ذینفعان حوزه سلامت و توسعه به طور فزاینده‌ای به نقش نهادهای مدنی در کمک به تقویت تاب‌آوری جوامع در برابر بحران‌های بهداشتی عمومی پی برده‌اند. نهادهای مدنی در ارائه خدمات و آگاهی‌رسانی در جوامع، حمایت از اجرای کمپین‌ها و پیوند فعالیت‌های عمومی و خصوصی نقش مرکزی ایفا می‌کنند. این نهادها به نوآوری اجتماعی کمک می‌کنند و در صورتی که توانمند شوند، می‌توانند به ضرب‌کننده‌های دانش تبدیل شوند.
بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، با حمایت از صندوق پاسخ همبستگی COVID-19، سازمان بهداشت جهانی (WHO) ۵۴ نهاد مدنی را در ۴۰ کشور درگیر کرد تا تأثیر پاندمی COVID-19 را در جوامعی که خدمات می‌دهند کاهش دهند. بیش از ۸۰ میلیون نفر در شرایط آسیب‌پذیر از این همکاری مستقیم که برای اولین بار در سطح جامعه اتفاق افتاد، بهره‌مند شدند. این همکاری بر پایه برنامه‌ریزی مشترک مداخلات مطابق با استراتژی‌های ملی و محلی پاسخ به COVID-19 انجام شد. این همکاری در بسیاری از جوامع تأثیرات تغییر دهنده زندگی داشت – از توانمندسازی معیشت‌های پایدار گرفته تا گنجاندن گروه‌های آسیب‌پذیر در برنامه‌های آمادگی و پاسخ اضطراری ملی. تأثیر این مداخلات نشان‌دهنده نقش حیاتی نهادهای مدنی محلی در ارائه خدمات است، به ویژه در جوامعی که دولت‌ها دسترسی محدودی یا هیچ دسترسی ندارند. ساختارهای مشارکتی جامعه که نمایندگان جامعه و مقامات محلی را درگیر می‌کنند، به گفت‌وگوهای سیاستی در مورد گنجایش اجتماعی کمک می‌کنند و ضرورت دخالت سیستماتیک نهادهای مدنی در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت و مسئولیت مشترک در مورد سیاست‌هایی که بر سلامت و رفاه جوامع تأثیر می‌گذارند، را نشان می‌دهند.
محققان اذعان دارند که تأمین منابع و مهارت‌ها برای همکاری‌های درون‌کشوری و بین‌المللی نهادهای مدنی اولویت دارد تا اثرات بحران‌های بهداشتی عمومی را کاهش دهد. علاوه بر این، محققان نیاز رو به رشد سازمان‌ها به دریافت اطلاعات واضح، مرتبط و به راحتی در دسترس در مورد بحران‌های بهداشتی عمومی را شناسایی کرده‌اند. چنین مطالعاتی عمدتاً به یادگیری داوطلبانی که با نهادهای مدنی و سازمان‌های غیر دولتی همکاری دارند، به عنوان بخشی از کار داوطلبانه نگاه می‌کنند. تحقیق و توسعه بیشتر بر کار داوطلبان متمرکز شده است و یادگیری آن‌ها نادیده گرفته شده است. با این حال، داوطلبان به طور مداوم از طریق مهارت‌هایی که از کارشان به دست می‌آورند، یاد می‌گیرند. در نتیجه، یک دنیای غنی از دانش در جوامع و نهادهای مدنی وجود دارد که بخش زیادی از آن نادیده گرفته می‌شود و بهره‌برداری و اشتراک‌گذاری نمی‌شود.
با درک نیاز روزافزون به بهره‌برداری از تخصص جامعه برای ساخت مشارکتی دانش، سازمان بهداشت جهانی (WHO) یک پلتفرم آنلاین غیررسمی به نام «پلتفرم اشتراک‌گذاری دانش» راه‌اندازی کرده است. این پلتفرم به دنبال کمک به ساخت جوامع تاب‌آور از طریق درگیر کردن نهادهای مدنی در یادگیری از طریق اشتراک‌گذاری تجربیات، بهترین شیوه‌ها، راه‌حل‌ها برای چالش‌های بهداشتی و درس‌هایی است که از طریق مشارکت در سطح جامعه آموخته شده‌اند. این پلتفرم به‌دنبال آن است که دانش و تجربه این نهادها را به صورت بالا به پایین قابل مشاهده و اشتراک‌گذاری کند. همچنین، این پلتفرم فرصتی برای سازمان بهداشت جهانی و دیگر شرکای بهداشتی و توسعه فراهم می‌آورد تا نیازهای جوامع را بهتر درک کنند. درک بهتر نیازهای جوامع به شرکای بهداشتی و توسعه و دولت‌ها کمک می‌کند تا راه‌حل‌ها را به سمت تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد هدایت کرده و سیاست‌های بهداشت عمومی که بر اساس جامعه‌محور و رهبری‌شده توسط جامعه طراحی شده است، راهنمایی کنند.
این پلتفرم بر اساس اصول طراحی مبتنی بر نظریه‌های اندراگوجی (علم و عمل آموزش بزرگسالان)، یادگیری غیررسمی و خودهدایت‌شده، و همچنین جوامع آنلاین عملی طراحی شده است. این پلتفرم یک پلتفرم یا برنامه یادگیری آنلاین نیست، بلکه فضایی است که تخصص و مشارکت کاربران را تشویق و ارزیابی می‌کند و امکان استفاده و تعامل با محتوای آن را به شیوه‌های مختلف فراهم می‌کند. یادگیری در این پلتفرم از طریق مطالعات موردی تولید شده توسط کاربران، نمونه‌های ساختارهای مشارکتی جامعه، صداهایی از جوامع و دیدگاه‌های رهبران فکری انجام می‌شود که همگی از طریق توزیع اطلاعات منظم در بانک دانش و بحث‌های آنلاین تحت نظارت پشتیبانی می‌شود.
مرحله آزمایشی پلتفرم در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ گروهی از نهادهای مدنی از مناطق مختلف جهان را گرد هم آورد تا این پلتفرم را آزمایش و ارزیابی کنند. داده‌های ارزیابی از طریق یک وبینار گروه متمرکز و یک پرسشنامه آنلاین جمع‌آوری شد و نتایج آن به بهبود بیشتر پلتفرم کمک کرد. در پاسخ‌های آزاد، شرکت‌کنندگان اظهار کردند که چنین پلتفرمی برای اهداف مختلف مفید است – اشتراک‌گذاری و نمایش کار خود، یادگیری از دیگران، برقراری ارتباط با دیگران، کسب یا مشارکت در اطلاعات مرتبط با ارتقای سلامت فراتر از بحران‌ها و دفاع از رویکردهای بهداشتی جامعه‌محور.
نتایج ارزیابی پلتفرم گواهی می‌دهند بر اهمیت اشتراک‌گذاری دانش غیررسمی و فرصت‌های یادگیری برای ذینفعان جامعه تا تجربیات جامعه در فرایند تدوین سیاست‌هایی که بر رفاه جامعه تأثیر می‌گذارند، گنجانده شوند. ایجاد فضاهای اشتراک‌گذاری دانش غیررسمی و همکاری برای ذینفعان جامعه می‌تواند یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تقویت مشارکت جامعه در ساخت آمادگی و تاب‌آوری جامعه در برابر بحران‌های بهداشتی عمومی باشد.
