نمايندگان مجلس دهم در دومين هفته كاري خود شنونده گزارش تكان‌دهنده‌اي درباره وضعيت آسيب‌هاي اجتماعي در كشور بودند. گزارشي كه توسط عبدالرضا رحماني‌فضلي؛ وزير كشور و دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر قرائت شد تا دستگاه قانونگذاري هم با تصويب لوايح و طرح‌ها و اعتبارات مورد نياز، سهم خود را در كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي و اجراي تاكيدات رهبري ايفا كند.

استاندار قزوین گفت: برای موفقیت در فعالیتهای زیست محیطی پیوند دولت با تشکل های مردم‌نهاد ضروری است تا کارها با شتاب بیشتری به سرانجام برسد.

جانشین معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم سیستان و بلوچستان، حضور مؤثر سمن‌های فعال در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی درفرآیند برنامه‌ریزی عملیاتی قوه قضائیه پیش‌بینی شده است.

مهدی افتخاری*

احساس امنیت در تمامی ابعاد و گستره آن، از دیرباز به عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشری بوده است. در کنار این، شیوع پدیده‌های مجرمانه و رفتارهای خلاف موازین گروهی، شرایطی را رقم زده تا افراد برای مهار و ارائه پاسخ مناسب به آن بیش از پیش منتظر واکنش نظام عدالت کیفری و به عبارت جامع‌تر، قوای حاکمیتی نباشند، بلکه خود با اتکا به ظرفیت‌های مختلف و مطلوبی که دارا هستند، در پی تحقق امنیتی پایدار و جامعه‌ای ایمن و عاری از انحراف برآیند.

نویسنده: فرشيد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اسحاقي

اعظم و دو دختر 5 و 7 ساله‌اش، ۲۱ روز را زیر شکنجه شوهر معتادش بدون آب و غذا سپری کردند. فک و سه دندان هانیه در مدت زندانی بودن در خانه، توسط کسی که شاید به تردید آن را پدر خود بداند، شکسته است. مسئولان ترجیح می‌دهند برخوردهای خشن داشته باشند، در حالی که وجود چنین رفتارهایی در خیلی از موارد نتیجه مطلوبی را ندارد.

مديركل پيشگيري‌هاي مردمي طي يادداشتي نوشت: از ظرفيت سمن‌ها مي‌توان براي بهبود مسائل اجتماعي و پايين‌آوردن آمار ورودي پرونده‌هاي قضائي به محاكم استفاده كرد.

پلاسکو، حادثه ای تلخ، میلیارد ها تومان خسارت، شهادت جمع زیادی از آتش نشانان، مفقودی شماری از شهروندان و خلاصه مجموعه ای از اتفاقات، خاطره‌ای تلخ را میان اذهان عمومی برجای گذاشت. تلخی پلاسکو، نمادهایی چون «سلفی و ازدحام دست و پاگیر مردم»، «بیمه نبودن ده‌ها واحد تجاری»، «بی‌توجهی مالکان به اخطارهای ایمنی»، «ضعف‌های مفرط در اجرای قانون»، «تسویه حساب‌های سیاسی» و... را داشت و هنوز هم ادامه دارد. تلخی هایی که شاید منحصرا در حوادث غیرمترقبه ایرانی رخ می‌دهد و هیچ‌گاه هم مایه عبرت نیست. اما در میان همه این تلخی‌ها، بدعت‌هایی از رفتارهای انسانی و ستایش شده نیز به چشم خورد که شاید در میان رفتارهای هیجان زده، کمتر به آن‌ها توجه شد. رفتارهایی که تلخی های پلاسکو را کم کرد و نشان داد که هر کاری با وفاق ، شدنی است.

سیامک صدیقی: پسر کوچکی که جلوی بستنی فروشی میدان فاطمی ایستاده و «تی» ماشین‌شوی را پشتش پنهان کرده، یک «اسکوپ» بستنی سفارش می‌دهد؛ هشت سالش است و روزی ۱۶ ساعت کار می‌کند.

دانستن اسمش چه اهمیتی دارد؛ سعید، علی، سیاووش، یا... مهم این است که یک روز در میان مدرسه می‌رود و نمی‌رود. از شوش می‌آید و تا ۱۰ شب چشم به چراغ راهنمایی می‌دوزد که قرمز شود و کاسبی کند.

می‌گوید: ساعت ۱۰ شب با ۱۰، ۱۱ بچه دیگر سوار ماشین می‌شویم و می‌رویم شوش. و باز فردا و فردا و... .

او یکی از حدود ۱۵هزار کودک کاری است که در سطح پایتخت از سر چهارراه‌ها گرفته تا کوره های آجرپزی به بیگاری و گدایی مشغولند و «نان» شکمشان را سیر می‌کند.

تحقیقات مددکاران اجتماعی نشان می دهد بیش از نیمی از این کودکان افغان‌اند و در این بین برخی از کودکان براساس نوع جنس و سن و تجربه بین یک تا ۴ میلیون تومان فروخته یا روزانه به بهایی در حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان اجاره داده می شوند. کودکانی که باید در یک روز بیش از مبلغ اجاره بها، درآمد کسب کنند، والا با انواع تنبیه روبه‌رو می‌شوند.

 این روزها سر هر چهارراه، بدون استثنا کودکانی را می‌توان مشاهده کرد که به شیوه‌های یکسان و ابزار مشترک، تکدی‌گری می‌کنند، و البته نکته قابل توجه درباره آن‌ها شیوه یکسان در تکدی گری است که از ساماندهی شدن و باند بودن آن‌ها حکایت دارد.

معاون وزیر بهداشت با ارائه گزارشی از آسیب‌های اجتماعی در کشور گفت: در حال حاضر ۳۰ درصد مردم کشور گرسنه اند و نان خوردن ندارند که این آمار را وزارت رفاه هم تایید می کند. علی اکبر سیاری در جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان اضافه کرد: باید شرایط زندگی روزانه مردم را بهبود ببخشیم، زیرا طی چند دهه اخیر شرایط زندگی مردم بر اساس شاخص های مختلف سخت تر شده است. بهره‌مندی ناعادلانه از قدرت، ثروت، منابع و خدمات، از ریشه‌های بروز آسیب‌های اجتماعی است که باید با آن مقابله شود. سیاری تاکید کرد: نابرابری های پنهان در جامعه رو به افزایش است و فقر، محرومیت اجتماعی و پایین بودن شاخص های توسعه انسانی از مسائل حاشیه نشینی است.

فریبا نباتی/ کافی ست خبری از کشته شدن یک محیط بان در غرب، آتش گرفتن جنگلی در شمال، جولان توفان شن در شرق و خشک شدن تالابی در جنوب کشور منتشر شود تا صفحه های دنیای مجازی پر شود از ابراز تاسف، اظهار نظر و درج هشتک، اما راه حرف تا عمل درباره محیط زیست وقتی به دنیای حقیقی می رسد فاصله زمین تا آسمان را می پیماید. آنگونه که مسوولان و فعالان محیط زیست می گویند وضعیت مشارکت مردمی در بحث حفاظت از محیط زیست تقریبا هیچ است.

مهرشاد ایمانی/ انگار که چشم‌های عدالت‌خواه نمي‌بينند که روزی روی یکی از دیوارهای شهر نوشته می‌شود یک‌عدد قرنیه سالم به‌فروش می‌رسد و روز دیگر آذین خیابان‌ها، نگاره‌های فروش کلیه می‌شود. انگار که انسانیت مرده است که نوزادان این مرزوبوم به‌فروش می‌رسند.گويي حال این روزهای ایران بد است. بد است زیرا فضیلت به خواب رفته است.

ناصر كلانتري
تخلف در صنايع غذايي و آنچه به عنوان اخلال در سلامت عمومي مطرح است بايد از چند زاويه مورد بررسي قرار گيرد. نخستين زاويه، بررسي وضعيت اخلاق اجتماعي در جامعه است كه متاسفانه در اين مورد از وضعيت خوبي برخوردار نيستيم. شاهديم كه بسياري از افراد به تبعات كاري كه انجام مي‌دهند وقوف ندارند و به همين دليل مي‌بينيم صاحب مرغداري كه كشتار مرغ را بر عهده دارد، فردي كه مسوول نگهداري كشتار است و حتي آن مسوول توزيع و حمل كشتار، هيچ كدام از اصول صحيح پيروي نمي‌كنند و متوجه نيستند كه ناديده گرفتن الزامات چه عواقب سوئي براي تك‌تك مصرف‌كنندگان اين محصولات دارد و شايد حتي يكي از اين مصرف‌كنندگان، اعضاي خانواده اين افراد باشند.

بهاره فاطمی، کارشناس ارشد سازمان‌های مردم نهاد از دانشگاه سن‌دیگو  در این روزهای پر از درد که بحران ها امانمان نمی دهند، از هر سوی احساسات بر همه ما در هر نقشی که باشیم غلبه کرده است. هر کس به نوبه خود نگران، غمگین و خشمگین است. همه شاید از رسانه های مختلف شنیده باشیم که احساسات خود را کنترل کنیم و معقولانه تصمیم بگیریم، قضاوت نکنیم و تا پایان بحران به دنبال مقصر نگردیم. اما همچنان انگشت ایراد را به هر سویی برده ایم؛ دولت، سازمان های مردم نهاد و مردم عادی همه به هم ایراد می گیرند و دیگری را به ناکارآمدی و جهل متهم می‌کنند. این امر باعث شده است که هرکس از ظن خود برای کمک رسانی وارد عمل شود. اما سوال اصلی این است که براساس «علم سازمان‌های مردم‌نهاد» در حین حفظ آرامش وظایف هر کس و هر سازمان چیست؟ و مهم تر از آن از نگاه تخصصی، سازمان های مردم نهاد چگونه می توانند در بحران‌ها بازدهی بیشتری داشته باشند؟

دولت

فریبا نباتی: تعداد دقیقی در میان آمار رسمی ندارند اما آمار غیررسمی می گوید در ده سال گذشته 4 برابر شده اند. پدیده ای که یک روز مردانه بود حالا آنقدر در میان زنان شایع شده که آمارش شانه به شانه آمار مردان می زند. هر چند آمار زنان معتاد در طول یک دهه چندین برابر شده است اما نگاه به این پدیده همانند گذشته است. همان نگاه جنسیتی که بر روی همه مسائل سایه انداخته اینجا نیز رخ نشان می دهد. مدت ها وجود زنان معتاد کتمان میشد بعد از آن که تعدادشان افزایش یافت و جایی برای پنهان کاری نماند از نگاه برنامه‌ریزان حوزه اعتیاد پنهان ماندند. معضل اعتیاد تنها به مردان خلاصه و تمامی برنامه ریزی ها در این راستا طرح و اجرا شد تا روز به روز هم بر تعداد زنان معتاد افزوده شود و هم آسیب های ناشی از آن.

هر ساله با فرارسیدن هفته ترویج علم، بسیاری از رسانه‌ها، لزوم ترویج علم در جامعه را یادآوری کرده و بر نقش رسانه‌ها در این زمینه تأکید می‌کنند. البته علم مهم است و بهتر آنکه مردم عادی هم با دستاوردهای جدید دانشمندان در حوزه‌های گوناگون آشنا شوند. اما پرسش مهم این است که آیا کارکرد و ترویج علم در ارضای کنجکاوی شخصی ما خلاصه می‌شود؟ آیا جوامع دیگری که بر ترویج علم بین مردم تأکید می‌کنند، اهداف دیگری را هم مدنظر دارند؟ اصولا در ترویج علم باید به چه موضوعاتی توجه کرد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها با دکتر «رضا منصوری»، استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، هم‌کلام شدیم که هم در زمینه ترویج علم و هم در زمینه سیاست‌گذاری‌های علمی صاحب‌نظر است. به باور دکتر «منصوری»، شیوه‌های ترویج علم در ایران باید متناسب با ویژگی‌های مردم ما باشد، ازجمله اینکه ما علاوه بر اینکه دستاوردهای جدید علم را بیان می‌کنیم، باید شیوه تفکر علمی را هم گسترش دهیم و بیاموزیم در عصر جدید همه ما و به‌ویژه دولتمردان باید براساس نوعی نگرش علمی که مبتنی بر نتایج پژوهش‌های علمی است، تصمیم بگیریم.

اولین جشنواره پژوهشی سازمانهای مردم نهاد کشور برای یافته های پژوهشی با موضوع محیط زیست، بهداشت و سلامت،آسیب های اجتماعی، میراث فرهنگی و... فراخوان داد .

دبیر اولین جشنواره سازمانهای مردم نهاد کشور روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این همایش به همت موسسه مردم نهاد فکر برتر کارآفرینان و با حمایت ستاد توان افزایی و حمایت از سازمانهای مردم نهاد شهر تهران ، معاونت سازمان های مردم نهاد وزارت کشور ، معاونت علمی و پژوهشی وزارت علوم و دستگاه های مرتبط با سازمان های مردم نهاد برگزار می شود.

هنوز یک ماه از زمانی که پرونده «ستایش» گشوده شد، نمی‌گذرد؛ دختر خردسال افغان که در فاصله چندمتری از خانه‌شان در ورامین، توسط پسر نوجوان همسایه‌شان، مورد تجاوز قرار گرفت و کشته شد و حتی جسدش با اسید آسیب دید. حالا تمام آنچه در این پرونده گذشت، اتفاقی که سبب شد متهم به قتل، مرتکب چنین جرمی شود و شرایطی که در آن قرار داشت، موضوع صحبت روانشناسان، حقوقدانان و جامعه‌شناسانی بود که روز گذشته در همایش بزرگ «مظلومیت ستایش‌ها» دور هم گرد آمدند و تلاش کردند تا ابعاد حقوقی، روانشناختی و جامعه‌شناختی این پرونده و پرونده‌های مشابه را بررسی کنند؛ همایشی که در دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.