دومین نشست هم اندیشی شورای سازمانهای جامعه مدنی با نهادهای مدنی برگزار شد. در این نشست که روز سه شنبه12 مرداد 1395 برگزار شد، در این نشست نمایندگان انجمن ها از جمله ، انجمن حامیان کودک، جامعه یاوری فرهنگی، فاندوران، جمعیت حمایت از بهبودیافتگان،خانه فرهنگ و هنر پایدار، انجمن هنرمندان نابینا و کم بینا، موسسه حمایت خانه کودک و خانواده،گروه ورزش خانواده، جمعیت حمایت از بیماران سوختگی و سوانح، موسسه ارتقای کیفیت ایرانیان،کانون هموفیلی ایران، موسسه خردورزان جوان، موسسه فرهنگی هنری مهر ویدا، گروه فرهنگی اجتماعی کیانا، جمعیت زنان مبارزه با الودگی محیط زیست، شورای انجمن های علمی ایران، انجمنحامی، دیدبان حقوق حیوانات، انجمن تغذیه ایران، انجمن متخصصین محیط زیست، جمعیتمبارزه با استعمال دخانیات ایران و انجمن حمایت از حقوق کودکان حضور داشتند.
جلسه با سخنرانی مهندس محمد عطاردیان رئیس شورای مرکزی سازمان های جامعه مدنی آغاز شد. وی ضمن تشکر و قدردانی از حضور افراد در این نشست گفت: ما در این جلسه بیشتر شنونده هستیم چون همه نسبت به مسائل سازمان های مردم نهاد آگاهی دارند. هدف شورا جمع کردن نهادها مدنی در کنار یکدیگر جهت آشنایی آنها با هم و سپس نیازسنجی آنها میباشد و اینکه چه کمک های متقابلي به يكديگر خواهيم داشت. جمع شدن ما برای این است که بتوانیم به یکدیگر یاری برسانیم چون اصل سازمان های مردم نهاد کمک های اجتماعی به جامعه در زمینه های گوناگون است . هر بار جمع شدن ها باعث یادگیری و آشنایی میشود.ما امیدواریم در یک همایش بتوانیم تعداد بیشتری از سازمان های مردم نهاد را گرد هم جمع کنیم.
در ادامه سعید دهقان، عضو هیات مدیره شورا ضمن تشکر از حاضرین بیان کرد که شورا خوشحال خواهد شد که دستور جلسات بعدی از دل این نشست ها استخراج شود؛ در نشست اول توضیح دادیم که بعد از 10سال فعالیت و اخذ مجوز فکر کردیم که دیگر ما میزبان نیستیم و همه در کنار هم خواهیم بود و میزبان کل جمع است. بعد از برگزاری چند جلسه و حضور افراد علاقمند و با انگيزه ، مجمع عمومی تشکیل خواهیم داد و در آنجا هیئت مدیره انتخاب خواهد شد. فعلا به طور موقت موسسین «حجم» جلسات را اداره کرده و دستور جلسه پیشنهاد میکنند. این رفتار خیلی رفتار افقی مدنی نیست ولی فعلا اجتناب ناپذیر است.
در این جلسه نهاد هاي ديگري دعوت شده اند و ما در شورا بر حضور نمایندگان نهادها که در جلسه نخست حضور داشتند تاکید داشتیم. دهقان گفت که ما نیاز به برنامه عمل داریم و به همین دلیل دستورجلسه ای را در این رابطه پیشنهاد داده ایم:
1) بحث و كفت و گو و انتخاب عناوین سمینارهای سال 95 شورا
2) بحث و تبادل نظر در مورد تشکیل کمیته های تخصصی مورد نیاز
در مورد دستور جلسه دوم دوستان میتوانند نظر بدهند که کمیته ها به چه صورت باشد. بعنوان مثال کودکان و تامین اجتماعی با هم یا به طور مجزا، کمیته های زنان و ... .
در ادامه خانم حسینی پور یکی از ضروری ترین مسائل را "آشنایی آحاد جامعه با حقوق شهروندی" دانست و گفت ما هرچقدر طی ماهها و سالها دور هم جمع شویم به دلیل ناآشنایی جامعه با مسئولیت اجتماعی خود، به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.
دکتر بهزاد رحمانی عضو هیات مدیره شورا گفت: یک موضوعی که متاسفانه مغفول مانده اخلاق حرفه ای هست که ناظر بر روابط در سازمان های مدنی است که به دلیل برداشت و تفسیر بد جایگاه خود را از دست داده است. با دو نیت "اخلاق حرفه ای" میتواند یک از عناوین سمینارهای ما باشد؛ یکی معرفی ساختاری که تنظیم کننده روابط در جامعه مدنی هست و دیگری اینکه لغت «اخلاق» را دوباره معنا کنیم.
در ادامه خانم هواکمیان از انجمن متخصصین محیط زیست گفتند: اگر درباره شفافیت؛ پاسخ گویی و قانون مداری و "اهداف توسعه پایدار" صحبت کنیم به نتایج مطلوبی خواهیم رسید.
خانم برلیانت بزرگمهر نماینده انجمن تغذیه ایران با توجه به معضلات سلامتی که در جامعه وجود دارند و ارتباط آنها با تغذیه، سمینارهایی را در این زمینه پیشنهاد دادند مانند: "روشنگری جامعه در ارتباط با مسائل بهداشت و سلامت"، "بررسی شیوه زندگی و عادات غذایی جامعه"، "چاقی، علل ایجاد و راههای پیشگیری"، "تغذیه و سرطان"، "تاثیر تغذیه بر اعصاب و روان و اعصاب و روان بر تغذیه".
در ادامه بهارک علیپناه عضو «شورا» با اشاره به اینکه زندگی دیجیتال فرهنگ زندگی آدمها را تغییر داده گفت تعاملات و روابط انسانها با وجود این شبکه ها تغییر کرده و "تاثیر شبکه های اجتماعی بر سازمان های مردم نهاد" میتواند موضوع جدیدی برای سمینار باشد.
خانم اشرفی نماینده انجمن حامی گفتند وقتی ما میخواهیم برای سازمانهای غیردولتی سمیناری بگذاریم میتوانیم یک تقسیم بندی کلی داشته باشیم. این تقسیم بندی به حوزه خود سازمان های غیردولتی برمیگردد که میتواند ساختار و مسئولیتهای آنها باشد. عناوینی مثل شفافیت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری و ...
اینها به چهاچوب ساختاری خود سازمانها برمیگردد. بعضی موضوعات هم به حوزه های کاری خود ما برمیگردد مثل سلامت و آسیب های اجتماعی. اینها دو شاخه هستند که هرکدام میتوانند سرفصل های خودشان را داشته باشند.
در ادامه رضا درمان نماینده جامعه یاوری فرهنگی تاکید کرد که قبل از صحبت راجع به عناوین سمینارها باید مشخص کنیم که هدف از برگزاری آنها چیست. با توجه به نوع اهداف میتوانیم عناوین را تعریف کنیم. آیا میخواهیم اعضای جدید جذب کنیم؟ آیا میخواهیم بین اعضای موجود هماهنگی، همدلی بیشتر و فرصتی برای تعامل ایجاد کنیم یا فقط موضوع ما اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در موضوعات فنی است؟
فکر میکنید مخاطبین ما چه کسانی و با چه تعدادی هستند؟ آن وقت میتوان راجع به روش اجرا فکر و صحبت کرد. آیا میخواهیم فراخوان مقاله بدهیم؟ آیا میخواهیم در قالب سخنرانی باشد یا اینکه میزگرد برگزار کنیم؟
و یا اینکه ما توانایی برگزاری چه تعداد سمینار را داریم؟ همه اینها میتواند تاثیرگذار باشد.
ما یک تجربه ای داریم در ایجاد موسسات خیریه و نیکوکاری، در آنجا هم این بحثها زیاد صورت گرفت. در آنجا دیدیم که خیلی از موضوعات برای یک گروهی جذابیت دارد و برای تعداد زیادی از اعضا جذابیتی ندارد. در آنجا به این نتیجه رسیدیم که اگر قرار است به این نقطه مشترک برسیم که از حوزه های خیلی جدید مثل حیوانات و محیط زیست تا حوزه های خیلی سنتی مثل ایتام را پوشش دهیم باید به موضوعات مشترک اینها بپردازیم تا بتوانیم این جمع را در کنار یکدیگر حفظ کنیم.
پس از صحبتهای آقای درمان، سعید دهقان صحبتهای ایشان و خانم اشرفی را مرکز ثقل جمع دانست و ابراز امیدواری کرد که با گفت و گوهای بیشتر بتوان به اشتراکات بیشتری دست پیدا کرد و تاکید کرد که ما دنبال زبان مشترک هستیم.
خانم عزیزپناه نماینده انجمن حمایت از حقوق کودکان گفتند: الان حلقه مفقوده "گم بودن نحوه مشارکت بخش خصوصی با نهادهای مدنی" است. باید بخش خصوصی و نهاد های مدنی را آگاه کرد که چگونه میتوانند با هم فعالیت کنند.
در ادامه آقای قلی نیا نماینده شورای انجمن های علمی ایران گفت بحث سمینارها باید در سمینارهای تخصصی مورد بررسی قرار گیرد.
هر راهی بخواهیم برویم دو موضوع دارد: عمومی و اختصاصی. به موضوعات عمومی همچون مسئولیت اجتماعی، زندگی دیجیتال، اخلاق حرفه ای، توسعه پایدار و ... اشاره شد که به درد تمام نهادها میخورد. اما بعضی موضوعات اختصاصی هستند. در واقع مسئولیت های مغفول مانده به تفکیک حوزه که باید دسته بندی بشود و گفتمان به راه اندازیم. اگربتوانیم در جایی گفتمان راه بیندازیم پیروزیم، اگر گفتمان راه نیندازیم منفعل هستیم.
آسیب ها باید اولویت بندی شوند چون اگر ما اولویت آنها را ندانیم هر کسی خود را در اولویت میداند. اولویت بندی آسیبها زبان مشترک خیلی خوبی را برای هم جهتی NGOها و حتی وامگیری از فعالیتهای NGOها از یکدیگر فراهم میکند.
قلی نیا موضوع مهم دیگر "مطالعه تطبیقی و تبادل تجارب بین المللی" دانست و گفت میتوان از این تجارب استفاده کرد چون یک راهی را آنها پیموده اند و ما باید بررسی کنیم که آنها چه راه هایی را رفته اند و چه راه هایی را ما میتوانیم از آنها وام بگیریم سازگارسازی و بومی سازی کنیم.
خانم شیخ محمد نماینده خانه فرهنگ و توسعه پایدار عنوان کردند که آیا تنها راه ارتباط نهادهای مدنی با جامعه برگزاری سمینار هست؟ شاید قبل از سمینار نیاز به نشست های تخصصی و کارگروه های آموزشی داشته باشیم.
دهقان تاکید کرد که اعضای شورا اصراری بر دستورجلسات نداشته و هدف نهایی نیست و در این جلسه میتوان برای جلسات آینده، ساز وکار آنها و حتی دستورجلسات آنها تصمیم گیری کرد.
در ادامه مصطفوی نماینده انجمن هنرمندان نابینا و کم بینا گفت احساس میکنم دغدغه همه این است که چطور ما و جامعه شرح وظایف خود را بشناسیم. وی نداشتن رسانه را یکی از بزرگترین مشکلات NGO ها دانست و کارگروه های تخصصی تعریف کرد و یک بستری ایجاد کرد که بتواند به صورت حرفه ای رسانه داری کند.
امیدی جعفری از گروه ورزش و خانواده گفت از شورا توقع توان افزایی دارد. باید پتانسیل های هم را به اشتراک بگذاریم و از توانمندیهای یکدیگر استفاده کنیم. ایشان در ادامه تاکید کردند که شورا باید به سمت عضوگیری حرکت کند. باید در مورد تثبیت جایگاه سمن ها و نقش و جایگاه آنها در فعالیت های اجتماعی بیشتر گفت و گو کرد. میتوان دو نوع سمینار برگزار کرد: "آنچه که به درد مدیران و مسئولان سمن میخورد" و "آنچه که به درد جامعه میخورد". ایشان همچنین تاکید داشتند که شورا باید با برگزاری کنفرانس خبری و کارهایی از این قبیل، کمبود رسانه را جبران نماید.
احمد قویدل انجمن کانون هموفیلی گفتند سالهاست در مورد توانمندسازی و شبکه سازی صحبت شده است. باید یک نگاه از بالا به جامعه مدنی داشت و بررسی کرد که الان چه چیزی مانع فعاليت هاي مدنی است.
ایشان داشتن ظرفیت مشاركت را وجه اشتراک مهم تمام سازمان های مدنی دانستند که میتوانند در اصلاح ساختار جامعه مشارکت داشته باشند. الان شرایط اجتماعی طوری است که دولت حامل یک قانون در ارتباط با سازمان های مدنی است که به هر نحوی تصویب شود، سیمای جامعه مدنی را تغییر خواهد داد. سمینار باید "فراگیر" باشد که همه بتوانند شرکت کنند و ظرفیت های جامعه مدنی را به جامعه معرفی کند و به دنبال آن ضرورت صیانت از حقوق جامعه مدنی مطرح شود. در حاشیه سمینارها میتوان معرفی نهادهای مدنی مختلف را هم داشت.
یزدان پناه نماینده گروه فرهنگی هنری کیانا ، با ذكر اينكه سازمان های مردم نهاد حدفاصل بین دولت و جامعه است ، گفتند که تا این سازمان ها تثبیت نشوند و خیال راحت نداشته باشند، برگزاری سمینار و ... تاثیر آنچنانی ندارد. ما باید تلاش کنیم تا یک ساختار واحد را برای سازمان های مردم نهاد تعریف کنیم و همه سازمانها در ان چهارچوب آن قرار بگیرند.
در ادامه حمیده حبیبی نماینده فاندوران با تاکید به استفاده از شبکه های اجتماعی گفت که باید از پتانسیل نسل جدید در این زمینه بهره برد. وی نیاز الان جامعه را نوآوری های اجتماعی دانست که سازمان های مردم نهاد باید به آن توجه کنند.
ملیحه ساغری نماینده جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گفت برای هدف مشترک باید تیم قوی داشته و با دولت تعامل کرد.
در ادامه دکتر زهرا موسوی گفت تصویری که امروز از NGOها در ایران میبینم با تصویری که در گذشته وجود داشت متفاوت بوده و این باعث خوشحالی است. تعداد NGOهای ایرانی در داخل مرزها کمرنگ شده و تعداد NGOهای دولتی بیشتر شده است. برای تغییر، باید نوع فعالیت سمن ها از سیاستی به مشارکتی تغییر پیدا کند. ما تعداد زیادی NGOداریم که موازی کاری مي كنند و باید بین آنها هماهنگی صورت گرفته و جلسات تخصصی برگزار شود.
برای اعتمادسازی بین دولت و NGO، باید به جای فقط انتقاد کردن، راهکار ارائه داد و آن موقع میتوان با دولت لابی کرد. باید با سازمان های دولتی لابی کرد و از آنها درخواست کرد تا در برنامه های خود NGOها را درنظر گرفته و به آنها بودجه اختصاص دهند تا NGOها در ارتباط با معضلات موجود طرح ارائه دهند.
پیشنهادات و نظرات ارائه شده در بحث آزاد:
1) فرهنگ سازی در کشور ما بسیار ضعیف است و برای تقویت آن باید تلاش کنیم.
2) نماینده پایگاه خبری وطن: بدون حضور و کمک NGOها نمیتوان کاری انجام داد و قدم برداشت.
3) جدی گرفتن بعد قانونی و حقوقی و تشکیل یک فراکسیون.
4) یکی از ایرادهای اصلی ما ضعف در شبکه سازی است.
5) ما نهادهای مدنی باید بگوییم که چه چیزهایی را تغییر دادیم. ما ضعیف نیستیم ولی متفاوت هستیم.
6) شورای سازمانهای جامعه مدنی مرجعی شود برای ثبت ایده ها.
7) فعال کردن و رفع مشکل ثبت اطلاعات در سایت شورا.
8) تعامل با حاکمیت باید جایگزین تعامل با دولت شود.
9) محل تشکل غیرسیاسی ترین نهادهای کشور در سیاسی ترین وزارتخانه است. باید تلاش کرد مانند اصناف، نظام پزشکی، نظام پرستاری و ... تشکل متعلق به خود را داشته باشیم تا آن نهاد بتواند به اصلاح ساختار و پایدارسازی این نهادها کمک کند.
10) NGOها بدون پررنگ کردن فعالیت های خود نمیتوانند نگاه ها را تغییر دهند.
11) اهداف NGOها و دولت باید به هم نزدیک شوند.
در این نشست به دلیل متنوع بودن مسائل ذکر شده توسط نمایندگان تشکل های سازمان های مردم نهاد جمع بندی پیشنهادات صورت و تعیین برنامه نشست های آتی صورت نگرفت و موضوعات نشست بعدی به همراه جمع بندی نشست شورا با همفکری شرکت کنندگان تعیین خواهد شد.
در پایان این نشست محمد عطاردیان ضمن اشاره به گذشته فعالیت های اجتماعی و نحوه برخورددولت ها با آن ابراز امیدورای کرد تا با همکاری و هماهنگی سازمان های مردم نهاد جایگاه این سازمان ها مورد توجه قرار بگیرد تا در آینده با همکاری جدی بخش های متنوع ،معضلات اجتماعی و فرهنگی کاهش پیدا کند.
