نویسنده: خدیجه پاک ضمیر

درسال های میانی دهه 1980در برخی کشورهای پیشرفته صنعتی ،همچون امریکا ،تغییراتی درنظام آموزشی صورت گرفت. پیشرفت تحصیلی نا مطلوب دانش آموزان ، جدایی روز افزون معلم و دانش آموز در جریان یاددهی و یادگیری وهمچنین ، عدم پاسخگویی برنامه های درسی به نیازهای یادگیرندگان ،موجب شد متخصصان و برنامه ریزان آموزشی به دنبال طرحی جایگزین باشند. در نظام جایگزین تلاش شد‌، تا تمرکز زدایی از نظام آموزشی با هدف اصلاح نظام برنامه‌ریزی درسی در دستور کار قرار گیرد. این نوع نظام برنامه‌ریزی بر این پایه استوار است که بهترین مکان برای طراحی برنامه درسی آن جایی است که معلم و شاگرد در تعامل با یکدیگرند و برخلاف برنامه درسی مرسوم و متمرکز که معلم را مجری صرف برنامه های درسی قلمداد می کند‌، معلم نقش بارزتری نسبت به نظلم های برنامه ریزی درسی سنتی دارد.نقشی که در ارتباطی تنگاتنگ با دانش اموزان ودرمحیط پیرامونی کلاس درس شکل می گیرد.بعدها این نحوه برنامه‌ریزی درسی به نظام آموزشی مشارکتی معروف شد و تقریبا امروز در بسیاری از کشورهای پیشرفته و دمکراتیک جایگزین نظام اموزشی سنتی شده است.

نویسنده: حامد حقی*

مدتی است فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد گسترش یافته و به گفته مسئولان بیش از ١٠‌هزار سمن در کشور فعالیت می‌کنند اما سوال اصلی این است که آیا همه این سمن‌ها داوطلب‌محور هستند؟ چندی پیش در دوران دولت ششم، تأسیس سازمان‌های مردم‌نهاد هیأت امنایی در دستور کار وزارت کشور قرار گرفت و از این طریق سازمان‌های مردم‌نهاد با هیأت موسس و هیأت امنای ثابت تشکیل شدند و اما موضوع اصلی که به فراموشی سپرده شده این است که هیچ عضوپذیری و داوطلب‌محوری در این سازمان‌ها تعریف نشده است.

«عبدالبصير» را همين يک هفته پيش در مقابل خانه‌شان گرفته‌اند و به اردوگاه ورامين منتقل کرده‌اند. او حتي در حين کار هم نبوده... پدرش را در صف پدر و مادرهايي که براي پيگيري وضعيت فرزندشان به اردوگاه ورامين آمده بودند، ديدم. کارنامه تحصيلي سال گذشته فرزندش را که در طرح اخير جمع‌آوري کودکان کار و خيابان برده شده، همراه خودش آورده بود به همراه يک کارت شناسايي که عکس فرزندانش روي آن بود. با انگشت نشان مي‌داد؛ «اين يکي! عبدالبصير اين است... بچه من را آورده‌اند اردوگاه! اين هم کارنامه‌اش!!... اما مسئول اردوگاه ورامين گفت کارنامه قبول نيست و بدون اينکه جواب ديگري به او بدهد، او را رد کرد.» بر‌اساس طرح آمايش، اتباع افغاني که داراي هر نوع کارت شناسايي باشند مجاز به اقامت در ايران هستند و بردن آنها به اردوگاه براي رد کردن از مرز با مفاد قانوني اين طرح در تضاد است. آنچنان که آيدين حلال‌زاده، فعال حقوق کودک و عضو جمعيت دفاع از کودکان کار و خيابان به «وقايع‌اتفاقيه» مي‌گويد: در طول يک هفته‌اي که از اجراي طرح جمع‌آوري کودکان کار و خيابان مي‌گذرد، جمع زيادي از کودکاني که در طرح آمايش جاي مي‌گيرند به اردوگاه‌ها فرستاده شده‌اند تا رد مرز شوند. «درحالي‌که بر‌اساس طرح آمايش اين کودکان مجاز به اقامت هستند و بايد به خانواده تحويل داده شوند.» عبدالبصير و چندين و چند کودک ديگري که در يک هفته اخير و در پي اجراي طرح ضربتي جمع‌آوري کودکان کار و خيابان از سطح شهر جمع‌آوري شده‌اند شرايط مشابه هم دارند. 

بدنبال افزایش آلودگی هوای تهران طی 20 روز گذشته و پس از دعوت رئیس جمهوری برای کاهش3 تا 4 درجه‌ای دمای وسایل گرمایشی منازل و سازمان‌های دولتی، معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در صفحه تلگرام خود با راه‌اندازی چالشی با عنوان «دمای 18 درجه» در ابتدا از معاونان ریاست جمهوری، وزرا و  استانداران و سپس از مردم خواست تا  برای مقابله با آلودگی هوا و در راستای فراخوان جهانی «کاهش گازهای گلخانه ای» به این فراخوان ملی بپیوندند. او حتی در این زمینه  از نامه هایی که برای مسئولان کشور فرستاده هم در صفحه تلگرامی خود رونمایی کرده است.

معاون سیاسی و امنیتی استاندار بر لزوم بهره مندی از ظرفیت سمن ها در برنامه ریزی اوقات فراغت جوانان تاکید کرد.

هر فردی در جامعه مسئول کاری است که انجام داده است، بنابراین افراد باید از قبل بدانند کاری که انجام می‌دهند چه عواقبی دارد و بازتاب آن به چند نفر از افراد جامعه بازمی‌گردد. افراد در طول زندگی خود چه در برخورد با جامعه چه افراد دیگر مسئولیت‌هایی را به عهده دارند، به همین دلیل در کارهایی که انجام می‌دهند در ابتدا وجدان و در مرحله بعدی قانون قرار می‌گیرد و به همین دلیل مسئولیت افراد در جامعه به مسئولیت اخلاقی و قانونی تقسیم می‌شود. همچنین مسئولیت افراد در قانون به دو بخش مدنی و کیفری تقسیم شده است. مسئولیت کیفری، مسئولیتی است که براساس آن افراد باید در مقابل جامعه جبران خسارت کنند و مسئولیت مدنی، مسئولیتی است که افراد با دیگری طرف هستند و بحث جبران خسارت خصوصی و فردی در میان است. مانند فردی که قصد ساختن آپارتمانی دارد. به این ترتیب این کارفرما در برابر تمام افرادی که در ساختمان او مشغول کار ساخت‌وساز هستند، مسئولیت مدنی دارد.   

نرگس جودکی |  روزنامه‌نگار

٢٤ساله بود، از خدمت سربازی که برگشت با کودکی ٩ساله از اهالی روستا نامزد شد. ٦سال بعد به خانه بخت رفتند. جوان سیاه‌سوخته‌ای است لاغر که همه حواسش را داده به پیچ جاده‌ که در هر خمش انبوه درختان سبز و باغ‌های پربار نمایان است.  آرام می‌راند. حالا ٣١ ساله است و پدر ٢ فرزند ٥ و یک‌ساله. عروس ١٥‌ساله زود مادر شد و مرد جوان به یاد می‌آورد که چقدر از شکم‌درد به خود می‌پیچید. «دل‌دردش عصبی بود بیشتر. دکتر گفت رگ‌هاش ملتهب می‌شن و بچه تو شکمش اذیتش می‌کنه.»
راننده می‌گوید همه‌ دختران روستا که در کودکی عروس می‌شوند، این دردها را تجربه می‌کنند. در پسک‌سفلی کمتر دختری کلاس پنجم ابتدایی را تمام می‌کند و پا به مقطع راهنمایی و دبیرستان می‌گذارد. دهیار می‌گوید: «دختری که تا پنجم ابتدایی درس‌ خوانده، انگار لیسانس گرفته.»
در آخرین پیچ جاده باغداران در کامیون‌ها آلبالو و گیلاس‌های گوشواره‌ای بار می‌زنند. کمی جلوتر میدان روستای پسک‌سفلی از توابع شهرستان خوی در استان آذربایجان‌غربی پیدا می‌شود. مسیر ١١ روستا از این‌جا می‌گذرد. پسک مرکز دهستان است  با ٢‌هزار و ٣٥٠ نفر   (٧٥٠ خانوار) جمعیت.  به‌ گفته مرادلو، دهیار «روستا دارای مدرسه ابتدایی و راهنمایی است. مدرسه راهنمایی مختص پسران است، دختران به دلیل نبود مدرسه راهنمایی دخترانه در سن پایین به ازدواج ناخواسته تن می‌دهند و مدرسه را ترک می‌کنند. این باعث می‌شود خانواده‌ها درگیری و طلاق داشته باشند و به تبع آن فرزندان‌شان آواره شوند و  اختلاف خانوادگی و تنش اجتماعی بیشتر شود.»
آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش در سال ١٣٩٥ نشان می‌دهد که از ٢١٦دانش‌آموز پسک‌سفلی، ٩٦ دختر و ١٢٠پسر در مدرسه ابتدایی درس خوانده‌اند. در مدرسه‌ راهنمایی هم فقط ٤٥دانش‌آموز پسر درس خواندند. دانش‌آموز دختر راهنمایی و متوسطه  هم ندارد.

اساسنامه مجمع ملی سازمانهای مردم نهاد جوانان کشور با حضور معاون اول رئیس جمهور رونمایی شد.

استاندار تهران گفت: با تشکیل خانه سمنها می توانیم از نظارت نماینده سازمانهای مردم نهاد در شوراهای اداری استان استفاده کنیم.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: وجود تشکل های مردم نهاد فعال و پویا که در عرصه های مختلف در حال خدمات رسانی و فعالیت هستند نوعی توانمندی مهم برای این استان به شمار می رود.

ماهرخ ابراهیم‌پور/ استبداد ایرانی، از نظریه‌هایی به شمار می‌آمد که برخی تاریخ‌نگاران و پژوهشگران تاریخ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی درباره آن پژوهش‌هایی انجام داده و با رویکردهایی گوناگون در این‌باره نگاشته‌اند. این مساله که به یک شیوه ویژه حکومتگری در ایران از گذشته‌های دور تا روزگار معاصر اشاره دارد، بیش‌تر در گستره تاریخ سیاسی، نگاه اندیشمندان و پژوهشگران را به خود کشانده است. این اما جنبه و رویه‌ای دیگر دارد که تاریخ‌نگاران و اندیشمندان کم‌تر بدان پرداخته‌اند؛ بررسی زمینه‌های اجتماعی شکل‌گیری استبداد ایرانی، اهمیتی بسیار در تحلیل این ویژگی جامعه و سیاست در تاریخ ایران می‌تواند داشته باشد. این که بستر اجتماعی شکل‌گیری و تداوم چنین پدیده‌ای مورد توجه قرار گیرد و لایه‌های پنهان آن در بخش‌های گوناگون جامعه کاویده شود، دوستداران تاریخ اجتماعی ایران را به قلمرویی نو می‌تواند راه برد. حضور پروفسور محمدعلی همایون کاتوزیان اقتصاددان، تاریخ‌نگار و پژوهشگر و اندیشمند علوم سیاسی در ایران، فرصتی جذاب به شمار می‌آید که بدان دستاویزی به این مساله بپردازیم. دکتر محمدعلی همایون کاتوزیان، اقتصاددان، چندین دهه در انگلستان، ایران، کانادا و امریکا درباره اقتصاد و تاریخ جامعه ایرانی پژوهیده و تدریس کرده است. دستاوردهای پژوهش‌های این اندیشمند به ویژه در زمینه اقتصاد سیاسی، در ایران با استقبالی گسترده همراه بوده است. او اکنون پژوهشگر پسا دکترا در کالج سنت‌آنتونی و عضو هیات علمی موسسه شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان است. برخی کتاب‌های وی که به فارسی بازگردانده و در ایران منتشر شده است، بدین‌ترتیب‌اند؛ اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، استبداد، دموکراسی و نهضت ملی، نه مقاله در جامعه‌شناسی تاریخی ایران، دولت و جامعه در ایران، سقوط قاجار و استقرار پهلوی، تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران و مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران.

مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجان غربی گفت: استفاده از ظرفیت و نقش موثر سازمان ها و تشکل های مردم نهاد استان در افزایش اعتماد اجتماعی مردم بسیار ضروری و کارساز است.

اعتياد‌ به مواد‌ مخد‌ر ازجمله آسيب‌هاي اجتماعي است كه هزينه‌هاي فراواني براي جوامع بشري به همراه د‌اشته است. جد‌ا از ارقام بزرگي كه همه ساله براي توليد‌، انتقال و خريد‌ و فروش اين مواد‌ از يك سو و مقابله با اين اقد‌امات از سوي د‌يگر هزينه مي‌شود‌ و به غير از هزينه‌يي كه د‌رمان اعتياد‌ براي جامعه د‌ر بر د‌ارد‌ شايد‌ اين واقعيت كه فرد‌ معتاد‌ بازد‌هي و ثمربخشي خود‌ را از د‌ست د‌اد‌ه و با آنكه كماكان يك مصرف‌كنند‌ه است، نمي‌تواند‌ به عنوان يك نيروي كار موثر محسوب شود‌، بزرگ‌ترين هزينه اجتماعي اعتياد‌ به مواد‌ مخد‌ر باشد‌. هزينه‌يي كه به ساد‌گي قابل محاسبه نيست چون نه آمار د‌قيقي از تعد‌اد‌ معتاد‌ان به انواع گوناگون مواد‌ مخد‌ر د‌ر د‌سترس است و نه برآورد‌ي از ميزان كارايي از د‌ست رفته اين افراد‌. از اين روست كه بسياري معتقد‌ند‌ راهكار كاهش هزينه‌هاي اجتماعي مواد‌ مخد‌ر را بايد‌ د‌ر افزايش مشاركت مد‌ني و ايجاد‌ فرهنگ عمومي مقابله با مصرف مواد‌ يافت نه شناسايي و برخورد‌ با تك تك مصرف‌كنند‌گان.

رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران گفت: از توانمندی سازمان های مردم نهاد جوانان در آموزش، مانورها و مدیریت بحران استفاده می کنیم.

ارسلان احمدی*/ قباد دیناری**
بسیاری از خانواده‌ها با هزاران آرزو، فرزندان خود را طی دوران تحصیلی دبستان، راهنمایی و متوسطه تشویق و ترغیب به درس خواندن می‌کنند تا بتوانند به غایت آرزوی‌شان که راهیابی به دانشگاه است برسند و به قولی در این مقطع از تحصیل از موقعیت اجتماعی مطلوب برخوردار شوند و در آینده شغلی برای خود انتخاب نمایند و به عنوان یک انسان از حقوق اولیه زندگی کردن برخوردار شوند. اما این در حالی است که متأسفانه در چند سال اخیر با معضل بزرگی به اسم بیکاری قشر تحصیلکرده مواجه‌ایم. یادداشتی که پیش‌روی شماست برحسب وظیفه و آسیب‌شناسی این معضل عرضه می‌شود تا با بررسی بعضی از دلایل که منجر به چنین ایستایش رشدی در کسب و کار جوانان تحصیلکرده شده و باعث بر باد رفتن آمال و آرزو های آنها و خانواده‌هایشان شده به نتیجه‌ای قابل درک و رابطه معناداری دست یافت.

زهرا سلیمانی: اوایل آبان سال گذشته بود که جمعی از زنان که عمدتا در زمره فعالان زن اصلاح‌طلب و اعتدالگرا به شمار می‌آمدند، از طرح خود برای «تغییر چهره مردانه مجلس» در انتخابات آینده مجلس رونمایی کردند و فراخوانی با همین نام به راه انداختند. افراد عضو در این فراخوان با نگاه انتقادی به عملکرد نمایندگان زن مجلس فعلی، هدف غایی خود را بر افزایش حضور زنان در مجلس و تأثیرگذاری بر بازتاب یافتن فعالیت‌های زنان در قوانین مصوب قوه مقننه متمرکز کردند. اعضای فراخوان با هدف «تغییر چهره مردانه مجلس» در موضع‌گیری‌های خود بر این موضوع تاکید داشتند که باید دست‌کم ۳۰ درصد از نمایندگان مجلس زن باشند. آنها همچنین تاکید داشتند که در تلاش برای تحقق این هدف روی امکانات نهادهای قدرت یا احزاب سیاسی حساب نکرده‌اند،‌ بلکه نقطه تمرکز فعالیت‌شان را بر زنان تشکل یافته در نهادهای مدنی قرار داده‌‌اند و قصد دارند زنان را به شرکت در انتخابات چه به عنوان انتخاب‌شونده و چه در جایگاه انتخاب‌کننده‌ترغیب کنند. این کمپین در فضای مجازی با فعالیت گروه‌های دیگری از زنان، ذیل عناوینی چون «کمپین زنان برای تصاحب ۱۰۰ کرسی»، «کمپین ۵۰ زن برابری طلب را به مجلس بفرستیم» و «کمپین من کاندیدامی‌شوم» هدف دستیابی به سهم ۳۰ درصدی از کرسی‌های مجلس را پیگیری می‌کردند. حال با نزدیکی به دوره دوم انتخابات مجلس دهم امید است با افزایش حضور زنان کاندیدا در این ماراتن سیاسی هرچه سریع‌تر شاهد افزایش بیش از پیش آنها در مجلس باشیم. آنچه می‌خوانید نظرات فریده غیرت حقوقدان و فعال حوزه زنان در گفت‌وگو با «آرمان» است.

تقویت نهادهای مدنی نسبت مستقیمی با ارتقای شاخص‌های مردم سالارانه دارد و در این عرصه هرگونه سیاست‌گذاری تقنینی باید به استحکام نهادهای مدنی و نه تضعیف آن بیانجامد.

يك روز قبل از دفاع رييس‌جمهوري از وزير پيشنهادي علوم، دانشگاه‌هاييان اعتراض رسمي خود به غلامي را اعلام كردند. تجمع‌هاي دانشجويي مختلفي در اعلام مخالفت با گزينه پيشنهادي وزارت علوم و اينكه وزير احتمالي آينده، دانشگاه را به سمت فضاي امنيتي مي‌برد، برگزار شد تا شايد تاثيري بر راي امروز نمايندگان داشته باشد.