نویسنده: امانا... قراییمقدم*
نبودن قدرت نقد در جامعه يك پيشينه تاريخي دارد. به دليل وجود حكومتهاي مستبد، خودكامه، پادشاهي، فئودالي و ملوكالطوايفي در گذشته نقد و انتقاد ريشه نيافته است، زيرا هر كسي كه انتقادي كرده است زبانش را بريدهاند و اين مساله به حدي رواج داشته كه در اشعار شاعران بزرگي مانند سعدي به آن اشاره شده است. يكي از پيامدهاي مهم اين مساله در جامعه ما رواج دروغگويي بوده است و اين شعر كه «دروغ مصلحتآميز به از راست فتنهانگيز» است، به اين مساله اشاره دارد. چون جامعه يك حالت سنتي و پادشاهي داشته است به همين دليل هرچه حاكم ميگفته مورد قبول همگان بوده است. سخنان شاه را عدهاي متملق و چاپلوس تأييد ميكردند و همين باعث ميشد كه به مرور زمان قدرت نقد در جامعه دچار افول شود، زيرا با وجود اين متملقان، پادشاهان ديگر قدرت شنيدن انتقادها را نداشتند. اين عدم انتقاد در جامعه به مرور به دورههاي بعد هم تسري پيدا كرده است. براي اينكه مردم در يك جامعه بتوانند منتقدان خوبي باشند بايد براي آن پرورش يافته باشند.
نویسنده: حسن اسدی زیدآبادی/ پژوهشگر
سرانجام منشور حقوق شهروندی به عنوان گامی در جهت تحقق یکی از وعدههای دولت دکتر حسن روحانی مبنی بر ارتقای بهرهمندی از حقوق شهروندی و احیای فصل سوم از قانون اساسی نهایی و روز گذشته درحالی که حقوقدانانی برجسته درکنار رییس جمهور قرار گرفته بودند امضا و منتشر شد. بی گمان این جامعترین سندی است که درزمینه حقوق بشر شهروندی در دوران جمهوری اسلامی به تصویب شخص دوم مملکت میرسد. گامی قابل توجه و امتیازی ارزشمند در کارنامه اولین رییس جمهور حقوقدان ایران. ویراست اول منشور حقوق شهروندی، البته پیشتر یعنی در آذرماه 1392 به عنوان یک پیشنویس غیر رسمی تهیه و منتشر شده بود. کاری که با توجه به فرصت محدود پس از روی کارآمدن دولت یازدهم درخورتوجه و شایسته احترام بود.
اما در مقام تحلیل متن نهایی منشور حقوق شهروندی لازم است ابتدا جایگاه قانونی آن را در نظام حقوقی کشور مورد توجه قرار دهیم. آیا این منشور قانون است؟ خیر. همچنانکه در بیانیه ریاست جمهور در این رابطه (که خود سندی قابل توجه و تحلیل است) آمده، رییس جمهور «بر اساس اصل 134 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «منشور حقوق شهروندی» را بهمثابه برنامه و خطمشی دولت برای رعایت و پیشبرد حقوق اساسی ملت ایران» شناسایی و اعلام می کند.
مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی این صفحه به منظور افزایش آگاهی حقوقی جامعه و توانمندسازی های شهروندان تهیه شده است. برای پاسخگویی به مباحث و مسائل حقوقی شما نیز هیچ گونه محدودیتی در اطلاع رسانی و پاسخگویی وجود ندارد، چه آنکه ما معتقدیم، آگاهی مردم از حقوقشان، بهتر از هر چیزی میتواند امنیت اجتماعی، اقتصادی و بهداشت روانی افراد را فراهم ساخته و اهداف فصل سوم از قانون اساسی در باب «حقوق ملت» را بدرستی تامین سازد.
سازمان مردم نهاد مورد توجه دولت قرارگرفته اند.
موسس و بنیانگذار انجمن حمایت و یاری آسیب دیدگان اجتماعی (احیا) گفت: متاسفانه آسیبهای اجتماعی هرگز ریشهای حل نشده است و باید به ریشه اصلی آن یعنی فقر بیشتر توجه کرد. «فاطمه فرهنگخواه» افزود: تا این فقر از بین نرود نمیتوانیم خانوادهها را توانمند کنیم و ما هرچند حرفه آموزی را به افراد یاد بدهیم و حمایت نشوند مشکلات بعدی پیش خواهد آمد. وی افزود: برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی تلاشهای جدی انجام شده اما متاسفانه این مشکلات روز به روز در حال افزایش است چون هرگز ریشهای با آنها برخورد نشده است تا بنیان آن شناسایی و بعد اقدامات جدی انجام شود. وی اظهارداشت: سازمانهای مردم نهاد برای رفع مشکلات و آسیبهای اجتماعی فعالیتهای جدی داشته اند، اما باید همه مسئولان اجرایی و حتی این سازمانها تلاش کنند تا ریشه اصلی آن که فقر است را از بین ببرند.