مولف: سعید منوچهریان

رضا مسعودنیا*

در ابتدا لازم می‌دانم که روز داروساز را به همه همکاران و داروسازان عزیز در سراسر کشور تبریک بگویم و آرزو کنم که دولت دوازدهم به مطالبات به حق این قشر تاثیرگذار نگاه ویژه‌یی داشته باشد. در روزهایی که فضای رسانه‌یی کشورمان تحت تاثیر انتخابات هیات رییسه نظام پزشکی، روز داروساز و انتخاب وزیر بهداشت دولت دوازدهم و مدیران اجرایی وزارتخانه بهداشت و درمان قرار دارد، بد نیست تا به بهانه روز داروساز از منظری تحلیلی و تطبیقی نوری به ابعاد مختلف و مشکلات پنهان بخش سلامت در کشورمان انداخته شود.

نویسنده: بابک زمانی*

نقش انجمن‌های مردم‌نهاد بیش از هر سازمان و عمیق‌تر از هر تشکل فرهنگی است. این‌گونه سازمان‌ها اقشار بسیار متنوعی؛ از مسئولان و مردم گرفته تا طبیبان و متنفذین را دربر می‌گیرد.چنین نقشی در سکته مغزی آن هم در کشور ما به‌خوبی احساس می‌شده است. این جای خالی سال‌هاست مثل گودالی که انتظار نهالی را می‌کشد، متروک و ازیادرفته شده است. انجمن سکته مغزی ایران که یک انجمن علمی و متشکل از گروهی از متخصصان مغز و اعصاب است، تلاش می‌کند پوسته علمی و پزشکانه خود را شکافته و بخش مهمی از فعالیت‌های خود را به حمایت از بیماران سکته مغزی اختصاص داده و به فعالان غیرپزشک بسپارد.

نقش همفکري، همکاري و مشارکت افراد یک جامعه در برنامه‌های توسعه‌ای چه در بخش عمرانی و چه در دیگر بخش‌ها، نقشی موثر و بی‌بدیل است. زیرا مردم به‌عنوان افرادی که در یک جامعه مشخص زیست می‌کنند به‌عنوان افرادی ذی‌نفع در ارتباط با این برنامه‌ها معرفی می‌شوند.
تا چند سال پیش که هنوز نقش تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به‌شکلی که امروز در جامعه مطرح است، پررنگ نبود و رئوس تصمیم‌گیر کشور نیز توجه چندانی به این مقوله نداشت، تقریبا تمام طرح‌های توسعه‌ای و تصمیماتی که در این جهت گرفته می‌شد بدون مشارکت مردم و یا با مشارکت حداقلی آنان اجرا می‌شد. بدین ترتیب این برنامه‌ها از ظرفیت‌های مهم نیروی انسانی تهی و ایده‌ها و خلاقیت‌های مردم، عملا در مقوله توسعه پایدار ندید گرفته می‌شد.

مدیر دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست به تازگی اعلام کرده که قرار است اولین منشور فعالیت های مدنی در حوزه محیط زیست، تا پایان فروردین ماه امسال منتشر شود. منشوری که سمن ها می توانند با استفاده از آن اقدامات خود را جهت بخشی کرده و در قالب نظامی مشخص فعالیت کنند.

نویسنده: عبدالعزیز مولودی

انتشار تصویب‌نامه هیئت‌وزیران در زمینه تشکیل نهادهای غیردولتی در شهریورماه 95 تحت عنوان «آیین‌نامه تشکل‌های مردم‌نهاد»، فرصت مناسبی است برای مرور سیاست‌های مربوط به این سازمان‌ها طی دهه گذشته تا تغییرات ایجادشده در نگاه دولت به مقوله سازمان غیردولتی یا آنچه اصطلاحاً سازمان مردم‌نهاد گفته می‌شود، بحث و بررسی گردد.

سازمان‌ها و تشکل‌های غیردولتی نقش مهمی در توسعه اجتماعی جامعه ایفا می‌کنند، اما سال‌هاست این تشکل‌ها از عدم حمایت‌های قانونی گله‌مند هستند. واکاوی ماهیت جامعه‌شناختی سازمان‌های مردم‌نهاد یا سمن‌ها، در توفیق تفکر دموکراسی و مشق گفتمان توسعه، تولید سرمایه‌های اجتماعی و افزایش همبستگی، مشارکت و همگرایی اجتماعی حائز اهمیت است.

یاسمن صادق شیرازی

کمتر از 10 روز از همایش رونمایی اساسنامه مجمع ملی سمن‌های جوانان در شیراز می‌گذرد. همایشی که با حضور دکتر «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری و برگزیدگان سازمان‌های مردم نهاد 31استان کشور برگزار شد. نداشتن قدرت کافی و نیز  رسمی نبودن سمن‌ها یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که سازمان‌های مردم نهاد جوانان با آن سال‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. تا جایی که کارشناسان در این حوزه معتقدند مشکلاتی همچون وابستگی سمن‌ها به دولت، به رسمیت نشناختن استقلال آنها در سازمان‌ها و نهاد‌های اجرایی، مشکل جایگاه حقوقی آنها در ساختار اجرایی دولت، آشنا نبودن مردم و جوانان دامنگیر سمن‌ها برای فعالیت‌های اجتماعی شده است.

نماینده مردم شهرستان پاکدشت در مجلس گفت: سمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به‌ ویژه در امور فرهنگی و اجتماعی نقش بسیار موثری دارند.

نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی از سمن ها به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی کشور یاد کرد و گفت: سازمان های مردم نهاد می توانند در توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی کشور نقش موثری داشته باشند.

فرض كنيد به جامعه‌اي مي‌رويم كه اطلاع دقیقی از وضع سياست‌گذاري در آن جامعه نداريم. در اين صورت براي قضاوت درباره سياست‌گذاري اجتماعي در آن جامعه از چه معیارهایی باید استفاده کنیم؟ با مراجعه به چه معيار و سنجه‌اي مي‌توانيم بگوييم كه سياست‌هاي آنها خوب يا بد است؟ ابتدا چند معيار در اين زمينه تقديم مي‌شود، سپس يك سياست اجتماعي اعلام‌شده در ايران را با توجه به اين معيارها ارزيابي مي‌كنيم. سياستي كه مي‌تواند نقطه روشن سياست‌گذاري اجتماعی در ايران باشد و به‌عنوان الگويي در ساير زمينه‌ها تلقي شود.
سياست اجتماعي اگر پيشگيرانه و به تعبير ديگر آينده‌نگرانه باشد، يك سياست اجتماعي موفق و قابل دفاع است؛ فرق است ميان سياست‌هاي درماني با سياست‌هاي بهداشتي و پيشگيرانه. در سياست درماني تأكيد بر بيمار و یک یا چند مورد مشخص بوده و اتفاقي است كه در گذشته رخ داده است و اكنون با عوارض آن مواجه شده‌ايم و مي‌كوشيم كه اين عوارض را كم كنيم يا اوضاع را به وضع گذشته يا همان وضع عادی بازگردانيم. در حالي كه در سياست پيشگيري و آينده‌نگر بر اتفاق نامطلوبي كه در آينده رخ خواهد داد، متمركز مي‌شويم. درماني وجود ندارد؛ زيرا كه بيمار وجود ندارد، آنچه كه هست سالم‌سازي محيط است به جاي درمان فردي.
ويژگي بعدي برای سياست اجتماعي مطلوب مشاركت‌جويانه بودن آن است؛ سياستي كه در برابر سياست اجتماعي آمرانه قرار دارد؛ در نوع اخير يك دستور از بالا صادر مي‌شود و همه عناصر زیردست بايد آن را اجرا كنند. مجريان این سياست هيچ نوع مشاركتي در شکل‌گیری سياست ندارند؛ بلكه فقط كارگزاران گوش به فرمان هستند. آنان يك كار اداري را انجام مي‌دهند و نه يك مسئوليت اجتماعي را. بهترين شكل مشاركت اجتماعي از خلال نهادهاي مدني است كه مردم در قالب سازمان‌هاي مردم‌نهاد در اجراي سياست اجتماعي مشاركت مي‌كنند؛ چنين مشاركتي پايدار و بادوام و غيروابسته به اشخاص خواهد بود.

گزارشی از  زندگی دشوار مردم  «جنگارک»  در چابهار که حتی  از داشتن برگه هویت هم محروم هستند

مریم طالشی- اینجا هرکه مریض می‌شود، صبر می‌کند؛ فقط صبر. یا خوب می‌شود یا می‌میرد. این، معنی جمله‌ای است که «صدگنج» می‌گوید. زیر سایه درخت چمباتمه زده و وقتی بالا را نگاه می‌کند، گوشه پلک‌ها جوری جمع می‌شوند که خطوط‌شان عمیق‌تر به نظر می‌رسد. صدگنج شاید پیرترین زن روستا باشد، کسی چه می‌داند. خودش هم نمی‌داند. اینجا در «جنگارک» خیلی‌ها نمی‌دانند چقدر عمر دارند. حساب سال‌های رفته، آسان نیست وقتی سجل نداری.

نویسنده: روزبه محمودی / معمار

دیر زمانی نیست که پیاده‌رو‌های چهارراه ولیعصر(عج) را نرده‌کشی کرده‌اند و مسیر دسترسی مستقیم مردم به خیابان بسته شده است. کمی بالاتر از آن مدتی است فرهنگستان هنر دسترسی به گذر فرهنگ و هنر را که یک حیاط شهری در مجاورت پیاده‌راه خیابان ولیعصر(عج) بود با دیواره‌های شیشه‌ای مسدود کرده است. در محدوده میدان ولیعصر(عج) هم ماه‌ها و سال‌ها مردم شاهد دیوار کارگاه پروژه ایستگاه مترویی بودند که تا زمان افتتاح آن هیچ‌کس از طرحش خبر نداشت و وقتی افتتاح شد همه با چاله‌ای شهری مواجه شدند که مشخص نبود پروژه‌ای با این همه هزینه چه دستاورد فرهنگی-اجتماعی برای شهر داشته است؟ هدف از طرح این موضوعات نقد پروژه‌های حاشیه خیابان ولیعصر(عج) تهران نیست. این محدوده از خیابان ولیعصر(عج) برش کوچکی از فضای حاکم بر روحیه شهرسازی فضاهای عمومی است. هدف از گفتن این نمونه‌ها رسیدن به یک سوال ریشه‌ای است: فضاهای باز شهر متعلق به کیست؟

 امروز، چهاردهم آذر روز داوطلب است و به همین مناسبت هم روز گذشته تالار گنجینه ساختمان آرشیو ملی با آن صندلی‌ها قهوه‌ای که با سنی به رنگ چوب هماهنگ شده، برگزاری کنفرانس سازمان‌های مردم‌نهاد و کار داوطلبانه در ایران را به خود دید. آراسب احمدیان، مدیرعامل موسسه خیریه محک، دبیر همایش بود و دیروز در مقدمه‌ای کوتاه، درباره شکل‌گیری این کنفرانس توضیح‌هایی داد: «صاحبنظران می‌دانند که ٢٠‌سال است موضوعی با عنوان منابع انسانی در حال تدریس است؛ در حالی ‌که من هیچ‌وقت ندیدم که در کنار موضوع منابع انسانی، به منابع انسانی داوطلب اشاره شود. همیشه منابع انسانی در ازای انجام کار، مورد توجه قرار می‌گیرند؛ در حالی ‌که در تعاریف سازمان ملل دو قید کار داوطلبانه‌بودن پرداخت و بدون اجبار، برای منابع انسانی در نظر گرفته می‌شود.» صحبت‌های احمدیان که تمام شد، فیروزه صابر، مدیرعامل شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه پشت تریبون رفت، میکروفن را پایین‌تر آورد و ادامه داد: «این شبکه تیر ماه‌ سال ٩٢ شکل گرفت، سه‌ سال به صورت غیر رسمی فعالیت می‌کرد و از اردیبهشت‌ سال ٩٥، به‌ طور رسمی فعال شد، این شبکه ١٣٠ عضو دارد و هدف اصلیش کمک به توانمندی اعضا و ایجاد همگرایی میان خیریه‌ها و همچنین کمک به تحکیم موقعیت سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران است.»

‏کتابخانه های سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی و توانمندسازی زنان سرپرست ‏خانوار اصفهان به بیش از 500 جلد کتاب در موضوعات شهروندی مجهز می شود.

قائم مقام وزير نيرو تاكيد كرد: بايد با كمك سازمان هاي مردم نهاد و رسانه ها، راه ارتباطي با مردم را هموارتر كنيم.

عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور روز سه شنبه در نود و سومین جلسه شورای اجتماعی کشور که در محل وزارت کشور برگزار شد با اشاره به پدیده متکدیان و کودکان خیابانی اظهارداشت: ساماندهی کودکان خیابانی در شهرهایی که بیشتر تحت تاثیر این مسئله هستند باید در اولویت قرار گیرند.

وزیر ورزش و جوانان گفت: در حال حاضر 1500 سازمان مردم‌نهاد جوانان در کشور فعالیت می‌کنند که امیدواریم تا پایان دولت یازدهم تعداد آنها به دو هزار سازمان مردم‌نهاد افزایش یابد.

مسعود سلطانی‌فر در نشست صمیمانه وزیر ورزش و جوانان با دبیران سازمان‌های مردم نهاد جوانان و فعالان اجتماعی با بیان اینکه زمانی که سمن‌ها در حل معضلی اجتماعی مانند اعتیاد به صحنه آمدند بخش اعظمی از این مشکل را حل کردند، گفت: بسیاری از آسیب‌دیدگان تا پیش از فعالیت سمن‌ها به مراکز دولتی مانند بهزیستی مراجعه نمی‌کردند. کارنامه موفق سمن‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که آنان در مقایسه با تشکیلات دولتی در این موضوع عملکرد موفق‌تری داشتند.