نویسنده: مهدی مقدری

در ادبیات کلاسیک درباره جامعه مدنی، احزاب سیاسی به عنوان بخشی از جامعه مدنی محسوب نمی شوند. آنها یا بخشی از نظام سیاسی محسوب می شدند و یا “دولت در انتظار” و به امید انتخاب شدن و حکومت داری در آینده. نتیجه اینکه، احزاب سیاسی به جای تمایل و ارتباط با سازمان های جامعه مدنی برای نیل به اهداف مشترک، تلاش فراوانی برای دستیبابی به حکومت داشته اند. اما “هافمیستر و گرابو”، دو اندیشمند حوزه مطالعات احزاب و سازمان های سیاسی و اجتماعی، معتقدند که در عصر حاضر، احزاب سیاسی به مثابه سازمان های سیاسیِ جامعه مدنی در نظر گرفته می شوند که به دنبال تجمیع منافع یک یا چند گروه بوده و به بیان دیدگاه ها و نمایندگی آن مبادرت می ورزند. این کنش از طریق مشارکت در انتخابات دموکراتیک صورت گرفته و با در نظر گرفتن نگرانی نهادهای جامعه مدنی درصدد ارائه دیدگاه ها، منافع و برنامه های آنها به نهادهای نمایندگی و رسمی سیاست هستند.

نویسنده:سامان نیک‌نژاد 

سخن از «فساد» درسازمان‌های مردم‌نهاد و حتی زینهار دراین‌باره، در بادی امر؛ دشوار، ناراحت‌کننده و تا حدی نامتعارف است و تصور می‏رود از دلایل ناخوشایندبودن اشاره به چنین امری، صرف‌نظر از مؤلفه فرهنگی ملاحظه‏‌گری، قوت این فرضیه نیز است که شهروندان به ‌صورت داوطلبانه، با انگیزه‏ای شریف به کار در این سازمان‏ها مبادرت می‏ورزند، آنچنان که سخن از عدم امتناع بروز فساد در این حوزه؛ مصداق دشواری معنای این سروده‌ بوعلی سیناست که «کفر چو منی گزاف و آسان نبود»، لیکن به دلایلی که درپی می‏آید و نیاز جامعه به برخورداری از جامعه مدنی مؤثر، ضروری است از این حقیقت، بی‌تعارف، پرده برداشته شود که سازمان‏های مردم‌نهاد به‌عنوان قلب جامعه مدنی و امید اصلی نهادینه‌شدن مردم‌سالاری، همان‌قدر در معرض فساد هستند که سایر نهادهای اجتماعی مثل شرکت‏های تجاری. 

نویسنده: هومان خاکپور*

هوای سالم يكی از پنج عنصر ضروری برای ادامه حيات انسان است. هر فرد روزانه نزديک ۲۲هزار بار نفس می‌کشد و تقريبا به ۱۵ كيلوگرم هوا در روز نياز دارد. معمولا انسان می‌تواند به مدت پنج هفته بدون غذا و به مدت پنج روز بدون آب زنده بماند، اما نمی‌تواند بدون هوا حتی لحظه‌ای هم زنده بماند. با توجه به گسترش شهرها و افزايش منابع آلاينده‌های هوا، هوای اغلب شهرهای بزرگ و صنعتی آلوده است و با توجه به خطراتی كه اين آلودگی برای سلامت افراد ساكن در مناطق آلوده دارد، شناخت و آگاهی نسبت به جوانب مختلف اين مساله از اهميت بسزایی برخوردار است و تنها با آگاهی و شناخت از اين مساله امكان جلوگيری يا كاهش خطرات آن وجود دارد.

نویسنده: ثریا عزیزپناه*

امروزه زنانه شدن آسیب های اجتماعی زنگ خطر و هشدار جدی برای تمامی دست اندرکاران است.افزایش اعتیاد در زنان به واقعیتی تلخ و انکارناپذیر تبدیل شده است و در مقابل آن دیگر نمی‌توان استراتژی انکار را در پیش گرفت و از کنار این مساله به سهولت گذشت. با بررسی آمار زنان کارتن‌خواب در جامعه می توان گفت که آسیب‌های اجتماعی در زنان به سرعت رو به افزایش است. در این بین عده ای از کارشناسان مساله زنانه شدن اعتیاد را معلول حضور بیشتر آنها در جامعه و دست و پنجه نرم کردنشان با مشکلات جامعه می دانند. امروزه جرم ها ماهیتا به سمت زنانه شدن می روند و برخی کارشناسان اشتغال در بیرون از منزل، مد پرستی، رونق رفاه زدگی، غلبه مدل خانواده روز و فانتزی و حاکمیت نظام زن سالاری را علت اصلی گرایش زنان به جرم می دانند. برخی بر این باورند که یکی از علت های افزایش بزهکاری در زنان وجود مدیریت زن سالاری در جامعه است. با توجه به اینکه نقش اجتماعی زنان افزایش یافته به نسبت آنها در معرض رفتار بزهکارانه قرار گرفته اند. در زمینه مساله زنانه شدن آسیب‌ها کارشناسان نظرات متعددی دارند، اما چگونگی مدیریت این نارسایی در کشور نیازمند توجه مسئولان و ارائه راهکاری مناسب برای نجات جامعه از وضعیت کنونی است.

اعتماد اجتماعی امروزه از ابعاد مهم ارتباطات انسانی است که نقش بسیاری در توسعه جوامع دارد. اندیشمندان و متفکران علوم اجتماعی بر این باورند که بدون درنظرگرفتن این شاخص، رسیدن به توسعه در هر جامعه‌ای دور از ذهن خواهد بود. اعتماد اجتماعی در سه سطح قابل بررسی است. سطح (خرد) که شامل اعتماد به اشخاص در گروه‌های اولیه مثل خویشاوندان، خانواده و دوستان، اعتماد در سطح (میانی) یا اعتماد تعمیم‌یافته شامل اعتماد به اشخاص و گروه‌ها به‌طور عام و همچنین اعتماد در سطح (کلان) که شامل اعتماد به نهادها، سازمان‌ها و حاکمیت می‌شود.
تضعیف کارکرد نهادهای غیررسمی و کاهش ارتباطات نزدیک و چهره‌به‌چهره در سایه تکنولوژی‌های ارتباطی جدید و حذف زمان و مکان از تعاملات و مبادلات اجتماعی در دنیای مدرن، اهمیت مقوله اعتماد اجتماعی در دنیای امروز را دوچندان کرده است. اهمیت این موضوع به حدی است که فرانسیس فوکویاما، فیلسوف آمریکایی، شکل‌گیری نهادها و مؤسسات بزرگ در کشورهایی مثل ایالات متحده، ژاپن و آلمان را ناشی از سطح اعتماد بالا در این کشورها می‌داند؛ چیزی که از نظر وی در کشورهایی مثل فرانسه، ایتالیا و چین به دلیل سطح پایین روابط نزدیک بین مردم رخ نداده است. بهبود و ارتقای شاخص اعتماد اجتماعی افزایش مشارکت اجتماعی، تسهیل در روابط اجتماعی و گسترش شبکه روابط اجتماعی، تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد، هم‌بستگی ملی و افزایش سرمایه اجتماعی را به همراه دارد. اعتماد اجتماعی شرط اساسی برای دوام و قوام دموکراسی فراگیر در جامعه است.

ارسلان احمدی*/ قباد دیناری**
بسیاری از خانواده‌ها با هزاران آرزو، فرزندان خود را طی دوران تحصیلی دبستان، راهنمایی و متوسطه تشویق و ترغیب به درس خواندن می‌کنند تا بتوانند به غایت آرزوی‌شان که راهیابی به دانشگاه است برسند و به قولی در این مقطع از تحصیل از موقعیت اجتماعی مطلوب برخوردار شوند و در آینده شغلی برای خود انتخاب نمایند و به عنوان یک انسان از حقوق اولیه زندگی کردن برخوردار شوند. اما این در حالی است که متأسفانه در چند سال اخیر با معضل بزرگی به اسم بیکاری قشر تحصیلکرده مواجه‌ایم. یادداشتی که پیش‌روی شماست برحسب وظیفه و آسیب‌شناسی این معضل عرضه می‌شود تا با بررسی بعضی از دلایل که منجر به چنین ایستایش رشدی در کسب و کار جوانان تحصیلکرده شده و باعث بر باد رفتن آمال و آرزو های آنها و خانواده‌هایشان شده به نتیجه‌ای قابل درک و رابطه معناداری دست یافت.