نویسنده: علیرضا افشاری*
به نظر می‌رسد برگزاری پنجمین دوره انتخابات شورای شهر تهران شروع دوباره‌ای باشد برای کنش‌های مدنی و توجه مردم به وضعیتِ اجتماعی خودشان. در صد سال گذشته که شکل جدیدِ مشارکت ایرانیان در اجتماع شکل گرفت همیشه به تناوب گاهی این مشارکت اوج می‌گرفت و گاهی خاموش می‌شد که هر کدام دلیل‌ها و زمینه‌های اجتماعی خودش را داشت. آنچه شایسته توجه است هر بار که اوج می‌گرفت این توجه بیش از پیش نیرو گرفته و کمی وسیع‌تر و مؤثرتر می‌شد. به نظر می‌رسد انتخابات پیشِ رو شورای شهر تهران نقطه عطفی بر این روند باشد، چرا که هم تهران تبدیل به اَبَرشهری شده که جمعیتِ متراکمِ قابل‌توجهی از مردم ایران را، از هر قومیت و شهر و با هر نگاهی، در خود جای داده است. چیزی که همیشه مورد توجه جامعه‌شناسان در تحلیل‌های‌شان بوده، و هم این که تجربه قدرت گرفتنِ شخصیت‌های سیاسی تأثیرگذار بر کشور از راه گرفتنِ مقامِ شهرداری تهران آنها را نسبت به شورای شهر تهران حساس کرده است. و در کنار این‌ها دو رویدادِ تلخِ پلاسکو و فساد گسترده در شهرداری و شورای شهر تهران را هم نباید از نظر دور داشت که کاسه صبر مردم تهران را لبریز کرده است.
تهران در وضعیت بدی است: تقریباً هویتی ندارد و آخرین نشانه‌های هویتی‌اش که در قالب معدود بافت‌های باقی‌مانده قدیمی شهر و خانه‌هایی که روزگاری بازتاب‌دهنده زیستی منطبق با جغرافیای زیبای آن که در دامنه کوهستان با طبیعتی چهارفصل بود آخرین نفس‌هایش را می‌کشد و نام‌های قدیمی و خاطره‌برانگیز کوچه‌ها و محلات قدیمی‌اش، با ژستی ارزشی و سوءاستفاده‌گرانه، در حال تبدیل به نامِ شهیدان بزرگواری هستند که فروتنانه، و نه از برای نام، برای بقای همین هویت در برابر دشمن ایستاده‌اند؛ و از طبیعتش نمی‌توان سخنی راند چرا که دیگر آن منزلگه بیش از صد گونه پرنده با آبی زلال از خاطره‌ها هم محو شده است... حریمی برای کوه‌هایش رعایت نمی‌شود، منظره دماوند در میان دود و ساختمان‌های بی‌قواره بلند ناپدید شده، رود ـ دره‌هایش به گونه‌ای زیر نامِ پارک با بتن دفن شده‌اند که شناخت‌شان امکان ندارد، آن‌هم با درختان و بافتی گیاهی که عموماً بومی و تاریخی آن مکان‌های سرسبز نیستند، و باغ‌های بی‌بدیلِ تاریخی‌اش یکی یکی از صفحه نقشه شهر حذف می‌شوند. و سرانجام نفس کشیدنی که دیگر در آن موجود نیست، هر چند فراموش کرده‌ایم چند روز در سال در هوای پاک نفس کشیده‌ایم.
