نویسندگان: ، منصور صباغ گل؛ رعنا ابراهيمي؛ فرشاد رفيعي
گستردگي خواستگاه هاي افراد يك جامعه كه مي توان آن را همان گستردگي ابعاد امنيت انساني، موجب شده است كه دولت ها به عنوان مراجع و متوليان اصلي برقراري امنيت نتوانند به خوبي در تمام حوزه ها اثرگذاري مقتدرانه اي داشته باشند و اين اتفاق موجب شد تا مردم به صورت خودجوش براي تأمين نيازهاي خود با تشكيل و پيوستن به سازمان هاي مردم نهاد (سمن / NGO) اقدام نمايند. در اين راستا سازمان هاي مردم نهاد به عنوان مجامعي برآمده از دل مردم به صورت خودجوش و داراي هدفي مشترك و خيرخواهانه با گرايشات غير سياسي، غيردولتي و غير انتفاعي مي توانند نقش هاي مهم و اساسي را در برقراري و گسترش امنيت انساني ايفا نمايند. به طوركلّي سازمان هاي مردم نهاد در سراسر دنيا براي گسترش امنيت انساني مي توانند دو نقش اساسي ايفا نمايند. در نقش نخست، اين سازمان ها (سمن ها) مي توانند زمينه ساز گسترش امنيت انساني باشند.
در نقش دوم بسياري از سازمان هاي مردم نهاد با توجه به رسالتي كه سازمان برپايه آن بنا شده است، مأموريت هايي را بر عهده دارند كه نتايج اين ماموريت ها موجب برقراري و گسترش امنيت انساني مي گردد. با اين توضيح مي توان گفت كه سازمانهاي مردم نهاد در برقراري و گسترش امنيت انساني مي توانند دو نقش «زمينه ساز»و يا «عامل»داشته باشند. نكتة ديگري كه لازم است دراينجا به آن پرداخته شود، موضوع چگونگي ايفاي نقش سازمانهاي مردم نهاد در گسترش امنيت انساني است. سازمان هاي مردم نهاد در ايفاي هركدام از نقشهاي ذكر شده مي توانند دو نوع جهت گيري داشته باشند. در شرايطي كه دولت ها تمايل به برقراري و گسترش رسالتي داشته باشند كه سازمان مردم نهاد بر اساس آن شكل گرفته است و در اين راستا دچار كاستي ها و يا مشكلاتي باشند، سازمان هاي مردم نهاد«جهت گيري مثبت يا مشاركتي» با دولت دارند؛ مانند بحث محيط زيست.ولي در شرايطي كه دولت بنا به دلايلي تمايل به رشد برخي از مقوله هاي مرتبط با امنيت انساني نداشته باشد، سازمان مردم نهاد با «جهت گيري منفي يا مقابله اي» به ايفاي نقش هاي خود مي پردازند براي مثال در مباحث مربوط به حقوق فردي و جمعي (حقوق زنان، حقوق بشر، حقوق كودكان) چنانچه دولتي بنا به منافع خود نخواهد اقدامي انجام دهد، سمن ها با تحت فشار قرار دادن دولت، تلاش مي كنند تا آن ها را در مسير اهداف خود قرار دهند. در مجموع، سازمان هاي مردم نهاد با هر نوع جهت گيري كه داشته باشند مي- توانند در اين موضوع يا با زمينه سازي (نقش زمينه سازي) و يا با فعاليت هاي اجرايي (نقش عامل) در گسترش امنيت انساني نقش بسيار مؤثري داشته باشند. در اين مقاله به صورت كامل به تحليل و بررسي نقش هاي سازمان هاي مردم نهاد در برقراري و گسترش امنيت انساني پرداخته شده است.
