط‌زیستی نیز هیچ‌گونه اقدامی برای استفاده آنها از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی یا سرویس‌های دولتی وضع نمی‌کنند. بنابراین در نهایت مردم متوجه نیات اصلی از انجام اقدامات نمادین آنها می‌شوند و به سادگی گول رفتارهایشان را نمی‌خورند. مردم متوجه می‌شوند که یک مدیر محیط‌زیستی هر روز مسیر کوتاهی را به‌صورت نمادین و با دوچرخه پدال می‌زند، اما در واقعیت با خودرو و راننده شخصی خود به محل کار می‌رود.

نویسنده: داود کامگار.کارشناس منابع آب
«جنایتکاران»، «ناقضین حقوق بشر»، «بدتر از داعش»، «مافیای آب» «قاتلین طبیعت» و امثالهم نمونه‌هایی از واژه‌ها و کلماتی هستند که چند وقتی است در بین مطالب منتشرشده از سوی برخی فعالان و سمن‌های محیط‌ریستی کشور رواج پیدا کرده است. کلماتی که بیشتر به توهین و اتهام شبیه است و متأسفانه بدون توجه به معنا و بار حقوقی و قضائی مترتب بر آنها، به بخش ثابتی از ادبیات گفتاری و نوشتاری بعضی از فعالان حقیقی و حقوقی محیط زیست تبدیل شده است.
استفاده مکرر از این واژه‌ها حاکی از نهادینه‌شدن تدریجی مکتبی است که می‌تواند به‌مرور زمینه را برای تعمیق شکاف‌های اجتماعی، فاصله‌انداختن بین گروه‌های مختلف شغلی و قومی در کشور و در نتیجه بروز خشونت‌های ناشی از آن فراهم کند.
با روی‌کارآمدن دولت تدبیر و امید، بار دیگر این فرصت فراهم شده تا موضوع تقویت نهادهای مدنی و نقش نظارتی آنها بر دولت مطرح شود تا به واسطه‌ مشارکت آگاهانه این نهادها در تصمیم‌سازی‌های کلان از حجم تصمیمات اشتباه دولتمردان کاسته و بر کارآمدی آنها افزوده شود.
بی‌تردید دولت و دستگاه‌های اجرائی وابسته به آن در فرایند توسعه کشور بعضا دچار خطاهایی شده و می‌شوند که دیده‌‌بانی این فعالیت‌ها، آسیب‌شناسی و کمک به رفع این مشکلات مستلزم حضور مؤثر نهادهای مدنی و منتقد است. اما آنچه این نوشته می‌خواهد به آن اشاره کند، آسیب‌شناسی فعالیت‌های مدنی زیست‌محیطی است چراکه اگر این رویه‌ها و فرایندهای نظارتی مدنی، از کارآمدی لازم برخوردار نباشند نه تنها تأثیری بر افزایش سطح کارآمدی دستگاه‌های دولتی نخواند داشت، که نارسایی‌ها و اختلالات مضاعفی را نیز ایجاد خواهند کرد.

اولین نشریه نوجوانان دوستدار محیط‌زیست با عنوان «داروگ» در قالب ماهنامه منتشر شد. در شماره مرداد داروگ، علاوه بر اخبار فعالیت‌ها و جشنواره‌های محیط‌زیستی مرتبط با کودکان، هفت کمپین‌ بین‌المللی مؤثر در حوزه محیط‌زیستی برای نوجوانان معرفی شده است. کمپین‌های ایرانی «من بین خطوط می‌رانم»، «سه‌شنبه‌‌های ‌بدون خودرو»، «آشغال نریزیم» و... نیز در قالب گزارش و یادداشت برای مخاطبان تشریح شده است. طبیعت‌گردی و راه‌ها و روش‌های زندگی در طبیعت از دیگر مطالب این شماره هستند که در آن، نوجوانان با سبک زندگی افرادی که در دل طبیعت به‌ طور موقتی زندگی می‌کنند و ملزومات طبیعت‌گردی و ماندن در جنگل و کویر، آشنا می‌شوند.

اولین جشنواره پژوهشی سازمانهای مردم نهاد کشور برای یافته های پژوهشی با موضوع محیط زیست، بهداشت و سلامت،آسیب های اجتماعی، میراث فرهنگی و... فراخوان داد .

دبیر اولین جشنواره سازمانهای مردم نهاد کشور روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این همایش به همت موسسه مردم نهاد فکر برتر کارآفرینان و با حمایت ستاد توان افزایی و حمایت از سازمانهای مردم نهاد شهر تهران ، معاونت سازمان های مردم نهاد وزارت کشور ، معاونت علمی و پژوهشی وزارت علوم و دستگاه های مرتبط با سازمان های مردم نهاد برگزار می شود.

رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور ضمن اشاره به نقش و جایگاه تشکلات مردم نهاد و جوامع محلی در حفاظت از منابع طبیعی اظهار داشت: بدون مشارکت مردم، قادر به حفاظت از عرصه های منابع طبیعی نیستیم.

سرپرست دفتر محیط زیست وزارت ورزش و جوانان گفت: با هماهنگی دفتر مشارکت‌های جوانان قصد داریم دوره توانمندسازی سمن‌های محیط زیست را برگزار و این دوره را امسال به صورت آزمایشی در تهران برپا می‌کنیم و در صورت مثبت بودن ارزیابی‌ها در سال‌های بعد در مقیاس کشوری اجرا می‌کنیم. 

پانزدهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست با شعار «اقتصاد سبز دوران پساتحریم » با حضور سازمان‌ها، نهادها ، صنایع، شرکت ها و تشکل های مردمی محیط زیستی از دهم تا سیزدهم اسفند ماه در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران برگزار می شود.

نویسنده: اسماعیل قدیمی *

رسانه‌های همگانی از جمله رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نهادهایی هستند که جریان اطلاعاتی را در یک جامعه مفروض هدایت می کنند. از دیرباز این رسانه ها چه رسانه های سنتی نظیر روزنامه، تلگراف و رادیو و چه رسانه های نوین مانند شبکه های اجتماعی دائما درصدد آن بوده اند تا مردم را از اخبار مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آگاه و به افراد کمک کنند تا تحولات محیطی خود را درک کرده و بر اساس تغییرات محیط اجتماعی زندگی خود را به درستی اداره کرده و براساس تعامل مثبت بر دیگران تاثیر بگذارند. رسانه ها در همه ادوار بر آن بوده اند که با ارائه انواع نگرش ها و تکثر ایده ها و عقاید، تغییراتی ولو اندک در زندگی و نگرش افراد ایجاد کنند و به طرق مختلف این تغییرات را نهادینه کردند تا رفتار افراد از نگرش های سنتی فاصله گرفته و به نگرش و عملکرد مدرن تغییر وضعیت دهد. رسانه ها همچنین وظیفه دارند به حکومت ها کمک کنند تا نظم و انسجام اجتماعی را با رعایت قاعده های مردم‌سالاری در میان مردم ایجاد کنند. باتوجه به نقش ها و وظایف رسانه های همگانی باید پذیرفت که بدون وسایل ارتباط جمعی و رسانه ها اداره زندگی مدرن امروزی بسیار دشوار و گاهی ناممکن است. شاید بتوان ادعا کرد که بسیاری از ناهنجاری های امروزی مردم ما در عرصه های مختلف ازجمله ترافیک، ورزشگاه ها و فضاهای مجازی ناشی از فقدان حضور موثر رسانه ها در آموزش مردم است. وسایل ارتباط جمعی باید در قالب برنامه های متنوع و به صورت روزمره از صبح تا شب به مردم آموزش دهند که چگونه وقایع اطراف خود را مشاهده کرده و از چه زاویه ای آنها را تحلیل کنند و در کنار این چگونه خودشان را با این تحولات محیطی وفق دهند و چگونه در وضعیت های جدید رفتار کنند. شبکه های اجتماعی هم در زمره وسایل ارتباط جمعی باید در همه زمینه ها به مردم آموزش دهند تا به آنها قدرت درک شرایط جدید و اقتضائات جدید را ببخشند. با این کار افراد می توانند از محیط‌زیست و زندگی خود بهره برداری کرده و برای نسل آینده هم این زمینه را فراهم کنند تا از این منابع طبیعی و ثروت های خدادادی استفاده کنند.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به ارائه پیش‌نویس لایحه قانونی حمایت از محیط‌بانان به دولت، جزئیات این لایحه را که برای حمایت بیشتر از محیط‌بانان تهیه شده، شرح داد. سیدمحمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به تقدیم پیش‌نویس لایحه قانونی حمایت از محیط‌بانان با امضای معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور برای سپری کردن مراحل بررسی و تصویب، گفت: متن این پیش‌نویس پس از طی مراحل رسیدگی در دولت برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود.

مدیر دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست از فراهم شدن مقدمات شکل‌گیری NGO های تخصصی جنگل و تغییر اقلیم خبر داد و گفت: در شرایط حاضر سازمان محیط زیست سعی دارد به سمت تخصصی کردن فعالیت انجمن‌های محیط زیستی حرکت کند.

محمد درویش*

مشكلاتي كه در قالب حوادث طبيعي و برخي به دليل نادرستي سياست‌هاي گذشته، كم كاري‌ها و سهل انگاري‌هايي كه در برنامه‌ريزي‌ها و اقدامات دولت‌هاي گذشته بوده، در مناطق مختلف كشور بروز مي‌كنند.
ژنمونه‌هايش را در ماه‌ها و روزها اخير شاهد هستيم. مثلا حادثه‌اي در مورد ساختمان پلاسكو اتفاق افتاد يا مساله بسيار مهم هموطنان خوزستاني كه سال‌ها است با آن مواجه هستند و اين روزها شدت يافته است. پرسش اينجا است كه آيا اراده‌اي براي بهره‌گيري و به كاربستن سودمند و نتيجه بخش توانايي‌ها و آمادگي‌هاي نهادهاي مدني وجود دارد يا نه كه هم براي چاره‌جويي اين نوع مشكلات و هم در برهه‌هاي پيش از وقوع حادثه براي نوعي هشدار باش و آگاهي بخشي بيشتر و جلب‌توجه متوليان امر و شهروندان دست به كار شود. آيا اصولا سياستگذاران در كشور و به خصوص مديران مستقيم اداره اين بخش‌ها، نسبت به بهره‌گيري از حضور نهادهاي مدني برخورد خوشامد گويانه‌اي دارند يا احساس مزاحمت مي‌كنند و اعتقادي به آن ندارند؟ به نظر مي‌رسد كه عواملي كه اين حل ريشه‌اي مشكلات را در نوع رفتار نهادهاي مدني بجويد، ديده نمي‌شود. آنچه كه مشاهده مي‌شود اين است كه از اين سرمايه بزرگ استفاده چنداني نشده است. به نظر مي‌رسد كه به عنوان يك رويكرد در اين سياست‌ها و اقدامات چيزي مشاهده نمي‌شود. نتيجه بي‌اعتنايي به چنين پتانسيل يا انگيزه متراكم شده احساسي-عقلاني- رفتاري در جامعه چيست؟

معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست، در جمع قضات و نمایندگان قضائی استان فارس در شیراز بیان کرد: جرایم زیست‌محیطی یکی از نمونه‌های اصلی جرم در کشور است که با همکاری دستگاه قضائی در سال‌های اخیر تا حدود زیادی کنترل شده اما همچنان به‌عنوان چهارمین جرم در کشور وجود دارد.