هر چقدر نهادهای مدنی در جوامع قدرتمند‌تر باشند، کنترل بر قدرت بهترخواهد بود و این امر به تکامل روند توسعه سیاسی و اقتصادی کمک خواهد کرد. نکته بنیادین این است که نهادهای مدنی با تقویت امر نظارت و کنترل برنهادهای قدرت مانع گسترش روندهای فساد سیاسی و اقتصادی می‌شوند و رانت خواری‌های سیاسی کمتر می‌تواند به نتیجه برسد. بنابراین موضوع دیگری که با گسترش نهادهای مدنی تحقق می‌‌یابد؛ مقوله حقوق شهروندی است. حقوق شهروندی دارای مقتضیات حقوقی و اجتماعی است به این ترتیب وظایفی که دولت‌ها در قبال شهروندان خود دارند حیطه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. از حق آزادی فردی و اجتماعی گرفته تا حق برخورداری از تأمین معاش و محیط زیست سالم، همه از جمله موارد حقوقی است که دولت‌ها موظفند آن را برای شهروندان خویش تأمین کنند. ضرورت چنین فعالیتی از سوی دولت‌ها، اصلاح ساختارهای کهنه اداری و اجتماعی است. برای اصلاح چنین اموری نیاز به نهادهای مدنی قوی و فعال است که هدف از آن‌ها بهبود فرصت‌های شهروندان برای اعمال حقوق و وظایفشان است. در چنین فضایی افزایش آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی بهترین راهبرد خواهد بود که تحقق چنین مهمی‌از طریق گسترش نهاد مدنی قوی و تاثیرگذار امکان‌پذیر است.

نویسنده: مجید‌ ابهری*

در آستانه دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی هستیم. مجلسی به بزرگی بهارستان که در آن نمایندگان مردم برای فرزندان‌ این مرز و بوم قوانین را تعیین می کنند و به گونه ای آینده ایران اسلامی دردستان آن ها است. درخواست و مطالبات مردم به عنوان افرادی که تعیین کننده آن هستند که چه کسی به مجلس راه یابد از جمله مهمترین مواردی است که همیشه و همیشه باید به آن توجه شود. مشکلات روزمره که شامل اقتصاد و اجتماع می شود و همچنین مشکلاتی طولانی مدت و زیست محیطی و ... . تمام اقشار جامعه از کودکان ، نوجوانان و جوانان تا افراد میانسال و سالمند، از نماینده خود انتظاری دارند. مهری که وارد شناسنامه ملت شده و انگشتی که درجعبه های استایپ رنگی می شود شاهدان بی چون و چرایی هستند. شاهدانی که از نمایندگان سوالی می پرسد: تا چه حد به مطالبات مردمی توجه کرده اید؟

هادی خانیکی در یازدهمین سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی با موضوع طراحی و اجرای کمپین‌های ارتباطی گفت: عمده کمپین ها با هدف آگاه سازی راه اندازی می شوند، اما باید دانست تنها آگاه سازی اکسیر شفابخشی نیست و انضباط، مهارت و تربیت نیز مهم است.

او هفت روش پیشنهادی لس رابینسون برای راه اندازی کمپین‌ها را به اختصار توضیح داد و گفت: روش نخست دانش و آگاهی است، مشکل امروز کشور این است که به گروه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وزن زیادی داده می‌شود و فکر می‌کنیم آگاهی داده شده در فضای مجازی برای اقدام به کنش کافی است؛ در حالی که آن، نوعی سست کوشی را می‌تواند به دنبال داشته باشد.

خانیکی، روش دوم رابینسون را اشتیاق معرفی کرد و ادامه داد: اشتیاق برای ترسیم آینده‌ای متفاوت مهم است اگر در کشور خود به تحقیقات چه به لحاظ کیفی، چه کمی توجه کنیم می‌بینیم یکی از مهمترین موانع فاصله جدی نگرش‌ها نسبت به واقعیت هاست که منجر به کمتر شدن اشتیاق می‌شود.

علی اسماعیلی عضو هیأت علمی دانشگاه

در دانشنامه سیاسی آشوری، شهروند (citizen) این‌گونه توصیف شده است: «شهروند فردی است در رابطه با یک دولت، که از سویی برخوردار از حقوق سیاسی و مدنی است و از سوی دیگر، در برابر دولت تکلیف‌هایی به عهده دارد». آنچه مورد تأیید همگان است، توجه به دو بعد کلیدی در تعریف مفهوم شهروندی است:  ١) تعهدات و مسئولیت‌هایی که فرد نسبت به اجتماع خویش دارد؛ ٢) حقوقی که اجتماع باید نسبت به فرد فراهم کند و خود را ملزم به رعایت آن کند.
آنچه در زیر می‌آید، برخی از حقوق اساسی یا بنیادی‌ است که تضمین می‌کند یک شهروند در جامعه‌اش آزاد است؛ اینها حقوق مدنی، اقتصادی و سیاسی هستند. هر کسی حق زندگی دارد؛ هر شخص به‌عنوان عضو جامعه، حق امنیت اجتماعی دارد و مجاز است تا با مساعدت ملی و همکاری بین‌المللی، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ضروری برای حفظ حیثیت و کرامت و رشد آزادانه شخصیت خود را، با توجه به منابع (مادی و معنوی) هر کشور، به دست آورد. هر فرد باید حق کار کردن، انتخاب آزادانه شغل، استراحت کردن و فراغت و تفریح و دستمزدی که زندگی آبرومندانه‌ای را برای او تأمین کند، داشته باشد. همچنین، شهروندان بایستی از زندگی شاد همراه با امید به آینده‌ای بهتر از بدو تولد و در همه محیط‌های اجتماعی برخوردار شوند. حق تمامی شهروندان است که از امکانات آموزش‌و‌پرورش رایگان تا یک سطح مطلوب و نیز وسایل و امکانات تحصیلات عالی بهره‌مند شوند.

تنظیم برنامه‌های عمومی و تصویب قوانین و مقررات کشور باید چنان باشد که هر شهروند علاوه‌بر تلاش شغلی، فرصت و توان کافی برای شرکت فعال در اداره امور کشور را داشته باشد. رأی دادن و نامزد شدن در انتخابات، تصدی مسئولیت در سطوح مختلف حکومت و... جزو مهم‌ترین حقوق سیاسی شهروندان به‌شمار می‌آید، چراکه بدون آنها، یک شهروند نمی‌تواند در قدرت سیاسی کشورش و نیز در تدوین قوانین حکومت نقش کلیدی و موثری ایفا کند.

نویسنده: دکتر حسین امیدوار

جامعه مدنی در مجموعه ای به نام دولت قابل تشــکیل است و دولت مبین شخصیت حقوق ملت است، شــخصیتی که در جهــت تمرکزسیاسی، اقتصادی و حقوقی عناصر تشــکیل دهنده آن استمرار دارد و برای ایجاد یک نظام سیاسی تحقق می یابد. پدیــداری دولت و نظام سیاســی مبتنی بــه ســه عنصر مــردم، ســرزمین و قدرت عالی حکومتی است.