صادق زنگنه: یک ربع به ١١ است که از متروی شهرک ‌شریعتی خارج می‌شوم. آدرس را دقیق نمی‌دانم. موبایلم آن‌قدر شارژ ندارد که بخواهم روی نقشه گوگل دنبالش بگردم. از نزدیک‌ترین فردی که آنجاست، آدرس را می‌پرسم. زن میان‌سال افغانستانی که در سایه ایستگاه اتوبوس ایستاده و گویا منتظر است. مدرسه فرهنگ کجاست. مدرسه بچه‌های مهاجر افغانستان؟ «از همین خیابان مهران برو، کنار پارک هویزه». درست متوجه منظورش نمی‌شوم؛ اما انگار از گفت‌وگو با یک مرد غریبه معذب است. به سمت خیابان مهران می‌روم. در راه کنجکاو می‌شوم که بدانم دیگران هم این مدرسه را می‌شناسند، یا نه! از آقای جوانی که از روبه‌رو می‌آید می‌پرسم؛ نمی‌داند! اما در و دیوار مدرسه زود نمایان می‌شود. ساختمانش که تر و تمیز است و خوشبختانه هم‌تراز مدارس بچه‌های ایرانی. وارد می‌شوم. خانم جوانی جلوی در ایستاده. گویا مواظب است بچه‌ها از مدرسه خارج نشوند.

سمن‌ها و NGO‌ها نقش بسیار زیادی در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارند. سمن‌ها در کف خیابان و در بطن جامعه‌اند از گروه‌های آسیب پذیر و محروم جامعه را نمایندگی می‌کنند و در صورت حمایت از آن‌ها؛ آنها می‌توانند در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی گام‌های مهمی بردارند؛ چراکه این گروه‌های اجتماعی واقعیت‌های تلخ جامعه را به مردم و سیاستمداران نشان می‌دهند. از طرف دیگر قانون جامع حمایت از حقوق کودکان سال‌هاست در مجلس در حال خاک خوردن است؛ قانونی که در آن کودک‌آزاری جرم تلقی شده است. این در حالی‌ست که برخی از نمایندگان معتقدند این مساله مغایر حقوق پدری است. 

سازمان بهداشت جهانی در تعریف کودک‌آزاری آورده است: آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند، کودک‌آزاری است. به عبارت دیگر هرگونه رفتار یا نارسایی از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد که منجر به مرگ کودک، صدمات و آسیب‌های روحی، آزارهای جنسی یا استثمار کودک شود، کودک‌آزاری تلقی می‌شود. اگرچه کودک‌آزاری می‌تواند در محیط خانه یا خارج از آن اتفاق بیفتد اما اکثر مطالعات نشان می‌دهد حدود۷۰ درصد کودک‌آزاری‌ها در محیط خانواده صورت می‌گیرد.

دو روز پیش انتشار تصاویر چند کودک کار در کانال روابط‌عمومی شهرداری بروجرد که به دلیل آبنبات‌فروشی دستگیر شده بودند، واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. انتقادها به این موضوع آن‌قدر در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی و فعالان حقوق کودکان بالا گرفت که مسئولان شهری بروجرد را به معذرت‌خواهی وا داشت. این ماجرا اما تا دیروز ادامه داشت؛ داوود گودرزی، مدیر روابط‌عمومی شهرداری بروجرد دیروز گفت که ٥ کودک دستفروشِ بروجردی، توسط شهرداری بروجرد به فردی که خود را از آشنایان این کودکان معرفی می‌کرد و فقط مدارک گرو گذاشت، تحویل داده شده است؛ فردی که گفته می‌شود مدارکش در سازمان میوه و تره‌بار شهرداری موجود است. 

مدیرکل اموراجتماعی استانداری تهران ازآموزش‌های پیشگیری ازآزارجنسی کودکان درمهدها و پیش‌دبستانی‌ها خبرداد وگفت:«باید کودکان ما آنقدر آموزش دیده باشند که هیچ وقت درمعــرض تجاوز و تهدید جنــسی قرارنگیرند. متأسفانه هم اکنون هیچ‌گونه آموزشی درحوزه پیشگیری از آزار جنسی در مدارس کشور وجود ندارد، لذا پس از بررسی‌های کارشناسانه از کتابی که توسط یکی از استادان دانشگاه در حوزه آزار جنسی کودکان تألیف شده بود ،استفاده شد تا در مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها برای آموزش مربیان به کار گرفته شود.»
 

فاطيما فردوس: آن روز در مدرسه، يک برگه امتحاني گذاشته روي ميز و به بچه‌ها گفته بود درباره هرچيز که مي‌خواهند، بنويسند. يکي از آنها نوشته: «آقا اجازه؟ شما که مي‌گوييد پدر ما هستيد، يک‌بار از ما پرسيده‌ايد پوشاک و غذاي ما چگونه تأمين مي‌شود؟ شغل پدر و مادر ما چيست؟» همين يک خط الم‌شنگه شده است. آدم بزرگ‌ها اين‌طورند؛ اولش مي‌گويند کسي نمي‌فهمد، بعد خودشان با هم جلسه مي‌گذارند و همين چند خط را به همه نشان مي‌دهند و به حال خودشان گريه مي‌کنند. اين را وقتي فهميده که براي اولين‌بار بعد از 12 سال تحصيل، ديده است که خيلي از شاگردانش پدر و مادر ندارند؛ خيلي از دختر و پسرهايي که با خنده و خوشحالي سر کلاسش مي‌آيند، نان ندارند بخورند و نشسته يک گوشه و بغض کرده و حتما نشسته يک گوشه و وقتي دخترش را با شاگردهايش مقايسه کرده، از درد عين مار به دور خودش پيچيده است. «تمام 23 سال تدريس جلوي چشمم از بين مي‌رفت، وقتي که فهميدم تا الان هيچ‌وقت جز درس و چند تا نمره، چيز ديگري از شاگردانم نمي‌دانستم.» شايد براي انشاهاي شاگردهايش خجالت کشيده است؛ معلمي که سال‌ها با عشق درس داده و با دختر و پسرها در روستاهاي محروم و دورافتاده سر و کله زده و حالا از نزديک دردشان را لمس مي‌کند. «چهار دانش‌آموز داشتم که نه پدر داشتند، نه مادر و ديگران تأمينشان مي‌کردند و من از هيچ‌چيز خبر نداشتم. شاگردي داشتم که از همه مهربان‌تر بود؛ هميشه قبل از اينکه به کلاس بيايم، همه جا را تميز و مرتب مي‌کرد و خنده‌رو‌ترين شاگردم بود ولي وقتي انشايش را ديدم، فهميدم همان‌قدر که به من محبت مي‌کنند، نياز دارند من هم جدا از درس و مشق به آنها محبت کنم.» داستان رامين ريگي و شاگردانش قصه جديدي نيست؛ ولي براي دانش‌آموزي که هر روز با صبحانه‌اي که معلمش آماده مي‌کند، اميد به تحصيل و زندگي مي‌گيرد، هميشه تازگي دارد؛ معلمي که با تمام دردها براي شاگردانش «ايستادن» را تجويز مي‌کند. 

آمارها حکایت از این دارد که ١٥٠‌هزار کودک ایرانی سوءتغذیه دارند؛ کودکانی که خیلی‌هایشان هنوز تحت حمایت نهادهای حمایتی قرار نگرفته‌‌اند، به‌طوری که براساس اعلام معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی هنوز برای ٩٠‌هزار نفر از این کودکان، اقدامی انجام نشده است.  

شهرزاد هاشمی/ در معرفی خودش می گوید یکی از میلیاردها زن روی کره زمین است؛ یکی از میلیاردها آسیایی و یکی از میلیون ایرانی... او معتقد است که ژن و شرایط  زمان و مکان، تربیت، باورها و ارزش ها، خوانده ها، دیده ها و شنیده هایش و تجربه زیسته اش، از او چنین آدمی ساخته است. و ادامه می دهد: در سال 1372 به ایران بازگشته ام، شاغلم اما در جستجوی چیزی هستم و در این قالب نمی گنجم. مجله گرودن در چند سطر بسیار کوتاه در بین اخبار از انجمن حمایت از حقوق کودکان نوشته؛ همین می شود ریسمان. به عضویت این انجمن در می آیم. شماره عضویتم زیر عدد ده است و کار اجتماعی شروع می شود و وارد عرصه ای می شوم که تا عمر دارم علیرغم تجربیات بسیار ناخوشایندی که داشته ام، از آن دست نخواهم کشید.

آنچه در پی می آید، مصاحبه ما با خانم مینا ربیعی یکی از فعالان مدنی در حوزه کودک است.

نویسنده: ثریا عزیزپناه*

پیمان‌نامه حقوق کودک، انواع تنبیه را برای کودکان منع کرده است؛ از تنبیهات جسمی که قدغن است گرفته تا تنبیهات روحی و روانی و آن چیزی که به اصطلاح به آن غفلت می‌گوییم، چه غفلت از نیازهای اولیه کودک و چه غفلت به عنوان نادیده گرفتن و بی‌توجهی به کودک و چه غفلت از بهداشت، تغذیه، سلامت و نیازهای رشد همه جانبه او. اینها به طور خلاصه آن چیزی است که به عنوان تنبیه در چارچوب این پیمان‌نامه یاد می‌شود. ضمن اینکه توصیه اصلی پیمان‌نامه به والدین و سرپرستان و بزرگسالانی که با کودکان سر و کار دارند این است که از اعمال خشونت‌آمیز که آینده کودکان را به مخاطره می‌اندازند و حالات روحی و روانی نامناسب را در آنان ایجاد می‌کنند، بپرهیزند. در ضمن تاکید زیادی هم دارد که کودکان را با مسئولیت بار بیاوریم و به نوعی با وظایف و تکالیف متناسب با خودشان برخورد کنیم که مسئولیت‌پذیر شوند و متوجه شرایط خانواده هم باشند. اینها کارهایی است که بزرگسالان باید در قبال کودکان انجام بدهند.

وحیده کریمی| سن نکاح برای دختر نیز همانند ازدواج دایم ۱۳‌سال است در نکاح دختر باکره اعم از منقطع و دایم اذن‌ پدر یا جدپدری لازم است در ازدواج موقت زوجه حق بهره‌مندی از نفقه را ندارد، مگر این‌که زمان عقد نفقه را شرط کرده باشد زنان در ازداوج موقت حق ارث ندارند و شرط توارث هم باطل است فرزندان حاصل از ازدواج موقت‌ مشروط بر ثبت‌شدن قانونی و محضری ازدواج حق نفقه و ارث خواهند داشت ازدواج زودهنگام و نامناسب می‌تواند تبعات منفی بسیاری برای جامعه درپی داشته باشد در قوانین بسیاری از کشور‌ها، حداقل سن تعیین‌شده برای ازدواج، ١٨‌سال است تنها حق مادی دختران در ازدواج موقت داشتن مهریه است نبود مدرک کتبی معتبر دال بر نکاح موقت، اثبات‌ ازدواج موقت و مهریه توافق‌شده را دشوار می‌کند.

عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور روز سه شنبه در نود و سومین جلسه شورای اجتماعی کشور که در محل وزارت کشور برگزار شد با اشاره به پدیده متکدیان و کودکان خیابانی اظهارداشت: ساماندهی کودکان خیابانی در شهرهایی که بیشتر تحت تاثیر این مسئله هستند باید در اولویت قرار گیرند.

هر روز داستان تازه‌تري از معصوميت كودكان در برابر خشونت‌هاي خانگي و آزار هاي جنسي مي‌شنويم و اين بار نوبت كودكان كار است كه در صدر اخبار كودك آزاري قرار گيرند. آن‌گونه كه مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي تهران گفته، 90 درصد این کودکان مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند و جمع‌آوری آنان از خیابان را به نفع این کودکان دانست.«ما همکار سازمان بهزیستی هستیم و به این طرح افتخار می‌کنیم! این امر خداپسندانه است و نباید به حرف‌های احساسی که در این زمینه زده می‌شود، توجه کنیم. در این طرح تاکنون ۴۱۶ کودک جذب شده‌اند که ۳۵۵ نفر از آن‌ها از کشورهای اطراف هستند و این زنگ خطری برای ترانزیت متکدی به داخل کشور است».

نویسنده: شهرزاد هاشمی

در این ستون میخواهم ساده حرف بزنم. به سادگی رشد گیاه و جاری بودن آب. از شش، هفت سال قبل شروع کنم. وقتی سرکارگر مزرعه پسر 8-9 ساله خود را به باغ آورد. البته تا مدتی سعی میکرد او را از چشم ما پنهان کند.

پسرک سبزه روی هراتی از مادر جدا شده بود. گویا برای تنبیه او را از مادر جدا کرده بودند. البته بعدها فهمیدیم. از آنجا که بچه همسايه زود  بزرگ میشود، در نگاه ما هم گلبدین زود قد کشید و نوجوان شد. دو سالی پدرش هم به افغانستان رفت و عمویش بالای سرش بود. با خشونت و کج خلقی عجیبی با این بچه برخورد میشد.تقریبا همه کارهای خرد و ریز و داخلی خانه بر عهده اش بود. باید هرروز جلو خانه های کارگری را جارو میکرد، صبحانه آماده و ظرفها را میشست، برای نهار و شام هم وظیفه ثابت داشت. و البته هر دو سه ساعت چای در کتری بزرگ آماده میکرد. لهجه غلیظ و آهنگ خاص حرف زدنش، فهمیدن حرفهایش را سخت میکرد. گاهی برای فرمان های کوچک او را صدا میکردم. عناد و قصاوتی در رفتارش میدیدم که برایم قابل فهم نبود. گاه با تی شرت یا کلاه حصیری و دستکش های مخصوص کار تلاش میکردم... کنم اما دیوار اطرافش محکم بود. البته به بهانه های مختلف با او حرف میزدم. درباره مهربان بودن و خوش رفتاری با طبیعت حتی با درختان، رفتار او با حیوانات ریز و درشت، پرنده و چهارپا و بی پا نامهربان بود. گاه مارهای کوچک را در بطری نوشابه میکرد و در آن را می بست، اگر به خانواده جوجه تیغی برخورد میکرد اذیت و آزار میکرد. گاهی هم که روباهی در استخر می افتاد بی خیال بود و علاقه ای به نجاتش نداشت. سگها را با سنگ میزد و همه این کارها را در مقابل ما سعی میکرد پنهان کند.