احمدعلی موهبتی چهارشنبه در نشست هم اندیشی و دیدار با مدیران سمن ها و موسسات خیریه مدیران دستگاه های کمک رسان اظهار کرد: مغفول ماندن بعضی از امور و ناتوانی برخی از دستگاه های اجرایی باعث ایجاد و ضرورت توجه و تشکیل سمن ها شده است که به دلیل حضور در بدنه اجتماع و آگاهی از خواسته های افراد نیازمند و فقیر می توانند دولت را در طرح ها و برنامه های فقرزدایی یاری کنند. 

حمزه نوذری

‌از سال 1393 روز 22 مرداد هر سال به نام تشکل‌‌ها و مشارکت اجتماعی نام‌گذاری شده است؛ اما چگونه می‌توان درباره تشکل‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم‌نهاد اندیشید؟ آیا این تشکل‌ها مستقل و جدا از دولت و بازار (بخش خصوصی) هستند یا در ارتباط با دولت و بخش خصوصی قرار دارند؟ آیا نقش حامی و شریک دولت و بخش خصوصی را برعهده دارند؟ یا منتقد دولت و بازار هستند؟

نویسنده: ناهید حسینی

تشكل‌های غیردولتی به‌عنوان نهادهایی توانمند در تحقق الگوی مشاركت اجتماعی، از آن رو در دنیای امروز اهمیت پیدا كرده اند كه می توانند الفبای نقش مردم را در قالب شهروند مقتدر و حلقه واسط بین حكومت و مردم تا شعاع حضور در صحنه‌های زنده اجتماعی و سیاسی جامعه بتابانند. این در حالی است كه جلوه های تحول یافته زندگی در جامعه، افزایش نقش مردم را در امور مربوط به خود اجتناب ناپذیر كرده است.وجود فاصله و شكاف عمیق بین نگرش و باورهای نسل های دیروز و امروز در بسیاری از كشورها، دسترسی فعال و سازنده نسل های امروز را به سطوح مدیریت جامعه با دشواری مواجه می سازد. برای جبران این نقصان بوده كه طی نیم قرن گذشته، سازمان و مؤ سسات مختلفی با هدف جلب مشاركت نسل های امروز در امور اجتماعی، صنفی و سیاسی یكی پس از دیگری شكل گرفته اند. برخی نظریات جامعه شناسی، سابقه شكل گیری و ایجاد نهادهای مدنی و تشكل های غیردولتی را در لابه لای اسناد به جامانده از شش هزار سال پیش جست وجو می كنند.

مدیر دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست از فراهم شدن مقدمات شکل‌گیری NGO های تخصصی جنگل و تغییر اقلیم خبر داد و گفت: در شرایط حاضر سازمان محیط زیست سعی دارد به سمت تخصصی کردن فعالیت انجمن‌های محیط زیستی حرکت کند.

معاون اجتماعی مرکز اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور گفت: پیش‌نویس لایحه قانونی حمایت از سمن‌ها تهیه و در کمیسیون سیاسی دولت به تصویب رسیده است که برای بررسی و تصویب نهایی به صحن دولت ارائه خواهد شد.

گروهي مستقل، غيردولتي، غيرانتفاعي و داوطلبانه از سازمان مردم‌نهاد يا سمن «ان‌جی‌او» به سازماني اشاره مي‌كند كه مستقيما بخشي از ساختار دولت محسوب نمي‌شود اما نقش بسيار مهمي به‌عنوان واسطه بين فرد‌فرد مردم و قواي حاكم ايفا مي‌كند. بسياري از سازمان‌هاي مردم‌نهاد غيرانتفاعي هستند. بودجه اين سازمان‌ها از طريق كمك‌هاي مردمي يا سازمان‌هاي دولتي تأمين مي‌شود. بعضي از سازمان‌هاي مردم‌نهاد نيمه‌مستقل وظايف و كارهاي دولتي را نيز انجام مي‌دهند. برخي از اين سازمان‌ها هيچ‌علاقه‌اي به سياست ندارند؛ اين درحالي است كه برخي از آنها به‌منظور تأمين منافع اعضاي خود صرفا به لابي‌گري در دولت مي‌پردازند.
از آن‌جا كه اصطلاح «سازمان مردم‌نهاد» بسيار كلي است، بسياري از اين سازمان‌ها ترجيح مي‌دهند از اصطلاح نهاد‌هاي خيريه استفاده كنند.

محمد درویش*

محمدمهدی تندگویان با بیان اینکه سمن‌های جوانان سفیران ما در جامعه هستند و می‌توانند سیاستگذاری‌هایی را ترویج کنند، گفت: نهادینه شدن تغییر دیدگاه‌های جوانان از نگاه مطالبه‌گرایانه به نگاه پیشرو بر عهده سمن‌ها است.

الهام فخاری شامگاه جمعه در حاشیه اختتامیه سومین دوره لیگ فوتبال پرشین جمعیت امام علی (ع) (تیم‌های فوتبال کودکان محروم و حاشیه‌نشین شهرها) بر حمایت اعضای شورا از ایده‌های خلاقانه سازمان‌های مردم نهاد در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی تاکید کرد.
وی با بیان اینکه سمن‌ها، نهادهای جیره بگیر نیستند، تصریح کرد: توانمند‌سازی این نهادهای مردم نهاد از طریق ایجاد فضا و زیرساخت و بهره‌مندی از پتانسیل و ایده‌های آن‌ها در حل معضلات شهری میسر است که در این خصوص اولین گام ایجاد ستاد سمن‌ها در شورای شهر است.

مهاجرت پدیده‌ای چندوجهی است که برای کشور مبدأ و کشور مقصد مزایا و معایبی دارد. این پدیده موجب خروج نخبگان از کشور مبدأ می‌شود و دارای تأثیرات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. امروز در خدمت تنی چند از کنشگران اجتماعی و فعالان حوزۀ اقتصاد و محیط زیست هستیم و جنبه‌های مختلف این پدیدۀ پیچیده را که هم‌اکنون در دنیا بسیار رواج پیدا کرده و کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را درگیر خودش کرده است بررسی می‌کنیم.

زهرا رحیمی/ مدیرعامل جمعیت امام علی(ع)
جامعه ایران سالهاست از نحیف ماندن پیکر احزاب و کنشگران جامعه مدنی در رنج است و آسیب‌های ناشی از این ضعفِ کلان، صرفاً به نخبگان سیاسی و کنشگران اجتماعی بازنمی‌گردد، بلکه تهدیدی جدی برای کلیت جامعه بوده و با تحمیل هزینه‌هایی بسیار بالا بر کشورمان همراه شده است. هزینه‌هایی که بسیاری اوقات، شاید آشکارا به چشم نیاید و چون موریانه، ستون‌های یک اجتماع را تا فروپاشی کامل ذره ذره ببلعد. اما گاه هزینه‌ها و عواقبِ این ضعفِ بزرگ، به درشتی و خشم، در قامت عصیان، آشکارا به عرصه عمومی می‌آید و رخ می‌نماید. چنان که امروز جامعه ایران هزینه فقدان نهادهای مدنی قدرتمند و مردمی را در خیابان‌ها پرداخت می‌کند. جوانان در درگیری‌ها کشته و عده‌ای دستگیر می‌شوند، امنیت عمومی به مخاطره می‌افتد، ساعات زیادی از وقت دانشجویان و سرمایه‌های جامعه صرف بیان خواسته‌ها در فضایی هیجانی و به دور از عقلانیت می‌شود و بسیاری جز کف خیابان‌ها، فضایی برای طرح مطالبات خود – که عمدتاً در حوزه نیازهای اولیه زیستی است - پیدا نمی‌کنند.

نویسنده:سامان نیک‌نژاد 

سخن از «فساد» درسازمان‌های مردم‌نهاد و حتی زینهار دراین‌باره، در بادی امر؛ دشوار، ناراحت‌کننده و تا حدی نامتعارف است و تصور می‏رود از دلایل ناخوشایندبودن اشاره به چنین امری، صرف‌نظر از مؤلفه فرهنگی ملاحظه‏‌گری، قوت این فرضیه نیز است که شهروندان به ‌صورت داوطلبانه، با انگیزه‏ای شریف به کار در این سازمان‏ها مبادرت می‏ورزند، آنچنان که سخن از عدم امتناع بروز فساد در این حوزه؛ مصداق دشواری معنای این سروده‌ بوعلی سیناست که «کفر چو منی گزاف و آسان نبود»، لیکن به دلایلی که درپی می‏آید و نیاز جامعه به برخورداری از جامعه مدنی مؤثر، ضروری است از این حقیقت، بی‌تعارف، پرده برداشته شود که سازمان‏های مردم‌نهاد به‌عنوان قلب جامعه مدنی و امید اصلی نهادینه‌شدن مردم‌سالاری، همان‌قدر در معرض فساد هستند که سایر نهادهای اجتماعی مثل شرکت‏های تجاری. 

پیش از این جلساتی را در زمینه جامعه مدنی و توسعه برگزار کرده‌ایم. امیدواریم این جلسات مفید بوده و همدلی دوستان و همراهان را برانگیزد و به نتایج مؤثر منجر شود.

نامی با بیان اینکه حضور مؤثر سمن‌های فعال در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی درفرآیند برنامه‌ریزی عملیاتی قوه قضائیه پیش بینی شده است گفت: به جرات سازمان‎های مردم نهاد مهم ترین نقش را در توانمند سازی اقشار آسیب پذیر و در معرض تخریب دارند.

نویسنده: اسما روانخواه، پژوهشگر اجتماعی

کلنجار رفتن با قطعات مختلف پازل را تجربه کرده‌اید؟ حتما تجربه کرده‌اید. قطعات کوچکی که باید با چیدمان درست کنار یکدیگر قرار بگیرند و کلیت واحد و یک‌دستی را به نمایش بگذارند. کارکرد هرکدام از قطعات مشخص است و اگر هرکدام در جایگاه نامناسب قرار بگیرند به آنچه مطلوب بوده، نخواهد رسید. حالا شده است حکایت ما و سمن‌ها و نهادهای دولتی! قطعاتی که نمی‌دانند باید کجا قرار گیرند و قرار است چه کار کنند. پازلی که قطعات خودش را گم کرده و جایگاه هرکدام نامشخص است. هرکس می‌خواهد جای دیگری را پر کند، بدون آن‌که بداند جایگاه واقعی‌اش کجاست.

منوچهر لطفي / رييس انجمن مجموعه‌داران ايران

برای دریافت جزوه هر یک از اساتید بر روی نام استاد کلیک کنید:

• خانم دکتر چگینی

• دکتر رفیعی

• دکتر مشکینی

• مهندس ملک زاده